Fiskus nie może polować na podatników

Samo wystawienie faktury na coś, co nie podlega VAT, i brak jej korekty to za mało, żeby uznać ją za pustą.

Publikacja: 26.04.2023 03:00

Fiskus nie może polować na podatników

Foto: Adobe Stock

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wydał ważny wyrok dotyczący tzw. pustych faktur i grożącej za ich wystawienie sankcji w VAT.

Błędna ocena

Sprawa dotyczyła podatnika, któremu fiskus zakwestionował rozliczenie VAT m.in. za grudzień 2018 r. i styczeń 2019 r. A chodziło o dwie faktury na kilka milionów złotych, dokumentujące transakcję sprzedaży nieruchomości. Była to działka zabudowana halą z częścią biurowo-socjalną, infrastrukturą i parkingiem. Podatnik w akcie notarialnym oświadczył, że nieruchomość nie stanowi przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części, i opodatkował sprzedaż VAT.

Tymczasem w ocenie urzędników faktycznie doszło do sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która nie podlega ustawie o VAT. Sięgnęli po art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, mówiący, że gdy faktura wykazuje podatek, wystawca musi go zapłacić.

Podatnik był przekonany, że nie dokonał sprzedaży wyłączonej z VAT, ale nawet jeśli, to fiskus nie powinien stosować sankcji. I w tym zakresie białostocki WSA orzekł na jego korzyść. Co prawda potwierdził, że w sprawie doszło do sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jednak w ocenie sądu samo wystawienie faktury dokumentującej czynność niepodlegającą VAT oraz brak korekty w tym zakresie nie jest wystarczającą podstawą do zastosowania art. 108 ust. 1 ustawy o VAT.

WSA zauważył, że z decyzji fiskusa nie sposób się dowiedzieć, czy rzeczywiście doszło do uszczuplenia wpływów podatkowych. Zwłaszcza że jednocześnie urzędnicy zakwestionowali odliczenie ze spornych faktur u ich odbiorcy.

Tymczasem zdaniem WSA wydanie decyzji odmawiającej prawa do odliczenia podatku naliczonego z danej faktury, gdy nie doszło do jego uszczuplenia, uniemożliwia wydanie decyzji określającej podatek na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT.

Sankcja to nie cep

WSA podkreślił, że zobowiązanie podatkowe na podstawie spornej normy nie powinno stanowić źródła dodatkowych wpływów podatkowych. Powinno jedynie rekompensować ewentualne ich uszczuplenie spowodowane odliczeniem przez odbiorcę faktury. Jest ono zatem uzależnione od tego, czy rzeczywiście doszło do uszczuplenia wpływów podatkowych.

Co istotne, zdaniem sądu przestrzeganie zasady neutralności jest powinnością fiskusa. Dlatego jego obowiązkiem jest także wykazanie, że zastosowanie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT nie pozostaje z nią w sprzeczności. Wyrok nie jest prawomocny.

Sygnatura akt: I SA/Bk 483/22

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Michał Wojtas, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Wojtas i Zając

Komentowany wyrok zasługuje na uwagę, bo mówi o nieproporcjonalnym uzasadnieniu organów przy analizie skutków błędnych działań podatników. WSA w Białymstoku słusznie zauważył, że organy nie wyjaśniły kwestii ryzyka uszczuplenia wpływów podatkowych. Podwójny błąd, w istocie znoszący swoje skutki po obu stronach transakcji – oba były dokonane z tym samym podmiotem powiązanym – nie powinien dowodzić uszczuplenia podatku tylko dlatego, że transakcję zakupową organy pominą. Przypomnijmy, że VAT ma być neutralny na etapie obrotu między podatnikami. Tylko zatem realne naruszenie neutralności VAT, tj. nieuprawnione korzyści podatkowe, które podatnik wytworzył swoim działaniem, mogą być podstawą karania go na podstawie art. 108 ustawy o VAT. Zwłaszcza że jego zastosowanie jest zazwyczaj bardzo dotkliwe dla podatnika.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wydał ważny wyrok dotyczący tzw. pustych faktur i grożącej za ich wystawienie sankcji w VAT.

Błędna ocena

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe