Zasadą jest, że dochody uzyskiwane z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby fizyczne są opodatkowane według skali podatkowej ze stawkami 18 i 32 proc. Niektórzy podatnicy mają jednak, po spełnieniu warunków określonych w przepisach, możliwość wyboru innej formy opodatkowania. W grę wchodzi 19-proc. stawka liniowa PIT, ryczałt ewidencjonowany oraz karta podatkowa. Przed podjęciem decyzji oczywiście warto się dobrze zastanowić i dokładnie policzyć. Nie zawsze bowiem niższa stawka podatkowa oznacza korzystniejsze zasady opodatkowania. Przy niektórych formach przedsiębiorca nie może np. uwzględnić kosztów podatkowych czy rozliczyć się wspólnie z małżonkiem.
Trzeba pamiętać o terminie
Gdy podatnik przeanalizuje plusy i minusy danej formy opodatkowania i zdecyduje, że nie chce się rozliczać według skali podatkowej, musi – aby płacić podatek w wybrany przez siebie sposób – dopełnić jeszcze formalności, czyli powiadomić o swojej decyzji urząd skarbowy. Aby wybór był skuteczny, musi zrobić to w ściśle określonym terminie i do tego na piśmie. Przepisy wyraźnie mówią, że możliwość decydowania o wyborze formy opodatkowania istnieje do 20 stycznia danego roku podatkowego. Terminu tego nie wolno przekroczyć. Jeśli podatnik spóźni się choćby o jeden dzień, nie będzie mógł skorzystać z wybranej przez siebie formy opodatkowania. Możliwe to będzie dopiero w kolejnym roku (pod warunkiem że złoży wtedy oświadczenie w terminie). Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 18 października 2011 r. (I SA/Bd 606/11). Wynika z niego, że termin do wyboru formy opodatkowania ryczałtem (dotyczy to również innych form opodatkowania) ma charakter materialny zawity, co oznacza, że jego upływ powoduje definitywne wygaśnięcie uprawnienia do wyboru opodatkowania ryczałtem (lub w inny sposób) w danym roku podatkowym. Jednocześnie nie ma możliwości przywrócenia uchybionego terminu (oczywiście w danym roku podatkowym).
Przepisy nie mówią jednak nic o tym, co ma zrobić podatnik, który wprawdzie zdecydował, że nie chce płacić podatku według stawek ze skali podatkowej i wybrał inny sposób opodatkowania, składając oświadczenie, ale potem zmienił zdanie. Czy może je wycofać i raz jeszcze wybrać formę opodatkowania?
Pytają i dostają odpowiedzi
Choć nie wynika to wyraźnie z przepisów, wydaje się, że skoro podatnik może złożyć w odpowiednim terminie oświadczenie o wyborze formy opodatkowania innej niż zasady ogólne, to również może takie oświadczenie wycofać. Potwierdzają to coraz częściej fiskus oraz sądy administracyjne.
Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 7 kwietnia 2009 r. (ITPB1/415-64/09/ WM). Podatnik, który już od dawna prowadził działalność gospodarczą, chciał zmienić dotychczasową formę opodatkowania. Najpierw złożył w urzędzie skarbowym oświadczenie o rezygnacji z rozliczania się według skali podatkowej, a następnie w kolejnym piśmie poinformował naczelnika o wycofaniu wcześniejszego oświadczenia i wyborze skali podatkowej jako właściwej formy opodatkowania na dany rok. Izba nie miała zastrzeżeń do jego postępowania. Stwierdziła, że jeśli do 20 stycznia roku podatkowego, który to dzień jest ostatecznym terminem na wybór formy opodatkowania dla podatników kontynuujących działalność gospodarczą, podatnik nie wybrał podatku liniowego (bo wycofał złożone wcześniej oświadczenie), to nie ma przeszkód, aby dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkować według podstawowej formy opodatkowania, jaką jest skala podatkowa.
