Sąd: Brak spłat nie zawsze odbierze prawo do ulgi podatkowej

Gdy podatnik złoży wniosek o zmianę przyznanego układu ratalnego przed nadejściem terminu kolejnych rat, fiskus powinien go rozpatrzyć.

Publikacja: 21.11.2022 07:27

Sąd: Brak spłat nie zawsze odbierze prawo do ulgi podatkowej

Foto: Adobe Stock

Podatnicy, którzy mają problem z rozliczeniem się z fiskusem, mogą wystąpić o tzw. ulgę uznaniową. Wnosić można m.in. o rozłożenie na raty bieżącego podatku, zaległości podatkowej czy odsetek. Zdarza się jednak, że mimo przyznania ulgi podatnik nie radzi sobie z pierwotnym układem ratalnym. Może go wówczas renegocjować, ale nie powinien z tym zwlekać do ostatniej chwili. Jak to zrobić i że fiskus nie może tego prawa ograniczać, przypomniał niedawno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Układ z fiskusem...

Sprawa dotyczyła podatnika, któremu w kwietniu 2021 r. fiskus rozłożył na raty zaległości podatkowe z odsetkami. Termin spłaty ustalono począwszy od 28 stycznia 2022 r. Problem zaczął się, gdy mężczyzna pod koniec grudnia 2021 r. wystąpił o zmianę harmonogramu. Urzędnicy odmówili, a gdy podatnik się od tego odwołał, fiskus w ogóle umorzył sprawę.

Organ odwoławczy stwierdził bowiem, że postępowanie stało się bezprzedmiotowe.

Decyzja odmawiająca zmiany harmonogramu spłat została doręczona podatnikowi 30 marca 2022 r. Urzędnicy zauważyli, że nie uregulował on w ustalonym terminie żadnej z należności. A ponieważ z pierwotnego układu wynikało, że termin zapłaty trzeciej raty upłynął 30 marca 2022 r., to stwierdzili wygaśnięcie decyzji ratalnej z mocy prawa z tą datą.

Fiskus podkreślił, że podatnik złożył odwołanie 4 kwietnia 2022 r., a wtedy nie było już przedmiotu orzekania w postępowaniu odwoławczym.

Podatnik nie złożył broni. Wniósł skargę do WSA w Gdańsku i wygrał. Sąd nie kwestionował, że zgodnie z art. 259 § 1a ordynacji podatkowej w razie niedotrzymania terminu płatności trzech kolejnych rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość, z mocy prawa następuje wygaśnięcie decyzji obejmującej wszystkie niezapłacone raty. I niewątpliwie, zdaniem WSA, na skutek niedotrzymania terminu płatności trzech kolejnych rat decyzja wygasa automatycznie, z mocy prawa, dla wszystkich niezapłaconych rat.

...nie do umorzenia

Jednak w spornej sprawie ten efekt nie wystąpił. Skarżący złożył wniosek o zmianę układu ratalnego (tzn. o odmienne ukształtowanie rat podatku niż w pierwotnej decyzji uznaniowej) 30 grudnia 2021 r., czyli przed nadejściem terminu spełnienia trzech kolejnych rat. Ostatnia z nich przypadała na 30 marca 2022 r. W takiej sytuacji, zdaniem sądu, podatnik nabył prawo do uzyskania ostatecznego merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie jego podania, możliwego także do zaskarżenia w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

Zwłaszcza że, jak podkreślił WSA, to od fiskusa zależało, jak szybko je rozpatrzy, oczywiście przy związaniu maksymalnymi terminami załatwienia sprawy przewidzianymi prawem.

Skoro doręczenie decyzji pierwszoinstancyjnej zbiegło się z datą, w której powinna nastąpić zapłata dotychczasowych rat, nie zaistniał efekt umarzający, a pierwotna decyzja uznaniowa nie wygasła z mocy samego prawa. Podatnik miał prawo się od niej odwołać po to, żeby uzyskać ostateczne rozstrzygnięcie drugiej instancji.

Sąd uznał, że postępowanie fiskusa w spornej sprawie pozostaje w sprzeczności z zasadą dwuinstancyjności. Tymczasem standardem jest, że każda sprawa administracyjna w jej całokształcie powinna zostać rozpoznana merytorycznie dwukrotnie – na tę kwestię wielokrotnie zwracano uwagę w orzecznictwie. Wykładnia, która pozbawiałaby takiego prawa, jest niewłaściwa – konkludował WSA.

Wyrok nie jest prawomocny.

Podatnicy, którzy mają problem z rozliczeniem się z fiskusem, mogą wystąpić o tzw. ulgę uznaniową. Wnosić można m.in. o rozłożenie na raty bieżącego podatku, zaległości podatkowej czy odsetek. Zdarza się jednak, że mimo przyznania ulgi podatnik nie radzi sobie z pierwotnym układem ratalnym. Może go wówczas renegocjować, ale nie powinien z tym zwlekać do ostatniej chwili. Jak to zrobić i że fiskus nie może tego prawa ograniczać, przypomniał niedawno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona