Spółka rozliczy stratę powstałą przy zbyciu przedawnionej wierzytelności

Strata ze sprzedaży przedawnionej wierzytelności uprzednio zaliczonej do przychodów należnych jest kosztem podatkowym.

Publikacja: 28.08.2017 06:00

Spółka rozliczy stratę powstałą przy zbyciu przedawnionej wierzytelności

Foto: 123RF

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 5 lipca 2017 r. (I SA/Gd 404/17). Spółki należące do podatkowej grupy kapitałowej (PGK) zawierały umowy z kontrahentami. W wyniku wykonania tych umów wystawiały na rzecz tych kontrahentów faktury. Wierzytelności wynikające z faktur traktowane były przez PGK jako jej przychód należny. Czasami jednak kwoty z faktur nie były regulowane przez kontrahentów. Niektóre z nich uległy przedawnieniu i spółki wchodzące w skład PGK zbywały takie wierzytelności.

W związku z tym PGK wystąpiła do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej odnośnie do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat ze zbycia przedawnionych wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny. PGK opowiedziała się za taką możliwością, argumentując, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT do kosztów uzyskania przychodów może być zaliczona strata ze zbycia każdej wierzytelności bez względu na to, czy jest przedawniona, czy nie. Co się zaś tyczy wyłączenia – zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT – wierzytelności odpisanych jako przedawnione z kosztów uzyskania przychodów, to zdaniem PGK przepis ten nie dotyczy zbycia wierzytelności, lecz jej odpisania jako przedawnione i nie powinien mieć zastosowania w sprawie.

Organ podatkowy, uznając stanowisko PGK za nieprawidłowe, stwierdził, że warunkiem zaliczenia straty ze zbycia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów jest – oprócz uprzedniego zaliczenia zbywanej wierzytelności do przychodów – również brak objęcia danej wierzytelności wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT. Organ stwierdził, że stanowisko zaprezentowane przez PGK przeczy zasadzie racjonalności ustawodawcy.

PGK zaskarżyła interpretację do WSA w Gdańsku, który ją uchylił. Sąd, powołując się na istniejące już orzecznictwo, stwierdził, że jedynym warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat ze zbycia takich wierzytelności, jest uprzednie zaliczenie wierzytelności do przychodów należnych, na co wskazuje art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT. Zaliczenie strat ze zbycia wierzytelności do kosztów jest niezależne od tego, czy zbywana wierzytelność jest wierzytelnością przedawnioną czy nie.  

podstawa prawna: art. 16 ust. 1 pkt 20 i 39 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1888 ze zm.)

Komentarz eksperta

Wybrano odpowiedź korzystniejszą dla podatników - Karol Szelągowski, doradca podatkowy w Dziale Doradztwa Podatkowego w BDO

Zagadnieniem, które należało rozstrzygnąć w przedmiotowej sprawie, jest wzajemny stosunek dwóch przepisów:

- art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT wyłączającego z kategorii kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisane jako przedawnione oraz

- art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT wyłączającego z kategorii kosztów uzyskania przychodów straty ze zbycia wierzytelności, z wyjątkiem strat ze zbycia wierzytelności uprzednio zarachowanych jako przychód należny.

Jednoznaczne ustalenie pierwszeństwa zastosowania przepisu zgodnie z zasadą, że norma szczególna uchyla normę ogólną, nie jest w omawianej kwestii możliwe. Zakres jednej normy nie zawiera się w zakresie zastosowania drugiej, lecz zakresy zastosowania obu norm krzyżują się. Sąd, mając zatem do wyboru dwie możliwości, wybrał odpowiedź korzystniejszą dla podatników. Wybór ten zasługuje na aprobatę. Cel każdego z obu wspomnianych przepisów jest bowiem inny.

W przypadku art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT celem wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów jest „ukaranie" podatnika za opieszałość w podejmowaniu działań mających na celu uregulowanie przysługującej mu należności.

W przypadku art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT celem wyłączenia jest natomiast zapobieżenie sytuacji, w której podatnik może zaniżać podstawę opodatkowania poprzez generowanie kosztów uzyskania przychodów. Warunek uprzedniego zarachowania zbywanej wierzytelności jako przychodu należnego neutralizuje negatywne skutki dla budżetu i zniechęca podatników do sztucznego kreowania wierzytelności w celu późniejszego zwiększenia kosztów uzyskania przychodów przy ich zbyciu.

W przypadku zbycia wierzytelności przedawnionej fakt jej zbycia oraz jej uprzedniego zarachowania jako przychodu należnego jest istotniejszy niż fakt jej przedawnienia. Dlatego dopuszczalność zaliczenia do kosztów podatkowych straty ze zbycia wierzytelności powinna być rozpatrywana w pierwszej kolejności z punktu widzenia art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT. Artykuł 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT ma tu natomiast znaczenie tylko o tyle, że ogranicza możliwość zaliczenia kwoty przedawnionej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów jedynie do wysokości kwoty straty ze zbycia tej wierzytelności.

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 5 lipca 2017 r. (I SA/Gd 404/17). Spółki należące do podatkowej grupy kapitałowej (PGK) zawierały umowy z kontrahentami. W wyniku wykonania tych umów wystawiały na rzecz tych kontrahentów faktury. Wierzytelności wynikające z faktur traktowane były przez PGK jako jej przychód należny. Czasami jednak kwoty z faktur nie były regulowane przez kontrahentów. Niektóre z nich uległy przedawnieniu i spółki wchodzące w skład PGK zbywały takie wierzytelności.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe