ZUS: Ustawowy limit odprawy nie dotyczy zwolnienia ze składek

Jedynym warunkiem koniecznym, aby odprawa pieniężna była zwolniona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (w konsekwencji też zdrowotne) jest to, aby istniał bezpośredni związek między wypłatą tego świadczenia a rozwiązaniem stosunku pracy. Bez znaczenia pozostaje wysokość tej należności. Oznacza to, że także odprawa w wysokości wyższej niż równowartość 15-krotności minimalnego wynagrodzenia jest w całości wolna od ubezpieczeniowych opłat.

Publikacja: 11.06.2013 05:30

Jedynym koniecznym warunkiem wyłączenia odprawy z podstawy wymiaru składek jest to, aby istniał bezp

Jedynym koniecznym warunkiem wyłączenia odprawy z podstawy wymiaru składek jest to, aby istniał bezpośredni związek między wypłatą danego świadczenia a rozwiązaniem stosunku pracy.

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek JD Jerzy Dudek

Potwierdził to Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w decyzji 676/2103 z 20 maja 2013 r.

W tej sprawie wnioskodawca zwrócił się do oddziału ZUS o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W złożonym wniosku wskazał, że w obliczu zmian organizacyjnych oraz wiążącej się z nimi restrukturyzacji zatrudnienia w spółce likwiduje stanowiska pracy. Rozwiązywanie stosunków pracy następuje w drodze składanych pracownikom wypowiedzeń albo na podstawie zawieranych porozumień. W razie zawarcia ugody pracodawca zobowiązuje się do wypłaty zwalnianej osobie odprawy. Ma ona stanowić dodatkową rekompensatę za niezawinioną przez pracownika utratę miejsca pracy. Ponadto ma mu umożliwić zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w sytuacji nagłej utraty źródła dochodu.

Przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy odprawy – wypłacane po pierwsze na podstawie zawieranych porozumień, a po drugie w wysokości przekraczającej 15-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym – są wolne od składek. Zdaniem wnioskodawcy całość takich świadczeń, bez względu na ich wysokość, jest wolna od składek na ubezpieczenia społeczne. ZUS podzielił to stanowisko.

Komentarz eksperta

dr Marcin Wojewódka, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy „Wojewódka i Wspólnicy" Sp. k.

Co do zasady należy się zgodzić z interpretacją dokonaną przez wnioskodawcę oraz potwierdzoną w decyzji ZUS. Analiza obowiązujących przepisów pozwala na stwierdzenie, że zawarty w treści § 2 ust. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.) zawiera obszerny katalog wyłączeń przedmiotowych, które mogą mieć zastosowanie w opisanym stanie faktycznym. Zgodnie z pkt 3 powołanego ustępu podstawy wymiaru składek nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę, w tym z tytułu:

Z takiej konstrukcji przepisu wynika, że ze składek są zwolnione zarówno świadczenia przysługujące bezpośrednio na podstawie przepisów prawa pracy, jak i inne odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacone pracownikom z tego tytułu – ustalone zarówno drogą dobrowolnych porozumień między pracodawcą a działającymi u niego organizacjami związkowymi, jak i na podstawie umowy między pracodawcą a konkretnym pracownikiem.

Zatem jedynym koniecznym warunkiem wyłączenia odprawy z podstawy wymiaru składek jest to, aby istniał bezpośredni związek między wypłatą danego świadczenia a rozwiązaniem stosunku pracy. Bez znaczenia pozostaje natomiast wysokość tego świadczenia. Oznacza to, że także odprawa w wysokości przekraczającej równowartość 15-krotności minimalnego wynagrodzenia jest w całości wolna od obciążeń składkowych.

Jednak interpretacja dokonana w tym stanie faktycznym przez organ rentowy jest dosyć liberalna i de facto może posłużyć do prób dokonywania przez niektórych pracodawców pewnych nadużyć, a także nie być docelowo korzystna dla samych pracowników. Dzieje się to z tego powodu, że – jeżeli takie niepodlegające składkom świadczenie jest atrakcyjniejsze dla pracownika (gdyż otrzymuje on wyższą kwotę do ręki), jak również tańsze dla pracodawcy (który nie ponosi kosztów naliczonych od niego składek w swojej części), to jednak finalnie na takim rozwiązaniu stratny jest – oprócz ZUS – także sam pracownik. W ten sposób zmniejszają się bowiem jego przyszłe świadczenia emerytalne. Oczywiście krótkoterminowo cieszy się z wyższej kwoty netto, jednak taka interpretacja prowadzi w długim okresie do pogorszenia jego sytuacji na emeryturze.

Potwierdził to Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w decyzji 676/2103 z 20 maja 2013 r.

W tej sprawie wnioskodawca zwrócił się do oddziału ZUS o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W złożonym wniosku wskazał, że w obliczu zmian organizacyjnych oraz wiążącej się z nimi restrukturyzacji zatrudnienia w spółce likwiduje stanowiska pracy. Rozwiązywanie stosunków pracy następuje w drodze składanych pracownikom wypowiedzeń albo na podstawie zawieranych porozumień. W razie zawarcia ugody pracodawca zobowiązuje się do wypłaty zwalnianej osobie odprawy. Ma ona stanowić dodatkową rekompensatę za niezawinioną przez pracownika utratę miejsca pracy. Ponadto ma mu umożliwić zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w sytuacji nagłej utraty źródła dochodu.

Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona