VAT: jak rozliczyć udział w programie lojalnościowym

Czy przekazanie na konto odbiorcy premii za zrealizowanie określonego poziomu zakupów wywoła skutki w zakresie podatku od towarów i usług? – pyta czytelniczka.

Zagadnienie wypłaty premii pieniężnej kontrahentom biorący udział w programie lojalnościowym spółki rozstrzygała niedawno Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 15 stycznia 2016 r. (IPPP1/ 4512-1124/15-4/MK). Z pytaniem zwróciła się spółka prowadząca hurtownię artykułów dekoracyjnych do okien, która wprowadziła dla klientów program lojalnościowy. Biorącym w nim udział klientom - sklepom handlujących oferowanymi przez spółkę towarami - wypłacany będzie bonus w postaci premii pieniężnej za określony wzrost obrotów w danym roku w stosunku do roku poprzedniego. Premia ma być zachętą do zaopatrywania się w prowadzonej przez spółkę hurtowni.

Bez zobowiązań

Przystąpienie do programu lojalnościowego nie wiąże się dla sklepów z obowiązkiem świadczenia na rzecz hurtowni jakichkolwiek usług. Nie są one zobowiązane do reklamowania czy też specjalnego eksponowania pochodzącego z hurtowni towaru. Ponadto, udział w programie nie ogranicza ich kręgu dostawców. Klienci spółki nie mają obowiązku kupować wyłącznie oferowanych przez nią towarów i bez przeszkód mogą zaopatrywać się u innych dostawców. Nie muszą również posiadać całego asortymentu, jaki oferuje hurtownia. Program nie wprowadza ograniczeń co do rodzaju nabywanego przez sklepy towaru.

Premia będzie stanowić ustalony procent od obrotu i będzie wypłacana do końca lutego kolejnego roku. Jej wartość będzie bezpośrednio uzależniona od wzrostu zakupów netto realizowanych w okresie promocyjnym. Premie przyznawane będą na podstawie wygenerowanych faktur za zrealizowane dostawy, bez względu na asortyment, za cały rok.

Zdaniem podatnika

Spółka miała wątpliwość, czy przekazanie na konto odbiorcy premii wywoła skutki w zakresie VAT. Uważała, że premia pieniężna, którą będzie otrzymywał odbiorca po osiągnięciu pewnego poziomu obrotów, nie będzie wynagrodzeniem za świadczenie usług ani dostawę towarów. Twierdziła również, że nie będzie ona rabatem, gdyż nie jest związana z żadną konkretną dostawą.

Fiskus podzielił zdanie spółki jedynie częściowo. Zgodził się, że otrzymana przez odbiorcę premia pieniężna nie będzie zapłatą ani za świadczenie usług, ani za dostawę towarów, podlegające opodatkowaniu VAT. Nie zgodził się natomiast ze stwierdzeniem, że premia pieniężna nie będzie w tym przypadku rabatem.

Zdaniem autorki

Marta Winterhalter, doradca podatkowy, starsza konsultantka, Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o.

Komentowana interpretacja wpisuje się w jednolitą linię interpretacyjną organów podatkowych oraz sądów administracyjnych. Kwestie związane z opodatkowaniem VAT premii pieniężnych z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności rozstrzygnął jednoznacznie NSA w uchwale z 25 czerwca 2012 r. (I FPS 2/12). Stanowisko sądu potwierdził następnie minister finansów w interpretacji ogólnej z 27 listopada 2012 r. (PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618).

Podatnicy podejmują różne działania mające na celu zachęcenie nabywców do zwiększenia zakupów, niejednokrotnie oferując wypłacenie tzw. premii pieniężnych. Oceniając skutki podatkowe wypłacenia premii pieniężnych należy wziąć pod uwagę kilka czynników. Szczególnie ważne jest ustalenie, za co faktycznie wypłacono premie i czy wiążą się one ze świadczeniem przez nabywców dodatkowych usług na rzecz sprzedawcy.

W przypadku, gdy premia pieniężna jest wypłacana wyłącznie za osiągnięcie określonego poziomu zakupów lub terminowe regulowanie płatności w określonym czasie, nie jest ona zapłatą ani za świadczenie usług, ani za dostawę towarów. W tej sytuacji jest jednostronnym świadczeniem pieniężnym dokonywanym przez podatnika na rzecz nabywcy, niezwiązanym w żaden sposób ze spełnieniem przez klienta świadczenia wzajemnego. Nie podlega więc, jak wskazał w interpretacji fiskus, opodatkowaniu VAT. Należy jednak zauważyć, że jeśli wypłata premii wiąże się z podejmowaniem przez nabywcę na rzecz dostawcy dodatkowych czynności, np. działań o charakterze marketingowym bądź przyjęciem określonych zobowiązań lojalnościowych, to mamy wówczas do czynienia ze świadczeniem przez nabywcę usług, które powinny podlegać opodatkowaniu.

Warunkiem uznania premii pieniężnej za rabat jest wykazanie ścisłego związku pomiędzy premią a zrealizowanymi dostawami. W ślad za przywołaną uchwałą NSA oraz interpretacją ogólną MF zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie podkreśla się, że w przypadku premii należnej za osiągnięcie określonego poziomu zakupów w danym czasie taki związek niewątpliwie istnieje. Wyłącznie zrealizowanie wszystkich dostaw (nie tylko jednej z nich) zapewnia bowiem osiągnięcie poziomu zakupów, który uprawnia do otrzymania premii. Nie można zatem uznać, że premia pieniężna nie jest związana z żadną konkretną dostawą. W tej sytuacji premia pieniężna jest jednocześnie związana z każdą dostawą z osobna (gdyż bez jej realizacji warunek uprawniający do uzyskania premii nie zostałby spełniony) oraz z wszystkimi dostawami łącznie (gdyż dopiero zrealizowanie wszystkich dostaw zapewnia osiągnięcie poziomu obrotów, który uprawnia do przyznania premii). Podobny związek zachodzi również w przypadku premii za terminowe płatności.