"Polski Ład" PiS - zmiany w VAT: działanie zespołowe może się opłacać

Powiązane firmy, które mają trudności z odzyskiwaniem podatku, będą mogły zaradzić temu rejestracją grupową.

Publikacja: 05.11.2021 14:00

"Polski Ład" PiS - zmiany w VAT: działanie zespołowe może się opłacać

Foto: Adobe Stock

Choć tzw. Polski Ład stał się głośny głównie za sprawą rewolucyjnych zmian w podatkach dochodowych, to jednak przynosi też nowelizację przepisów o podatku od towarów i usług. Wprowadzono bowiem od 2022 roku możliwość tworzenia grupowej rejestracji dla celów VAT.

Będzie to miało skutki podobne do istniejących już w przepisach o podatkowych grupach kapitałowych dla celów CIT. Fiskus potraktuje taką grupę jak jednego podatnika. W ten sposób rozliczana będzie całość działalności grupy, a transakcje między jej członkami nie będą opodatkowane.

Dla banków i eksporterów

Grupy VAT można już tworzyć w wielu innych krajach Unii Europejskiej. W praktyce korzysta na nich najczęściej branża finansowa, świadcząca usługi bankowe czy ubezpieczeniowe. Wprawdzie takie usługi co do zasady są zwolnione z VAT, ale banki czy ubezpieczyciele nie mogą przez to odzyskać podatku naliczonego od zakupów towarów i usług na potrzeby własnej działalności. Często są to np. usługi informatyczne, świadczone przez wyspecjalizowane spółki z tej samej grupy kapitałowej. Gdy taką grupę połączyć dla celów VAT w jednego podatnika, transakcje wewnątrz grupy w ogóle nie będą podlegały temu podatkowi. W ten sposób znika problem nieodliczalnego VAT.

Korzyść mogą odnieść też grupy firm producenckich czy handlowych, z których co najmniej jedna zajmuje się sprzedażą towarów za granicę. Taka sprzedaż, czy to jako eksport czy jako wewnątrzwspólnotowa dostawa (WDT), korzysta z zerowej stawki VAT. To oczywiście udogodnienie, ale taki podatnik, aby odzyskać podatek naliczony na zakupie towarów i usług, musi regularnie składać wnioski o zwrot VAT do urzędu skarbowego. Tu w praktyce nie zawsze wszystko działa sprawnie. Często urząd, zanim zwróci podatek, skrupulatnie kontroluje podatnika. W efekcie zwroty bywają nieregularne, a to zaburza płynność finansową takiego eksportera.

Gdy jednak taki eksporter stanie się częścią grupy VAT, sytuacja może się zupełnie zmienić. Jeżeli inne podmioty z grupy będą wykazywały podatek należny do zapłaty, będzie można go obniżyć o podatek naliczony na zakupach związanych z eksportem czy WDT. Wtedy zwroty podatku z urzędu skarbowego w ogóle mogą zostać wyeliminowane albo przynajmniej znacząco się zmniejszyć.

Jak stworzyć grupę

Ustawa przewidziała możliwość tworzenia grup VAT dla podmiotów z siedzibą w Polsce, ale też dla oddziałów firm zagranicznych, w zakresie, w jakim prowadzą działalność w naszym kraju. Trzeba będzie wykazać trzy rodzaje powiązań podmiotów tworzących grupę: kapitałowe, ekonomiczne i organizacyjne.

Powiązania kapitałowe oznaczają, że jeden z podmiotów w grupie powinien mieć więcej niż 50 proc. udziałów, praw głosu w organach zarządzających lub kontrolnych albo udziału w zysku pozostałych uczestników grupy. Powiązania organizacyjne mają oznaczać, że członkowie grupy „znajdują się pod wspólnym kierownictwem lub organizują swoje działania w porozumieniu". Z kolei więzi ekonomiczne mają polegać na takim samym charakterze działalności gospodarczej członków grupy albo przynajmniej „uzupełnianiu się" tej działalności. Może być to też sytuacja, w której członek grupy prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej części korzystają inni członkowie tej grupy.

Rejestracja grupy będzie oznaczała, że dostanie ona nowy NIP i stanie się zupełnie nowym podmiotem dla celów VAT. Będzie mogła jednak rozliczyć podatek naliczony swoich członków wynikający z ostatnich deklaracji złożonych przez nich jako osobnych podatników.

Grupy firm, które odważą się być pionierami grupowej rejestracji, mogą w razie wątpliwości zwrócić się do Krajowej Informacji Skarbowej o interpretację dotycząca możliwości rejestracji w konkretnym przypadku. Trzeba jednak pamiętać, że nawet pozytywna interpretacja w tej sprawie nie wyklucza definitywnie ryzyka sporu z organem podatkowym w kwestii rejestracji grupy VAT.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Piotr Stryjewski, doradca podatkowy w kancelarii Paczuski Taudul

Przed rejestracją grupy VAT należy starannie przeanalizować, jakie wymierne korzyści może dać taka rejestracja. Może to być opłacalne, jeśli w ramach danej grupy kapitałowej występują znaczące kwoty nieodliczalnego podatku od usług świadczonych wewnątrz grupy np. ubezpieczycieli czy banków. Warto też sprawdzić, czy dana grupa spełnia wszystkie warunki rejestracji, szczególnie w zakresie powiązań ekonomicznych zdefiniowanych w nowych przepisach. Warto jednak pamiętać, że grupy VAT to zupełnie nowa w Polsce instytucja, a zwykle do takich nowinek organy skarbowe zwykle podchodzą dość restrykcyjnie. Nawet zatem, jeśli uznamy, że rejestracja grupy podatników VAT może dać istotne korzyści finansowe i organizacyjne, warto wystąpić o wydanie interpretacji prawa podatkowego, dotyczącej tego, czy w konkretnej sytuacji dana grupa podmiotów spełnia warunki rejestracji jako grupa VAT.

Czytaj więcej

Polski Ład - poradnik: Kto zyska, a kto straci na „obniżce” podatków

Choć tzw. Polski Ład stał się głośny głównie za sprawą rewolucyjnych zmian w podatkach dochodowych, to jednak przynosi też nowelizację przepisów o podatku od towarów i usług. Wprowadzono bowiem od 2022 roku możliwość tworzenia grupowej rejestracji dla celów VAT.

Będzie to miało skutki podobne do istniejących już w przepisach o podatkowych grupach kapitałowych dla celów CIT. Fiskus potraktuje taką grupę jak jednego podatnika. W ten sposób rozliczana będzie całość działalności grupy, a transakcje między jej członkami nie będą opodatkowane.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona