Konsekwencją zdefiniowania marży w art. 119 ust. 2 ustawy o VAT jako wyniku pewnego działania matematycznego jest dopuszczenie możliwości, że marża może być zarówno dodatnia, jak i ujemna. W związku z tym powstają wątpliwości, czy z tytułu świadczenia usług turystyki można uwzględniać kwoty marż ujemnych i marżę dodatnią pomniejszać o marżę ujemną, a tym samym wykazać niższy VAT należny w danym okresie rozliczeniowym.
Niedawno organy podatkowe twierdziły, że wykładnia przepisów nakazuje obliczać kwotę marży w odniesieniu do pojedynczej usługi. Obecnie stanowisko to ewoluuje. Jednak organy nadal uważają, że suma uwzględniająca zarówno wyniki dodatnie, jak i ujemne poszczególnych transakcji nie może przybrać wartości ujemnej, więc podatnik nie może również wykazać w deklaracji ujemnego VAT należnego.
Kumulacja nie jest wykluczona
Sądownictwo ma na ten temat inne zdanie. W judykaturze panuje wprawdzie opinia, że podatek, jako publicznoprawne świadczenie pieniężne, nie może ze swej natury przyjmować wartości ujemnej, niemniej jednak nie dotyczy to podstawy opodatkowania ustalanej w tak szczególny sposób, jak w przypadku usług turystyki. Za WSA w Opolu (wyrok z 28 stycznia 2015 r., I SA/Op 608/14) warto wskazać, że z art. 318 Dyrektywy 2006/112/WE „wprost nie wynika możliwość kumulacji marż ujemnych ustalonych dla poszczególnych usług, lecz jedynie możliwość ustalania marży jako różnicy pomiędzy całkowitą wartością dostaw towarów podlegających procedurze marży a łączną wartością nabyć określonego rodzaju przedmiotów. Podkreślenia jednak wymaga, że przepis ten wyraźnie nawiązuje do okresu rozliczeniowego objętego deklaracją".
NSA w wyroku z 14 stycznia 2015 r. (I FSK 108/14) ujął ten problem nieco inaczej. Jednak ostatecznie dla podatników rozliczających się z zastosowaniem procedury VAT marża istotne jest, że judykatura uznaje, iż „z art. 119 ust. 1–2 ustawy o VAT nie wynika zakaz możliwości sumowania marż uzyskanych przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym i obliczania kwoty podatku od łącznej marży. Z przepisu tego nie wynika również nakaz obliczania kwoty marży w odniesieniu do pojedynczej usługi świadczonej przez podatnika i od tak ustalonej marży obliczenia kwoty należnego podatku".
W związku z tym w przypadku występowania ujemnej marży podatnik powinien odpowiednio prowadzić rejestry VAT.
