Wątpliwości przedsiębiorców dotyczą również refakturowania usług. Czy w takim przypadku należy przyjąć fikcję, że refakturujący otrzymał i zarazem sam wyświadczył te usługi – a zatem podmiot, od którego je nabył działał w charakterze podwykonawcy?
Ponadto, nowe przepisy komplikują jeszcze bardziej – i tak już kłopotliwe – rozliczenia dokonywane w ramach konsorcjum. Do tej pory pojawiały się wątpliwości czy przepływy pieniężne pomiędzy konsorcjantami należy traktować jako świadczenia opodatkowane VAT. Przedsiębiorcy niejednokrotnie musieli decydować, czy kierować się w tej kwestii zdaniem sądów, które skłaniały się ku stanowisku, że rozliczenia takie pozostają poza systemem VAT, czy zdaniem organów podatkowych – które zajmowały stanowisko przeciwne. Obecnie firmy działające w ramach konsorcjum muszą rozstrzygnąć również kwestię odwróconego obciążenia. Zatem, w przypadku uznania, że rozliczenia między konsorcjantami są opodatkowane VAT, pojawia się pytanie: czy partnerzy konsorcjum działają jako podwykonawcy lidera konsorcjum? Jeżeli tak, to powinni opodatkować świadczone przez nich usługi na zasadzie odwrotnego obciążenia.
Niejasne objaśnienia
W celu rozwiania powyższych wątpliwości przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum mogą posiłkować się objaśnieniami podatkowymi z 17 marca 2017 r. Niemniej wskazówki Ministerstwa Finansów zawarte w objaśnieniach nie są w dużej mierze jednoznaczne. Zawarte jest w nich bowiem zastrzeżenie, iż „każde z konsorcjów ma w praktyce biznesowej indywidualny charakter" oraz że „każda usługa powinna być rozpatrywana osobno, z zachowaniem indywidualnego charakteru".
Lakoniczne wyjaśnienia w kwestii rozliczania konsorcjów nie są jedyną rzeczą, jaką można zarzucić opublikowanym przez Ministerstwo Finansów objaśnieniom. Nie wyjaśniają one bowiem wielu kwestii interesujących przedsiębiorców, tj. m.in. wspomnianej wyżej kwestii refakturowania czy tzw. dostaw z montażem, w których podmiot w ramach jednolitej transakcji dokonuje zarówno dostawy towarów – opodatkowanej na zasadach ogólnych – jak i świadczenia usług budowlanych, do których może mieć zastosowanie mechanizm odwróconego obciążenia. Przedsiębiorcy, w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji, muszą zatem albo masowo występować o wydanie interpretacji indywidualnych w ich sprawach, albo liczyć, że kolejne objaśnienia podatkowe, które obiecało wydać Ministerstwo Finansów, będą zawierały bardziej wyczerpujące wyjaśnienia. ?
Zdaniem autorki
Monika Bilska, doradca podatkowy SENDERO Tax & Legal
Nowe regulacje dotyczące mechanizmu odwróconego obciążenia są powodem narastającego napięcia w branży budowlanej. Od wejścia ich w życie upłynęły już trzy miesiące, a organy podatkowe wciąż nie wyjaśniły wielu – wydawałoby się, że kluczowych dla podatników – kwestii. Sytuacja ta negatywnie przekłada się na relacje biznesowe między kontrahentami, gdyż zarówno nabywcy, jak i świadczeniodawcy usług budowlanych obawiają się negatywnych konsekwencji w przypadku niewłaściwego opodatkowania usług. Pozostałe zmiany w VAT – takie jak dodatkowa sankcja w wysokości 30 proc. kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego czy zaostrzenie przepisów dotyczących zwrotu podatku – także nie polepszają nastrojów wśród firm z branży budowlanej. Jak się wydaje w tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest potwierdzenie prawidłowości kwalifikacji danej usługi na gruncie PKWiU oraz wystąpienie ze wspólnym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej potwierdzającej przyjęty przez strony umowy sposób rozliczania VAT. W tym zakresie warto skorzystać z pomocy doświadczonej kancelarii doradztwa podatkowego. ?