CIT: Odbiorca odsetek niebędący bankiem zapłaci podatek u źródła

W ramach cesji dochodzi wyłącznie do zachowania tożsamości stosunku zobowiązaniowego pod względem treści i przedmiotu. Nie może nią zostać objęty szczególny status wierzyciela, jakim jest bank.

Publikacja: 22.02.2016 02:00

CIT: Odbiorca odsetek niebędący bankiem zapłaci podatek u źródła

Foto: 123RF

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 22 stycznia 2016 r. (III SA/Wa 800/15).

Spółka z siedzibą w Holandii jest podmiotem prowadzącym działalność ubezpieczeniową, który nie jest bankiem. Na spółkę zostały przelane prawa banku jako pożyczkodawcy wynikające z umowy kredytowej zawartej między bankiem i polskimi spółkami. Od dnia przelewu osobą uprawnioną do otrzymania spłaty pożyczki wraz z odsetkami, której pierwotnie udzielił bank, jest spółka. We wniosku o interpretację spółka zadała pytanie, czy zgodnie z art. 11 ust. 3 pkt c polsko-holenderskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej: UPO) dochód z odsetek, które spółka uzyska z tytułu spłaty pożyczek udzielonych pierwotnie przez bank, nie będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce. Zdaniem spółki cesja spowodowała jej wejście w sytuację banku. Odbierane odsetki będą pochodzić z pożyczek udzielonych przez bank, co oznacza, że tytuł ten w drodze cesji przechodzi wraz z wszystkimi elementami stosunku zobowiązaniowego na spółkę. Organ podatkowy uznał, że art. 11 ust. 3 UPO należy interpretować ściśle, tzn. że wyłącznie odsetki wypłacane w związku z pożyczkami udzielonymi przez bank zwolnione są w państwie źródła z opodatkowania.

WSA oddalił skargę spółki na interpretację organu. Stwierdził, że o ile można przyjąć, że pobierane odsetki pochodzą z tytułu udzielonych pożyczek (kredytów), który to tytuł w drodze cesji przechodzi wraz z całą treścią i wszystkimi elementami stosunku zobowiązaniowego, o tyle nie przechodzi w drodze cesji na cesjonariusza szczególny status podmiotu uprawnionego do odsetek, a mianowicie status cedenta będącego bankiem. Sąd podzielił pogląd, że odsetki wypłacane przez polskiego płatnika z tytułu jakiejkolwiek pożyczki (kredytu) udzielonej przez bank, o których stanowi art. 11 ust. 3 UPO, mogą być opodatkowane w państwie rezydencji wyłącznie wówczas, gdy ich odbiorcą jest instytucja będąca bankiem.

—Anna Dąbrowska, współpracowniczka zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Wojciech Gołębicki, konsultant w gdańskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Komentowany wyrok WSA w Warszawie wpisuje się w linię orzeczniczą prezentowaną w szczególności przez NSA, dotyczącą zastosowania uregulowań konwencji dwustronnych o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej: konwencje) do art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT w sytuacji wypłaty odsetek na rzecz podmiotów niebędących bankami, które nabyły wierzytelności z tytułu umowy pożyczki w drodze cesji.

To bez wątpienia negatywne dla podatników podejście jest pokłosiem głośnego wyroku NSA z 6 sierpnia 2015 r. (II FSK 1712/13), w którym zawarto podgląd, że wobec przepisów konwencji należy się posłużyć wykładnią funkcjonalną (a nie wyłącznie językową). Odmówiono tym samym prawa do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podmiotom niebędącym bankami, które jednak nabyły od banków w drodze cesji wierzytelności prawo do pobierania odsetek z tytułu umów pożyczek. Regulacja ta jest wyjątkiem od zasad konwencji, a należy pamiętać, że w przypadku dochodów o charakterze biernym (np. z tytułu odsetek) konwencje zazwyczaj zapewniają prawo do stosowania swoich postanowień wyłącznie podmiotom posiadającym m.in. szczególne uprawnienia – w celu przeciwdziałania nadużyciom pod postacią tzw. treaty shopping.

Ponadto, jak wyjaśnia NSA, argumentem przesądzającym o wyborze wykładni funkcjonalnej jest w szczególności okoliczność, że ani przepisy konwencji, ani ich literalna wykładnia nie dają jednoznacznej i oczywistej odpowiedzi, czy dla zwolnienia w państwie źródła z opodatkowania odsetek od pożyczki lub kredytu przyznanych przez bank konieczne jest posiadanie statusu banku przez cały okres trwania umowy. Z kolei wykładnia funkcjonalna w tym przypadku, uwzględniając gospodarczy kontekst tkwiący u podstaw omawianego zwolnienia, uzasadnia stwierdzenie, że celem takiej redakcji konwencji w zakresie opodatkowania odsetek jest zwolnienie z opodatkowania odsetek wypłacanych instytucjom bankowym w państwie źródła, tak aby zapewnić tym podmiotom realną rentowność prowadzonej działalności. O zakresie zwolnienia nie przesądza zatem sama geneza stosunku zobowiązaniowego, ale jego aktualny kształt podmiotowy, tj. okoliczność, że odbiorcą odsetek jest (bądź nie jest) bank, gdyż zasadniczo podmiotowy status banku nie podlega przeniesieniu na inny podmiot w drodze cesji.

Bez wątpienia komentowane orzeczenie wpisuje się w aktualną linię orzeczniczą prezentowaną przez NSA, choć niekoniecznie wychodzi naprzeciw interesom podatników.

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 22 stycznia 2016 r. (III SA/Wa 800/15).

Spółka z siedzibą w Holandii jest podmiotem prowadzącym działalność ubezpieczeniową, który nie jest bankiem. Na spółkę zostały przelane prawa banku jako pożyczkodawcy wynikające z umowy kredytowej zawartej między bankiem i polskimi spółkami. Od dnia przelewu osobą uprawnioną do otrzymania spłaty pożyczki wraz z odsetkami, której pierwotnie udzielił bank, jest spółka. We wniosku o interpretację spółka zadała pytanie, czy zgodnie z art. 11 ust. 3 pkt c polsko-holenderskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej: UPO) dochód z odsetek, które spółka uzyska z tytułu spłaty pożyczek udzielonych pierwotnie przez bank, nie będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce. Zdaniem spółki cesja spowodowała jej wejście w sytuację banku. Odbierane odsetki będą pochodzić z pożyczek udzielonych przez bank, co oznacza, że tytuł ten w drodze cesji przechodzi wraz z wszystkimi elementami stosunku zobowiązaniowego na spółkę. Organ podatkowy uznał, że art. 11 ust. 3 UPO należy interpretować ściśle, tzn. że wyłącznie odsetki wypłacane w związku z pożyczkami udzielonymi przez bank zwolnione są w państwie źródła z opodatkowania.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe