VAT: nabycie przez polskiego podatnika prawa do uczestnictwa w zagranicznych zawodach

Nabycie przez polskiego podatnika prawa do uczestnictwa w zawodach odbywających się w innym kraju nie jest importem usługi. Zapłata za udział jest opodatkowana tam, gdzie odbywa się wydarzenie.

Publikacja: 29.07.2019 02:00

VAT: nabycie przez polskiego podatnika prawa do uczestnictwa w zagranicznych zawodach

Foto: 123RF

Jeżeli udział w konkursie sportowym, artystycznym lub innym, który odbywa się poza granicami Polski, wiąże się z poniesieniem opłaty, powstaje wątpliwość, w jaki sposób rozliczyć ją na gruncie VAT. Niewątpliwie, opłacenie udziału w konkursie jest zapłatą za usługę świadczoną przez organizatora konkursu na rzecz uczestnika. Czy zatem nabycie tego rodzaju usługi (przez podatnika VAT) należy rozpoznać jako import usługi, czy może podlega ona opodatkowaniu w miejscu jej świadczenia, a więc tam, gdzie odbywa się konkurs?

Czytaj także: Organizujesz imprezę artystyczną lub sportową, pamiętaj o podatku u źródła

Miejsce świadczenia

Opłata za uczestnictwo w konkursie dotyczy w istocie możliwości wzięcia udziału w wydarzeniu, a więc wstępu na konkretną imprezę. Usługa wstępu to usługa, na mocy której nabywcy przyznane zostaje prawo do uczestniczenia w danej imprezie, znajdowania się w miejscu, w którym ta impreza się odbywa. Dla tego rodzaju usługi ustawa o VAT przewiduje w art. 28g ust. 1 szczególną zasadę ustalania miejsca świadczenia, które jest jednocześnie miejscem opodatkowania.

Zgodnie z ww. przepisem, miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają. Przepis ten jest odzwierciedleniem unijnej normy zawartej w art. 53 dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej o analogicznym brzmieniu. Wątpliwości jednak budzi zakres przytoczonych regulacji i to, czy obejmuje również aktywne uczestnictwo zawodników w konkursie i rywalizację.

Pojęcie „usługi wstępu" zostało doprecyzowane w unijnym rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) 282/2011 ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Wstęp na imprezę

Zgodnie z art. 32 ust. 1 i 2 rozporządzenia, usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, obejmują świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za bilet lub opłatę, w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej. Przepis ten ma zastosowanie w szczególności do prawa wstępu:

a) na spektakle, przedstawienia teatralne, występy cyrkowe, targi, do parków rozrywki, na koncerty, wystawy, jak również inne podobne wydarzenia kulturalne;

b) na wydarzenia sportowe, takie jak mecze lub zawody;

c) na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria.

Co na to TSUE

Wykładni przytoczonych przepisów prawa unijnego dokonał niedawno Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 13 marca 2019 r. w sprawie C-647/17 na kanwie sporu szwedzkich organów podatkowych ze spółką z siedzibą w Szwecji, która prowadziła szkolenia wyjazdowe w formie seminariów w innych państwach członkowskich, lecz dla podatników mających siedzibę działalności gospodarczej w Szwecji. Szwedzkie organy podatkowe wydały interpretację podatkową, w której uznały, że szkolenia – chociaż organizowane w państwach członkowskich innych niż Królestwo Szwecji – należy uważać za odbyte w Szwecji, a zatem VAT należy pobrać w tym państwie. Ponadto wskazały, że „użyte w art. 53 dyrektywy VAT wyrażenie »wstęp na imprezy« zostało wprowadzone w celu zawężenia zakresu zastosowania zasady dotyczącej wyłączeń i odpowiedniego poszerzenia zakresu zastosowania reguły ogólnej. Pojęcie »wstępu na imprezy« należy rozumieć jako oznaczające prawo wejścia na dany teren". Jak zaznaczyła strona szwedzka: „Istotą usług spornych w postępowaniu głównym nie jest przede wszystkim prawo do wejścia do danego miejsca, lecz prawo do uczestniczenia w określonym szkoleniu. Ponieważ głównym celem szkoleń spornych w postępowaniu głównym nie jest przyznanie wstępu [ale uczestnictwo – dopisek własny] w rozumieniu art. 53 dyrektywy VAT, podatek od tych szkoleń jest wymagalny w Szwecji na mocy art. 44 tej dyrektywy".

Z taką interpretacją nie zgodził się jednak Trybunał. Zgodnie z jego analizą prawną, wstęp na imprezę umożliwiony podatnikowi za opłatą musi oznaczać możliwość uczestnictwa w niej. W tym zakresie Trybunał podkreślił: „Jak bowiem zasadniczo wskazał rząd Zjednoczonego Królestwa w uwagach na piśmie, wstęp na seminaria umożliwiony podatnikom za opłatą musi oznaczać możliwość uczestniczenia w nich. Taki udział jest zatem ściśle związany ze wstępem na owe seminaria. W tych okolicznościach nie można uwzględnić dokonanego przez komisję prawa podatkowego rozróżnienia między prawem wejścia do danego miejsca a prawem do uczestniczenia w określonym szkoleniu do celów stosowania art. 53 dyrektywy VAT. Udział (czyli jako forma uczestniczenia w danym wydarzeniu – dopisek własny) jest zatem ściśle związany ze wstępem, a okoliczność, że wstęp wymaga wcześniejszej rejestracji i opłacenia nie ma znaczenia dla celów stosowania art. 53 dyrektywy VAT. Brzmienie tego artykułu nie pozwala bowiem na stwierdzenie, że takie kryteria można by brać pod uwagę w celu ustalenia miejsca świadczenia tych usług".

Trybunał Sprawiedliwości UE zaznaczył w wyroku z 13 marca 2019 r. (C-647/17), że „względy leżące u podstaw przepisów dyrektywy VAT dotyczących miejsca świadczenia usług wymagają, by nałożenie podatku następowało w miarę możliwości w miejscu konsumpcji towarów lub usług (zob. podobnie wyrok z 8 grudnia 2016 r., A i B, C?453/15, EU:C:2016:933, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo). Wynika z tego, że ustalenia miejsca świadczenia szkoleń takich jak będące przedmiotem postępowania głównego należy dokonać na podstawie art. 53 dyrektywy VAT, a w konsekwencji powinny one podlegać VAT w miejscu, gdzie te świadczenia faktycznie się odbywają, czyli w państwach członkowskich, gdzie te szkolenia są świadczone".

Wykładnię zastosowaną przez Trybunał, naszym zdaniem, należy uznać za słuszną i trafną. Niewątpliwie pojęcie uczestnictwa w określnym wydarzeniu należy utożsamiać ze wstępem, a zatem tego typu świadczenia nie mogą być ograniczone jedynie do fizycznego wejścia na teren danej imprezy czy wydarzenia. Wynika to wprost z rozumienia pojęcia „wstęp", które według internetowego Słownika Języka Polskiego PWN oznacza „możliwość wejścia gdzieś, prawo uczestniczenia w czymś".

Prawo do uczestniczenia

Ze wstępem wiąże się zatem prawo do uczestniczenia (i odwrotnie: uczestniczenie w czymś poprzedza wstęp) w wydarzeniu w pełnym jego wymiarze, w tym korzystania z przygotowanych przez organizatorów atrakcji, poczęstunku itp.

Co znamienne, ani przepisy polskie, ani unijne nie rozróżniają wstępu na imprezę z uwagi na charakter uczestnictwa, a więc czy ktoś jest jedynie biernym uczestnikiem, czy też aktywnie współuczestniczy w wydarzeniu, tworząc je (np. występując). Przepisy traktują wstęp ogólnie.

Tak jak przyjazd na konferencję

Warto mieć na względzie, że ww. orzeczenie TSUE wpisuje się w dotychczasową interpretację przepisów przez polskie organy podatkowe, która jest szczególnie bogata w odniesieniu do kwestii udziału w seminariach i konferencjach. Opłata za udział w konkursie swoim charakterem odpowiada opłacie za udział w konferencji, gdyż zarówno konkurs, jak i konferencja to imprezy zamknięte, kierowane do określonej grupy osób, a udział w nich wymaga uiszczenia opłaty. Dodatkowo, w każdym z tego typu wydarzeń można uczestniczyć zarówno w sposób aktywny (prelegent konferencji czy uczestnik konkursu), jak i bierny (słuchacz, widz). Stąd, warto zwrócić uwagę na interpretację podatkową z 6 września 2017 r. (0111-KDIB3-3.4012.82. 2017. 1.MS), w której dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że „opłaty konferencyjne uiszczane przez Wnioskodawcę za uczestnictwo swoich pracowników w zagranicznych konferencjach naukowych, o których mowa w opisie sprawy, należy uznać za nabycie usług wstępu, których miejsce świadczenia znajduje się w miejscu (państwie), w którym te imprezy (konferencje naukowe) się odbywają, zgodnie z art. 28g ust. 1 ustawy. W związku z powyższym usługi te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju. W konsekwencji Wnioskodawca nie jest zobowiązany do rozpoznania importu usług. Powyższe jest niezależne od tego czy udział pracowników w konferencjach naukowych jest »czynny« czy »bierny«".

Wobec tego, również nabycie usługi w postaci czynnego uczestnictwa w konkursie zagranicznym równe jest usłudze wstępu na imprezę, dla której miejscem świadczenia jest miejsce, w którym impreza faktycznie się odbywa.

Biorąc zatem pod uwagę najnowsze tezy wynikające z orzecznictwa TSUE, należy stwierdzić, że nabycie przez polskiego podatnika usługi w postaci opłaty za uczestnictwo w zagranicznym konkursie nie jest importem usługi. Miejscem opodatkowania zgodnie z art. 28g ust. 1 ustawy o VAT jest natomiast miejsce, w którym odbywa się konkurs.

Paweł Barnik jest doradcą podatkowym, zastępcą Dyrektora Departamentu Podatków Pośrednich w ECDP Tax Mazur i wspólnicy sp. k. Spółka doradztwa podatkowego

Paweł Terpiłowski jest radcą prawnym, konsultantem podatkowym w ECDP Tax Mazur i wspólnicy sp. k. Spółka doradztwa podatkowego

podstawa prawna: art. 28g ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)

podstawa prawna: art. 44 i 53 dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2006.347.1)

podstawa prawna: art. 31 ust. 1 i 2 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 282/2011 ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2011.77.1)

Jeżeli udział w konkursie sportowym, artystycznym lub innym, który odbywa się poza granicami Polski, wiąże się z poniesieniem opłaty, powstaje wątpliwość, w jaki sposób rozliczyć ją na gruncie VAT. Niewątpliwie, opłacenie udziału w konkursie jest zapłatą za usługę świadczoną przez organizatora konkursu na rzecz uczestnika. Czy zatem nabycie tego rodzaju usługi (przez podatnika VAT) należy rozpoznać jako import usługi, czy może podlega ona opodatkowaniu w miejscu jej świadczenia, a więc tam, gdzie odbywa się konkurs?

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe