Rozwiązanie umowy
Ostatnim warunkiem, jaki musi spełnić nauczyciel, aby uzyskać prawo do świadczenia kompensacyjnego, jest rozwiązanie stosunku pracy, w którym dotychczas pozostawał. Zasadą jest, że stosunek ten musi zostać rozwiązany na podstawie wypowiedzenia złożonego przez nauczyciela lub na podstawie porozumienia stron (jeśli wniosek o jego rozwiązanie złożył sam nauczyciel).
W tej kwestii na przestrzeni ostatnich kilku lat występowała rozbieżność w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 10 kwietnia 2013 r., II UK 205/ 12; z 11 grudnia 2013 r., III UK 9/1 oraz z 8 września 2015 r., I UK 468/14).
Rozbieżności w orzecznictwie SN
1 lutego br. pierwszy prezes Sądu Najwyższego prof. dr hab. Małgorzata Gersdorf wniosła o rozstrzygnięcie przez skład siedmiu sędziów SN rozbieżności w wykładni prawa, występującej w orzecznictwie SN w zakresie dotyczącym następującego zagadnienia prawnego: „Czy przesłanka „rozwiązania przez nauczyciela stosunku pracy, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (DzU nr 97, poz. 800 ze zm.) jest spełniona w przypadku, gdy umowa o pracę rozwiązuje się z upływem czasu, na który została zawarta (art. 30 § 1 pkt 4 k.p.)". Jak wynika z uzasadnienia wniosku prezes SN prof. dr hab. Małgorzaty Gersdorf: „Rozbieżność w orzecznictwie odnosiła się do różnej interpretacji warunku »rozwiązania stosunku pracy«. Powstawało bowiem pytanie, czy przesłanka ta jest spełniona wyłącznie wówczas, gdy do rozwiązania stosunku pracy doszło na wniosek (czy z inicjatywy) pracownika, czy też należy przyjąć, że do przedmiotowego rozwiązania dochodziło także w sytuacji, w której umowa rozwiązuje się z upływem okresu, na który została zawarta (art. 30 § 1 pkt 4 k.p.)." Tak więc „istota rozbieżności sprowadza się do przesądzenia, czy warunek »rozwiązania przez nauczyciela stosunku pracy«, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o świadczeniach kompensacyjnych jest spełniony w przypadku, gdy umowa o pracę rozwiązuje się z upływem czasu, na który została zawarta. W prawniczej dyskusji na temat tego sposobu ustania stosunku pracy, kwestia jego prawnej kwalifikacji jest kontrowersyjna (Z. Góral, Komentarz do art. 30, (w:) Kodeks pracy. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2012, s. 248-249). Różnica dotyczy tego, czy w przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia ze skutkiem czynności prawnej (skutek ten miałby wynikać ze złożonego oświadczenia woli), czy też raczej upływ czasu należy traktować jako zdarzenie niebędące czynnością prawną, którego zajście powoduje wygaśnięcie stosunku pracy."
27 kwietnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął uchwałę następującej treści: „Warunek rozwiązania stosunku pracy wymagany do nabycia nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, DzU nr 97, poz. 800 ze zm.) jest spełniony w przypadku, gdy umowa o pracę rozwiązuje się z upływem czasu, na który była zawarta".
