- Nasza spółka rozpoczyna współpracę z zagranicznym kontrahentem. Faktury będą wystawiane w walucie obcej. Jakie kursy powinniśmy zastosować i w jaki sposób ustalać różnice kursowe, aby prawidłowo zaksięgować transakcje związane z zakupem i sprzedażą pomiędzy nami? Co w przypadku zastosowania kompensaty? – pyta czytelnik.
Obowiązek wyceny transakcji w walutach obcych wynika bezpośrednio z ustawy o rachunkowości (dalej: uor). Artykuł 9 uor nakazuje, aby księgi rachunkowe były prowadzone w języku polskim i w walucie polskiej. Natomiast art. 23 ust. 3 uor wskazuje, aby zapisów dotyczących operacji wyrażonych w walutach obcych dokonywać w sposób umożliwiający ustalenie kwoty operacji zarówno w walucie polskiej, jak i obcej. Programy księgowe dają możliwość księgowania zdarzeń gospodarczych w dwóch walutach z możliwością podglądu zastosowanego kursu. Często mają także opcję automatycznego pobierania kursów ze strony internetowej NBP, dzięki czemu wprowadzając dekret księgowy do przeliczeń wystarczy wybrać odpowiednią datę przeprowadzenia operacji i walutę.
Do zagadnienia wyceny operacji walutowych odnosi się art. 30 ust. 2 uor, zgodnie z którym wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia (jeżeli odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie stanowią inaczej) po kursie faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji (w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań) lub – w przypadku gdy nie jest możliwe jego ustalenie – po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego ten dzień.
Z kursem faktycznie zastosowanym mamy do czynienia np. w sytuacji, gdy spółka otrzymuje zapłatę za należność w walucie obcej na rachunek prowadzony w złotych, kiedy bank przelicza zapłatę na złote po kursie kupna danej waluty. Przykładem może być także indywidualnie wynegocjowany z bankiem kurs w sytuacji kupowania większej ilości waluty obcej. W innych przypadkach, dla których niemożliwe jest ustalenie kursu faktycznego, stosuje się średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień operacji.
Kursy walut charakteryzuje zmienność. Ich różne wartości w dniu zakupu/sprzedaży (otrzymania/wystawienia faktury) i w momencie zapłaty zobowiązania/należności powodują, że możemy mieć do czynienia z powstaniem różnicy kursowej.
