Odprawa emerytalna także na koniec pracy sezonowej

- Pracownik zatrudniony na umowę o pracę na czas określony, tzw. pracownik sezonowy, spełnia warunki nabycia emerytury. Nie przedłużymy z nim umowy o pracę. Czy musimy wypłacić mu odprawę pieniężną? – pyta czytelnik.

Odprawa pieniężna – w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia – przysługuje pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na jedno z tych świadczeń (art. 921 kodeksu pracy). Prawo do takiej odprawy nabywa się tylko raz.

Czytaj także: Odprawa emerytalna a przejście na emeryturę

Kodeks pracy nie zawiera definicji pracownika sezonowego. W praktyce uznaje się, że chodzi o etatowca, który pracuje przez określoną część roku, w związku z konkretnym sezonem, porą roku, a także warunkami atmosferycznymi. Taka praca ma więc z zasady charakter tymczasowy i przejściowy. Ponieważ ta definicja nie wynika bezpośrednio z k.p., przyjmuje się, że w zakresie prawa pracy zatrudnienie sezonowe należy traktować na takich samych zasadach, jak „zwykłe".

Dwa warunki

Prawo do odprawy pieniężnej zależy od jednoczesnego spełnienia dwóch przesłanek, tj.:

- ustania stosunku pracy, niezależnie od trybu (np. rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem czy na mocy porozumienia stron) oraz

- nabycia uprawnień rentowych lub emerytalnych.

Musi zatem zachodzić związek przyczynowo-skutkowy między tymi zdarzeniami.

Pracownik nabywa prawo do odprawy emerytalnej z momentem ustania stosunku pracy, jeżeli uprawnienia do emerytury zostały potwierdzone decyzją ZUS.

Sformułowanie „przejście na emeryturę" należy interpretować w kategoriach obiektywnych, czyli po stwierdzeniu, że pracownik faktycznie korzysta z emerytury po ustaniu zatrudnienia, a nie w subiektywnych – tj. przez uznanie, że rozstrzygające dla uzyskania prawa do odprawy emerytalnej są deklaracje pracownika o zamiarze ubiegania się o emeryturę.

Rodzaj umowy bez znaczenia

Prawo do odprawy pieniężnej nie zależy od charakteru umowy (na czas określony / na czas nieokreślony) ani od czasu trwania umowy terminowej (kilka tygodni, miesięcy czy dłużej). Prawo do tej wypłaty przysługuje również niezależnie od tego, w jakiej porze roku trwało zatrudnienie na umowę na czas określony. Istotne jest bowiem, aby rozwiązanie stosunku pracy doprowadziło do skorzystania przez pracownika z przysługujących mu uprawnień z ubezpieczenia społecznego.

Odprawa pieniężna przysługuje pracownikowi także wówczas, gdy przechodzi na wcześniejszą emeryturę. Nie przysługuje natomiast w przypadku nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Bez prawa do świadczenia

Pracownik nie ma prawa do odprawy emerytalnej, gdy jego stosunek pracy ustaje m.in. wskutek wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, ale z przyczyn leżących po stronie pracownika czy rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia. W tej sytuacji podwładny nie może otrzymać odprawy, ponieważ rozwiązanie stosunku pracy nie następuje w związku z przejściem przez niego na emeryturę.

Inaczej mówiąc, nie ma tu podstawowego związku, który gwarantuje zatrudnionemu nabycie prawa do świadczenia. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy m.in. w postanowieniu z 2 grudnia 2011 r. (III PK 48/11) oraz w wyroku z 26 listopada 2013 r. (II PK 60/13).

— Zygmunt Łobejko

Konieczny związek przyczynowo-skutkowy

Najtrudniejszym do spełnienia warunkiem jest wykazanie związku zachodzącego między ustaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę lub rentę.

Związek ten może mieć charakter: