Określony zespół składników majątkowych dla jego prawidłowego funkcjonowania może wymagać świadczenia pracy przez określoną liczbę pracowników. Schemat organizacyjny danej części przedsiębiorstwa może zatem nakazywać bezpośrednie przypisanie pracowników, aby mogła ona funkcjonować jako samodzielny podmiot. Taka sytuacja może mieć miejsce m.in. wówczas, gdy ciągłe utrzymywanie siły roboczej stanowi fundament działalności podatnika. Jest tak np. w przypadku konieczności ciągłej obsługi urządzeń produkujących, w gastronomii, czy doradztwie. Przedsiębiorstwa takie mają nierzadko zawarte z odbiorcami stałe umowy. Aby umowy te były prawidłowo realizowane, nie może więc dojść do przerwy w świadczeniu pracy spowodowanej koniecznością pozyskania przez nowego właściciela nowych zasobów ludzkich.
Organ zweryfikuje transakcję
Trzeba mieć na względzie, że organy administracji podatkowej, realizując narzucony im fiskalny cel swojego działania, w każdym przypadku weryfikują spełnienie przez podatnika ustawowych przesłanek pozwalających na stwierdzenie, że np. wnoszoną aportem część przedsiębiorstwa można traktować jako jego zorganizowaną część.
Przesłanki uznania danego zespołu składników majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP) wskazuje w ustawach podatkowych m.in. art. 4a pkt 4 ustawy o CIT >> patrz ramka.
Załoga musi być wystarczająco liczna
Zasoby ludzkie zwykle są nieodłącznym elementem każdego przedsiębiorstwa. Nieprzypisanie do danej części przedsiębiorstwa osób bezpośrednio wykonujących w jej strukturach określony zakres prac może się więc wiązać z ryzykiem nieuznania jej za ZCP w rozumieniu ustaw podatkowych. W zależności od charakteru działalności prowadzonej przez podatnika, w takim przypadku organ podatkowy może uznać, że ZCP nie może działać jako odrębne przedsiębiorstwo, gdyż nie może samodzielnie realizować swoich funkcji handlowych, produkcyjnych, usługowych czy np. rozliczeniowych w przypadku wyłączenia z jego struktur całego działu finansowego, księgowości czy kadr. Podobny problem może pojawić się także w sytuacji przejścia niewielkiej liczby pracowników, których skład może okazać się niewystarczający dla prawidłowego funkcjonowania ZCP. Podatnik powinien więc w każdym przypadku ocenić, czy ZCP jest w stanie funkcjonować jak samodzielne przedsiębiorstwo, w sytuacji gdy obowiązki nieprzejmowanych pracowników przyporządkowane będą do innych stanowisk pracy. Przede wszystkim powinien móc wykazać, że brak odrębnego stanowiska dla wykonywania określonych zadań, z uwagi na specyfikę działalności ZCP, nie wyklucza jej samodzielnego funkcjonowania.
Co ująć w schemacie organizacyjnym
Ze schematu organizacyjnego zawierającego wykaz stanowisk przypisanych do ZCP powinno więc racjonalnie wynikać, które zadania związane z koordynacją kwestii handlowych, usługowych, produkcyjnych, księgowych, rozliczeniowych znajdują się w zakresie obowiązków poszczególnych pracowników. Odmienne podejście do kwalifikacji danego zespołu składników może wprowadzić chaos przy pojmowaniu ZCP jako niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze.
