Nowe prawo 2019: co się zmieni w podatkach

Zmiany w przepisach często wynikają z dyrektyw wspólnotowych, a nie inwencji naszego ustawodawcy, chociaż nie zawsze tak jest – twierdzi doradca podatkowy, partner w KSP Legal & Tax Advice.

Aktualizacja: 01.01.2019 10:23 Publikacja: 01.01.2019 01:00

Nowe prawo 2019: co się zmieni w podatkach

Foto: Adobe Stock

Mijający rok obfitował w wiele zmian podatkowych istotnych dla firm, księgowych czy też dla budżetu. Które z nich można uznać za najistotniejsze. Czym rok 2018 szczególnie się wyróżnił?

Elżbieta Lis: Myślę, że wyrażenie „rewolucyjne zmiany" dość mocno się ostatnio zdewaluowało. Przez ostatnich kilka lat, co roku, media, firmy księgowe i doradcze straszą podatników rewolucją. Faktycznie, w podatkach dużo się dzieje. Ostatnie dwa lata upłynęły przede wszystkim pod znakiem cyfryzacji. Od tego roku wszyscy podatnicy VAT zostali już zobligowani do składania pliku JPK w zakresie ewidencji VAT. Z kolei 2018 rok przyniósł znaczne zmiany zmierzające do uszczelniania podatku dochodowego, zarówno na gruncie przepisów o cenach transferowych, jak i regulacji dotyczących limitowania kosztów finansowania dłużnego oraz kosztów zakupu usług niematerialnych od podmiotów powiązanych. Ja nadchodzące zmiany nazwałabym jednak nie rewolucją, a ewolucją – wprowadzane obecnie zmiany są konsekwencją podjętych w poprzednich latach działań i kontynuacją obranego kierunku zmierzającego, w podatku VAT do likwidacji wyłudzeń, a na gruncie podatku dochodowego przeciwdziałających tzw. erozji bazy podatkowej. Co istotne, wprowadzane zmiany w bardzo wielu przypadkach wynikają z dyrektyw wspólnotowych, a nie inwencji naszego ustawodawcy, chociaż nie zawsze tak jest.

Czytaj także: Nowości w podatkach dla firm od 2019 roku

A czego podatnicy mogą się spodziewać w 2019 roku? Czy mają się czego obawiać?

Rok 2019 przede wszystkim upłynie pod znakiem dalszego uszczelniania w zakresie podatku dochodowego. Na pierwszy plan wybijają się zmiany uchwalone w zakresie tzw. podatku u źródła, czyli podatku, do którego poboru są zobowiązani polscy usługobiorcy korzystający z wybranych usług świadczonych przez podatników z innych krajów. Zarówno polska ustawa o podatku dochodowym, jak i podpisane przez Polskę umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, przewidują sytuacje, w których można zastosować obniżoną stawkę lub zwolnienia z tego podatku, pod warunkiem spełnienia określonych w przepisach przesłanek, przede wszystkim udokumentowania siedziby usługodawcy certyfikatem rezydencji podatkowej. Ustawodawca przewidział jednak, że od przyszłego roku, przy płatnościach podlegających temu podatkowi, których wartość w skali roku na rzecz jednego kontrahenta przekracza 2 mln zł, zasadą stanie się pobór podatku według stawki podstawowej (19 proc. lub 20 proc.) i dopiero w dalszej kolejności ubieganie się o zwrot, w miejsce stosowanej obecnie obniżonej stawki lub zwolnienia. Powyższe zmiany rodzą wiele pytań. W praktyce podatnicy najbardziej obawiają się tego, czy de facto na nich nie spadnie ciężar zapłaty tego podatku z własnych środków. Zagraniczni kontrahenci nie rozumieją bowiem, dlaczego pomimo obowiązujących umów międzynarodowych i wiążących Polskę dyrektyw, mieliby wpłacać do naszego Skarbu Państwa podatek w podstawowej wysokości. Rodzą się nawet pytania o to, czy w przypadku pobrania przez polskiego kontrahenta podatku w pełnej wysokości (bez uwzględnienia stawki wynikającej z umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub dyrektyw), zagraniczni kontrahenci nie będą występować na drogę postępowania sądowego twierdząc, że nie otrzymali uzgodnionego wynagrodzenia.

Co jest główną przyczyną wprowadzania zmian w polskim systemie podatkowym ? Czy za tymi zmianami stoi przede wszystkim konieczność dostosowania naszych rozwiązań do uregulowań europejskich, czy też i własna inicjatywa naszego ustawodawcy ?

Jak już wskazałam, bardzo wiele zmian wynika z przepisów wspólnotowych. Przykładowo, zmiany w Ordynacji podatkowej wynikają z częściowej implementacji dyrektywy Rady 2016/1164 z 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Celem dyrektywy ADAT jest zwiększenie skuteczności krajowych systemów opodatkowania w zakresie przeciwdziałania erozji bazy podatkowej. Również wprowadzenie obowiązku przekazywania organom podatkowym informacji o schematach podatkowych częściowo wynika z przepisów wspólnotowych (Dyrektywa Rady 2018/822 z 25 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych.

Część przepisów stanowi jednak inicjatywę naszego legislatora. Wspomniane wyżej zmiany w zakresie opodatkowania podatkiem u źródła są polskim wynalazkiem, co sprawia, że tym trudniej będzie wytłumaczyć ich zasadność zagranicznym kontrahentom. Już dzisiaj na wieść o nadchodzących zmianach zadają oni pytania, czemu Polska nie stosuje się do zawartych umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Tyle dobrze, że skutki zmian w tym zakresie mają być odroczone mocą rozporządzenia ministra finansów, co najmniej do 30 czerwca 2019 r. Pozostaje mieć nadzieję, że będzie to wystarczający czas na przygotowanie się podatników i wytłumaczenie kontrahentom, co tak naprawdę w polskich przepisach się zmieniło.

Jak się przygotować do nadchodzących zmian?

Wprowadzane zmiany mają bardzo różnoraki charakter. Są bardziej i mniej doniosłe. Jedne będą wymagały zmiany procedur podatkowych, inne będą skutkowały koniecznością opracowania całkiem nowych. W pierwszej kolejności należy na pewno się z nimi bardzo dokładnie zapoznać i ocenić wpływ na rozliczenia podatkowe w firmie. Zmiany mają nie tylko wymiar krajowy, ale również często wymagają uzgodnień na poziomie grupy – z podmiotami powiązanymi z siedzibą w innych krajach oraz zagranicznymi kontrahentami. Niejednokrotnie, konieczne jest zatem globalne spojrzenie na wprowadzane zmiany. Ze strony naszej kancelarii, od tego roku, spojrzenie globalne jest dużo prostsze. Dzięki podpisaniu umowy o współpracy z Andersen Global - międzynarodowym stowarzyszeniem skupiającym kancelarie prawne i podatkowe z całego świata – możemy doradzać klientom praktycznie na całym świecie.  Andersen Global skupia obecnie niemal 4 tys. specjalistów z kancelarii członkowskich i współpracujących w ponad 123 lokalizacjach.

Mijający rok obfitował w wiele zmian podatkowych istotnych dla firm, księgowych czy też dla budżetu. Które z nich można uznać za najistotniejsze. Czym rok 2018 szczególnie się wyróżnił?

Elżbieta Lis: Myślę, że wyrażenie „rewolucyjne zmiany" dość mocno się ostatnio zdewaluowało. Przez ostatnich kilka lat, co roku, media, firmy księgowe i doradcze straszą podatników rewolucją. Faktycznie, w podatkach dużo się dzieje. Ostatnie dwa lata upłynęły przede wszystkim pod znakiem cyfryzacji. Od tego roku wszyscy podatnicy VAT zostali już zobligowani do składania pliku JPK w zakresie ewidencji VAT. Z kolei 2018 rok przyniósł znaczne zmiany zmierzające do uszczelniania podatku dochodowego, zarówno na gruncie przepisów o cenach transferowych, jak i regulacji dotyczących limitowania kosztów finansowania dłużnego oraz kosztów zakupu usług niematerialnych od podmiotów powiązanych. Ja nadchodzące zmiany nazwałabym jednak nie rewolucją, a ewolucją – wprowadzane obecnie zmiany są konsekwencją podjętych w poprzednich latach działań i kontynuacją obranego kierunku zmierzającego, w podatku VAT do likwidacji wyłudzeń, a na gruncie podatku dochodowego przeciwdziałających tzw. erozji bazy podatkowej. Co istotne, wprowadzane zmiany w bardzo wielu przypadkach wynikają z dyrektyw wspólnotowych, a nie inwencji naszego ustawodawcy, chociaż nie zawsze tak jest.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów