Innovation Box - nowa ulga w PIT i CIT od 1 stycznia 2019

Od 1 stycznia 2019 r. obowiązują korzystne zasady rozliczeń z fiskusem dla przedsiębiorców, którzy zarabiają na prawach własności intelektualnej. Ale niełatwo będzie z nich skorzystać, ze względu na restrykcyjne warunki.

Publikacja: 02.01.2019 01:00

Foto: Rzeczpospolita

Nowa ulga podatkowa, tzw. Innovation Box, ma stanowić dla przedsiębiorców zachętę zarówno do innowacyjności samej w sobie, ale także do ochrony i komercjalizowania ich pomysłów w Polsce. W opinii Ministerstwa Finansów przepisy wpłyną m.in. na zwiększenie atrakcyjności prowadzenia w Polsce działalności badawczo-rozwojowej, zmianę modelu ekonomicznego na gospodarkę opartą na wiedzy, a także na zwiększenie świadomości w zakresie praw własności intelektualnej jako potencjalnych źródeł przychodów. Od 1 stycznia 2019 r. możliwe jest opodatkowanie dochodów z określonych praw własności intelektualnej, wytworzonych rozwiniętych lub ulepszonych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, na poziomie 5 proc. (zamiast 19 proc.).

Najpierw badania i rozwój

Skorzystanie z ulgi B+R jest możliwe wyłącznie w odniesieniu do przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych. Istota ulgi sprowadza się do możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania podatkiem określonych wydatków, stanowiących wcześniej koszt uzyskania przychodów poniesionych przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Dzięki uldze B+R możliwe jest potraktowanie danego wydatku dwukrotnie jako koszt podatkowy.

Potencjalnie każdy podatnik może być beneficjentem ulgi B+R, jeśli:

- zidentyfikuje w swojej działalności te obszary i działania, które mieszczą się w definicji działalności badawczo-rozwojowej,

- ustali wysokość kosztów działalności badawczo-rozwojowej, czyli tzw. kosztów kwalifikowanych, podlegających odliczeniu w ramach ulgi,

- wyodrębni w prowadzonej ewidencji księgowej koszty działalności badawczo-rozwojowej.

Czytaj też:

CIT: firmy czekają na Innovation Box w Polsce

Tylko 5 proc. daniny od dochodów z praw własności intelektualnej

Definicje

Ustawy o podatkach dochodowych zawierają legalne definicje terminów „działalność badawczo-rozwojowa", „badania naukowe" i „prace rozwojowe" (art. 4a pkt 26-28 ustawy o CIT i art. 5a pkt 38-40 ustawy o PIT. Działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

W praktyce największym problemem jest zidentyfikowanie obszarów i działań, które w podatku dochodowym traktowane będą jako działalność badawczo-rozwojowa. Jak fiskus wypowiada się na ten temat? Spójrzmy na interpretacje wydawane przez organy podatkowe >patrz tabela.

Z zestawienia wynika, że obszary, w których prowadzona jest (może być) działalność badawczo-rozwojowa nie są zastrzeżone tylko dla podmiotów powszechnie kojarzących się z nowoczesnymi technologiami i prowadzeniem badań naukowych.

Twórczy charakter tej aktywności wskazuje na tworzenie czegoś nowego, czegoś, czego do tej pory nie było.

Wyklucza on uznanie za działalność badawczo-rozwojową rutynowych i okresowych zmian, bowiem ich zasadniczym celem nie jest wdrażanie coraz to nowych rozwiązań, a jedynie utrzymanie dotychczasowego poziomu oferowanych wyrobów lub usług. Znajduje to potwierdzenie w definicji prac rozwojowych.

Twórczy charakter działań podejmowanych w ramach ulgi B+R musi obejmować badania naukowe lub prace rozwojowe. W przypadku tych pojęć ustawodawca odwołał się do przepisów ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Badania naukowe dzielą się na:

- badania podstawowe – czyli prace empiryczne lub teoretyczne, mające na celu przede wszystkim zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne oraz

- badania aplikacyjne – mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.

Koszty kwalifikowane ponoszone w ramach badań podstawowych podlegają odliczeniu pod warunkiem, że są one prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z uczelnią, federacją podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki, instytutem naukowym PAN, instytutem badawczym, międzynarodowym instytutem naukowym utworzonym na podstawie odrębnych ustaw działającym na terytorium Polski, Polską Akademią Umiejętności lub innym podmiotem prowadzącym głównie działalność naukową w sposób samodzielny i ciągły (art. 18d ust. 4 ustawy o CIT; art. 26e ust. 4 ustawy o PIT; art. 7 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–8 ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

Prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Definicja prac rozwojowych wyklucza uznanie za działalność badawczo-rozwojową działań rutynowych i okresowych, jako nieinnowacyjnych, w tym nawet takich, które prowadzą do ulepszeń produktów, procesów lub usług.

W zmienionej od 1 października 2018 r. definicji prac rozwojowych na uwagę zasługuje wyróżnienie branży informatycznej, poprzez sformułowanie „w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania", jako jedynej spośród innych branż gospodarki. Oznacza to podkreślenie roli sektora IT na polu innowacyjności. Ponadto należy zwrócić uwagę na zmianę art. 7 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o CIT i wyraźne wyłączenie od 1 stycznia 2019 r. ze źródła dochodów z zysków kapitałowych przychodów z licencji praw wytworzonych przez podatnika. Zmiana ta usuwa wątpliwości co do kwalifikacji takich przychodów i ma motywować podatników do podejmowania działalności badawczo rozwojowej w celu tworzenia takich praw.

Działalność badawczo rozwojowa musi być prowadzona w sposób systematyczny, co zdaniem organów podatkowych oznacza nie tylko bieżące prowadzenie prac badawczo-rozwojowych rozpoczętych w przeszłości, ale także rozpoczęcie działalności w tym zakresie przy założeniu, iż podatnik w przyszłości planuje wykonywać tego rodzaju prace.

Wyklucza to uznanie za działalność badawczo – rozwojową działań przypadkowych, podejmowanych nieregularnie, sporadycznych lub incydentalnych.

Ostatnim elementem definicji działalności badawczo - rozwojowej jest określenie celu podejmowanych działań, którym jest zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystanie zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Cele te wskazują również definicje badań naukowych i prac rozwojowych.

Innovation box

Zakładając, że w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej podatnik wytworzy, rozwinie lub ulepszy prawo własności intelektualnej (>patrz ramka), wymienione w nowych art. 24d ust. 1 ustawy o CIT lub art. 30ca ust. 1 ustawy o PIT, dochody z tego prawa osiągnięte przez tego podatnika będą mogły być opodatkowane preferencyjną stawką podatkową w wysokości 5 proc. zamiast 19 proc.

Aby skorzystać z preferencyjnego opodatkowania, rozwiązanie musi być chronione jednym z zawartych w katalogu praw lub zostać zgłoszone do właściwego organu z ekspektatywą uzyskania ochrony na to rozwiązanie. W przypadku wycofania zgłoszenia lub wniosku, odmowy udzielenia prawa ochronnego, odrzucenia zgłoszenia lub odrzucenia wniosku o rejestrację podatnik będzie zobowiązany opodatkować kwalifikowane dochody z prawa własności intelektualnej uzyskane za okres od dnia zgłoszenia lub złożenia wniosku do dnia wycofania wniosku lub zgłoszenia, odmowy udzielenia prawa ochronnego, odrzucenia zgłoszenia lub odrzucenia wniosku o rejestrację na zasadach ogólnych.

Wysokość dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według specjalnego wzoru:

(a+b) x 1,3/(a+b+c+d)

Poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:

a – prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,

b – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego,

c – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego,

d – nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

Gdy wartość tego wskaźnika jest większa od 1, przyjmuje się, że wartość ta wynosi 1.

Konstrukcja wzoru wskazuje, że preferowane jest prowadzenie własnej działalności badawczo-rozwojowej prowadzącej do wytworzenia kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

Na dochody z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej składać się będą należności:

- wynikające z umów licencyjnych, dotyczących kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,

- ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,

- z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi,

- z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym w postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

Warunkiem skorzystania z preferencyjnego opodatkowania będzie wypełnienie obowiązków ewidencyjnych polegających na:

1. wyodrębnieniu każdego z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w prowadzonych księgach rachunkowych,

2. prowadzeniu ksiąg rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej,

3. wyodrębnieniu kosztów, potrzebnych do wyliczenia wskaźnika, przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej,

4. dokonywaniu zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej – w przypadku, gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2 i 3.

Przykład:

Podatnik jest właścicielem patentu. Na jego wytworzenie poniósł koszty w ramach własnej działalności B+R w wysokości 15 000 000 zł, a także nabycie wyników prac badawczo rozwojowych do wytworzenia patentu od podmiotu powiązanego w wysokości 5 000 000 zł. Z tytułu umów licencyjnych dotyczących tego patentu osiąg- nął w 2019 r. dochód w wysokości 10 000 000 zł.

1. Wyliczenie wskaźnika: 15 000 000 zł x 1,3 / (15 000 000 zł + 5 000 000 zł) = 19 500 000 zł/20 000 000 zł = 0,975

2. Wartość wskaźnika wyliczona wg wzoru wynosi mniej niż 1, czyli zaokrągla się ją do 1.

3. Wyliczenie dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej: 10 000 000 zł x 1 = 10 000 000 zł

4. Wyliczenie podatku od dochodu z patentu wg nowych regulacji: 10 000 000 zł x 5 proc. = 500 000 zł

5. Wartość podatku bez ulgi IP Box: 10 000 000 zł x 19 proc. = 1 900 000 zł

6. Korzyść podatkowa: 1 900 000 zł – 500 000 zł = 1 400 000 zł.

Wprowadzenie Innovation Box jest bardzo dobrym krokiem w kierunku zwiększenia innowacyjności polskiej gospodarki i służy podniesieniu potencjału polskich przedsiębiorców. Dzięki temu niektórzy z nich będą mogli w większym stopniu konkurować na rynku krajowym i światowym dzięki innowacyjności produktów i usług, a nie tylko dzięki niskim kosztom ich wytworzenia.

—Ewa Niesiobędzka-Krause, rzecznik patentowy w Kondrat i Partnerzy

—Grzegorz Patek, radca prawny i doradca podatkowy w Kondrat i Partnerzy

 

W jakim zakresie przysługuje obniżona stawka

Ustawodawca tworzy zamknięty katalog praw własności intelektualnej, z których dochody będą mogły być opodatkowane preferencyjną stawką:

- patent (prawo do wynalazku),

- prawo ochronne na wzór użytkowy,

- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,

- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,

- dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,

- prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,

- prawo z rejestracji nowych odmian roślin,

- autorskie prawo do programu komputerowego. -

Nowa ulga podatkowa, tzw. Innovation Box, ma stanowić dla przedsiębiorców zachętę zarówno do innowacyjności samej w sobie, ale także do ochrony i komercjalizowania ich pomysłów w Polsce. W opinii Ministerstwa Finansów przepisy wpłyną m.in. na zwiększenie atrakcyjności prowadzenia w Polsce działalności badawczo-rozwojowej, zmianę modelu ekonomicznego na gospodarkę opartą na wiedzy, a także na zwiększenie świadomości w zakresie praw własności intelektualnej jako potencjalnych źródeł przychodów. Od 1 stycznia 2019 r. możliwe jest opodatkowanie dochodów z określonych praw własności intelektualnej, wytworzonych rozwiniętych lub ulepszonych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, na poziomie 5 proc. (zamiast 19 proc.).

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona