Jednym z instrumentów służących zapewnieniu jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego są interpretacje indywidualne. Podatnik, co do zasady, podlega ochronie, gdy działał w zaufaniu do jej treści. Nie ma natomiast unormowań prawnych wprost nakazujących kontrolującym przyjęcie poglądu wyrażonego w posiadanej przez kontrolowanego interpretacji indywidualnej ani też wzięcia jej pod uwagę przy ustalaniu wysokości zobowiązania podatkowego.
Rola informacyjna
Interpretacja indywidualna prawa podatkowego jest wykładnią przepisów podatkowych w indywidualnej sprawie wydanej na wniosek i na rzecz zainteresowanego podmiotu. Interpretacja wyraża jedynie stanowisko organu interpretującego w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do wskazanego we wniosku stanu faktycznego (lub zdarzenia przyszłego).
Funkcja ochronna nie działa, bo...
W przypadku, gdy wnioskodawca zastosował się do wykładni przedstawionej w interpretacji, która następnie nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, może powołać się na jej funkcję ochronną. W podstawowym zakresie ochrony (w uproszczeniu: co do zdarzeń przeszłych) podatnik będzie zwolniony z sankcji karnych skarbowych oraz z zapłaty odsetek od zaległości podatkowych. W przypadku ochrony pełnej (tj. zdarzeń przyszłych) podatnik będzie dodatkowo zwolniony z obowiązku zapłaty zobowiązania podatkowego.
...inny stan faktyczny
Charakter postępowań (i kontroli) podatkowych wskazuje na to, że interpretacji przepisów podatkowych organy kontrolujące dokonują dopiero po ustaleniu przez nie stanu faktycznego. Sama interpretacja indywidualna wyrażą natomiast jedynie pogląd, jak należy rozumieć przepisy w odniesieniu do zdarzenia opisanego we wniosku, a nie ustalonego na podstawie zebranego materiału dowodowego. Ta różnica – wobec jakiego stanu faktycznego należy interpretować przepisy, tj. czy ustalonego na podstawie zabranego materiału dowodowego, czy wyłącznie opisanego przez podatnika we wniosku o interpretację (który nie może być przez organ negowany), może przesądzić o tym, czy prawo do skorzystania z funkcji ochronnych posiadanej interpretacji w ogóle wystąpi.
W przypadku ustalenia rozbieżności pomiędzy opisem zdarzenia ujętym we wniosku o interpretację a stanem faktycznym ustalonym w trakcie postępowania, interpretacja indywidualna nie będzie miała zastosowania, a organy kontrolujące nie będą w żaden sposób zobligowane do respektowania jej funkcji ochronnej. Rozbieżności w stanie faktycznym mogą bowiem powodować konieczność odmiennej interpretacji przepisów.
