Rodzinny kapitał powinien swobodnie przepływać

Udzielanie pożyczek w grupie kapitałowej nie musi być opodatkowanym dochodem w estońskim CIT.

Publikacja: 17.05.2023 06:59

Rodzinny kapitał powinien swobodnie przepływać

Foto: Adobe Stock

Stosowanie tzw. estońskiego CIT jest obwarowane ograniczeniami, dotyczącymi np. pożyczania pieniędzy przez podmioty powiązane. Jak jednak stwierdził w wyroku z 12 maja 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, nie wszystkie takie pożyczki musza być ukrytym zyskiem, podlegającym opodatkowaniu. Kluczowa jest bowiem kwestia ekonomiczna: czy są udzielane w związku z prawem do zysku i czy przypadkiem nie są podobne do dywidendy.

Sprawa dotyczyła interpretacji prawa podatkowego, w której fiskus uznał pożyczki udzielane przez spółkę korzystającą z estońskiego CIT za ukryty zysk. Miałyby więc podlegać opodatkowaniu ryczałtem przewidzianym dla tego systemu. Taką regułę przewiduje bowiem przepis art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT.

Czytaj więcej

Jak obniżyć CIT przy dopłatach lub zatrzymaniu zysków

Sąd zwrócił jednak uwagę, że tego przepisu nie można interpretować jednoznacznie negatywnie dla podatnika i nie zawsze musi on oznaczać opodatkowanie kwoty takich pożyczek. Sędziowie wskazali, że przepis art. 28m ust. 3 uzależnia opodatkowanie tych pożyczek od tego, czy są udzielane z prawem do zysku.

Wskazał też na to, że minister finansów wydał w grudniu 2021 r. dokument objaśniający stosowanie estońskiego CIT „Przewodnik do ryczałtu od dochodów spółek”. Zasugerowano w nim, że pojęcie „ukryte zyski” należy rozumieć przez pryzmat efektu ekonomicznego. Ukryty zysk może według tych objaśnień wystąpić, jeśli dana czynność jest podobna do wypłaty dywidendy. Tymczasem w systemie estońskiego CIT spółka nie płaci podatku od osiąganych zysków, dopóki nie wypłaca dywidendy. Właśnie dlatego sąd uchylił zaskarżoną interpretację.

Jak zauważa dr Łukasz Samojłowicz, radca prawny w dziale doradztwa podatkowego w KPMG, rozumowanie sądu prowadzi do wniosku, że nawet jeżeli dana transakcja jest wymieniona w wyliczeniu zawartym w definicji ukrytego zysku, to nie można automatycznie przyjmować, iż podlega ona opodatkowaniu.

– Wydaje się, że sąd przyjął tu rozumowanie oparte na ekonomicznym zrozumieniu takiej transakcji bardziej niż na literalnym brzmieniu przepisu, zresztą sformułowanego niezbyt klarownie – mówi ekspert.

Wprowadzeniu systemu estońskiego CIT przyświecała idea rozwoju kapitałowego polskich firm, zwłaszcza rodzinnych. Często są to grupy spółek powiązanych personalnie poprzez osobę głównego udziałowca.

– Gdyby zastosować do nich tak daleko idące restrykcje co do pożyczek, w nieuzasadniony sposób zastopowałoby to ich udzielenie. A przecież bardzo często np. inwestycje podwyższonego ryzyka, np. wejście na nowe rynki, są finansowane raczej pożyczkami od powiązanych firm niż kredytami bankowymi – zauważa Samojłowicz.

Przepisy o estońskim CIT obowiązują w Polsce od początku 2021 r. Ta forma opodatkowania zaczęła być jednak stosowana na szerszą skalę dopiero rok później. Dlatego orzecznictwo sądów administracyjnych w tych sprawach jest jeszcze dość ubogie i nie wyszło poza poziom WSA.

W sprawie pożyczek od podmiotów powiązanych 26 stycznia zapadł wyrok WSA w Łodzi (sygn. akt I SA/Łd 838/22), jednak był on niekorzystny dla podatnika.

Stosowanie tzw. estońskiego CIT jest obwarowane ograniczeniami, dotyczącymi np. pożyczania pieniędzy przez podmioty powiązane. Jak jednak stwierdził w wyroku z 12 maja 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, nie wszystkie takie pożyczki musza być ukrytym zyskiem, podlegającym opodatkowaniu. Kluczowa jest bowiem kwestia ekonomiczna: czy są udzielane w związku z prawem do zysku i czy przypadkiem nie są podobne do dywidendy.

Sprawa dotyczyła interpretacji prawa podatkowego, w której fiskus uznał pożyczki udzielane przez spółkę korzystającą z estońskiego CIT za ukryty zysk. Miałyby więc podlegać opodatkowaniu ryczałtem przewidzianym dla tego systemu. Taką regułę przewiduje bowiem przepis art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Jest nowy wyrok TSUE w polskiej sprawie. Upraszcza procesy frankowiczów
Materiał Promocyjny
Zwinny, wyrazisty i dynamiczny. SUV, który bryluje na europejskich salonach
Prawo karne
Marian Banaś składa doniesienie do prokuratury na Elżbietę Witek
Prawo dla Ciebie
Od dzisiaj możemy obniżyć rachunek za prąd. Trzeba spełnić jeden warunek
Prawo karne
Jest wyrok Sądu Najwyższego ws. symulacji zabójstwa abp. Jędraszewskiego
Materiał Promocyjny
THE FUTURE OF FINANCE
Praca, Emerytury i renty
Ogłoszono listę 10 najbogatszych emerytów w Polsce
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej