Pomoc Ukrainie z podwójną ulgą podatkową

Spółka może rozliczyć darowizny przekazane ofiarom wojny w kosztach CIT, a następnie odliczyć od dochodu.

Aktualizacja: 18.03.2022 11:09 Publikacja: 18.03.2022 07:07

Pomoc Ukrainie z podwójną ulgą podatkową

Foto: Adobe Stock

Specustawa pozwala rozliczać w podatkowych kosztach rzeczy przekazane przez przedsiębiorców organizacjom pomagającym Ukraińcom. W ustawach PIT/CIT jest też ulga na darowizny – odliczenie od dochodu. Czy firma może skorzystać z obu tych preferencji? Tylko wtedy, gdy płaci CIT. Przedsiębiorcom z PIT podwójna korzyść nie przysługuje.

Spójrzmy na przepisy. Najpierw wprowadzone przez ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy (specustawa). Wynika z nich, że firma przekazująca rzeczy dla ofiar wojny może rozliczyć wydatki na ich nabycie bądź wytworzenie w podatkowych kosztach. Obdarowanym musi być określony podmiot, np. organizacja prowadząca działalność pożytku publicznego (również ukraińska) albo jednostka samorządu terytorialnego. Preferencja dotyczy zarówno przedsiębiorców płacących PIT (np. mających jednoosobowe biznesy), jak i CIT (np. spółek z o.o.).

Odpis na dary dla organizacji

Teraz zajrzyjmy do rozwiązań, które już od dawna są w ustawach PIT/CIT. Wynika z nich, że przekazywane w darowiźnie rzeczy nie są podatkowym kosztem, z wyjątkiem produktów spożywczych dla organizacji pożytku publicznego (art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT).

Na darowizny jest jednak dodatkowa ulga – odliczenie od dochodu. Mogą z niej także skorzystać przedsiębiorcy. U PIT-owców odliczyć wolno darowiznę do wysokości 6 proc. dochodu, w CIT do 10 proc. Powinna być przekazana organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego (ale nie podmiotom ukraińskim). Nie muszą one mieć statusu organizacji pożytku publicznego.

Czy można zaliczyć darowiznę dla ofiar wojny do kosztów (na podstawie specustawy), a także odliczyć od dochodu (zgodnie z ogólnymi przepisami)? Zarówno w ustawie o PIT, jak i CIT, są regulacje zakazujące odliczania produktów spożywczych dla organizacji pożytku publicznego, jeśli wcześniej zostały zaliczone do kosztów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT lub art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT. Dodatkowo w ustawie o PIT jest przepis ogólny zabraniający stosowania obu preferencji równocześnie.

– U przedsiębiorców płacących PIT sprawa jest więc jasna. Jeśli zaliczą darowane Ukraińcom rzeczy do firmowych kosztów, to darowizny nie odliczą już od dochodu – mówi Joanna Wierzejska, doradca podatkowy, partner w kancelarii DZP.

Czytaj więcej

Spółki z estońskim CIT nie stracą na darowiznach dla ofiar wojny

Różnice w przepisach

A spółki na CIT? One nie mają zakazu (poza wspomnianym dotyczącym produktów spożywczych) odliczania darowizn, które zostały wcześniej rozliczone w kosztach. W ustawie o CIT nie ma takiego przepisu.

– Wynika z tego, że spółki mają podwójną korzyść. Najpierw rozliczą darowiznę w kosztach CIT, potem odliczą od dochodu – mówi Joanna Wierzejska.

Zgadza się z tym Przemysław Kaczmarek, radca prawny, starszy konsultant w ALTO.

– W ustawie o CIT nie ma zakazu odliczania od dochodu innych darowizn niż rozliczone w kosztach produkty spożywcze dla organizacji pożytku publicznego. Z tego wniosek, że jeśli spółka przekaże fundacji albo stowarzyszeniu pomagającemu Ukraińcom np. środki czystości albo ubrania, może je najpierw zaliczyć do kosztów, a potem jeszcze skorzystać z odpisu od dochodu. Zresztą uważam, że jeśli będą to produkty spożywcze, to odliczenie też jest możliwe, jeśli koszty rozliczamy na podstawie specustawy – tłumaczy Przemysław Kaczmarek.

Eksperci zwracają także uwagę na różnice przy ustalaniu wartości przekazanych rzeczy.

– Kosztem są wydatki na ich nabycie bądź wytworzenie. Odliczając darowiznę od dochodu, przyjmujemy jej wartość rynkową – wyjaśnia Przemysław Kaczmarek.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Emilia Wolnowska, doradca podatkowy, menedżer w BDO

Nie powinno być wątpliwości, że spółki płacące CIT mogą zaliczyć wydatki na pomoc Ukrainie do podatkowych kosztów na podstawie specustawy, a następnie zastosować odliczenie od dochodu na zasadach ogólnych. Przepisy nie wyłączają takiej możliwości. Spółki mają więc podwójną korzyść. Czy to niedopatrzenie ustawodawcy? Niekoniecznie. Podobne rozwiązanie zastosowano przecież przy darowiznach na walkę z koronawirusem. Można je było rozliczyć w kosztach, a także odliczyć od dochodu (przez pewien okres nawet 200 proc.).

Dziwi jednak, że podwójna preferencja na darowizny dla Ukraińców przysługuje tylko spółkom płacącym CIT. Przedsiębiorcy na PIT muszą wybrać: albo koszty, albo odliczenie od dochodu. Świadczy to o nierównym traktowaniu podatników.

ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a