Zmarła jedna z naszych pracownic. Miała tylko dorosłą, pracującą córkę. Nie miała męża, innych krewnych ani członków rodziny uprawnionych do renty po niej. Przed śmiercią nabyła prawo do premii kwartalnej, wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca oraz ekwiwalentu za pozostały urlop. Od córki mam informację, że zmarła zostawiła testament i ona jest w nim wymieniona jako jedyny spadkobierca. Czy na tej podstawie można jej wypłacić prawa majątkowe po pracownicy? Co z odprawą pośmiertną – czy można jej nie wypłacić, czy też wchodzi ona do spadku tak jak wynagrodzenie?
– pyta czytelniczka.
Sam testament nie jest podstawą do realizacji na rzecz córki praw majątkowych ze stosunku pracy po zmarłej matce. Wszystkie należności, do których pracownica nabyła prawo za życia, powiększą masę spadkową. Pracodawca może je wypłacić spadkobiercy dopiero po okazaniu przez niego sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia. Jeśli córka okaże taki dokument, to może ubiegać się ?o wypłatę świadczeń niewypłaconych pracownicy. Będą one obciążone podatkiem od spadków i darowizn, a nie podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli nie ma małżonka ani innych osób uprawnionych do renty rodzinnej, to nie należy wypłacać odprawy pośmiertnej. Odprawa ta nie wchodzi do spadku.
Rodzinne grono
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, zgodnie ?z przepisami kodeksu cywilnego. Jednak nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które ?z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są spadkobiercami (art. 922 § 2 k.c.). Ta zasada dotyczy właśnie praw majątkowych ze stosunku pracy, które przechodzą po śmierci pracownika – w równych częściach – na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Dopiero w razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku (art. 631 § 2 kodeksu pracy). Zatem procedura prowadząca do odbioru przez krewnych praw majątkowych ze stosunku pracy zmarłego jest uproszczona i odbywa się – na podstawie kodeksu pracy – z pominięciem spadkobrania na podstawie przepisów k.c.
Pracodawca powinien więc ustalić krąg osób uprawnionych do praw majątkowych. Jest to małżonek zmarłego ?i inni członkowie rodziny. Jednak członkowie rodziny – w odróżnieniu do małżonka – muszą spełniać warunki do renty rodzinnej wymagane ustawą ?z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach ?i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 1440 ze zm.). Wystarczy przy tym zaistnienie tych przesłanek u wymienionych najbliższych, a nie faktyczne przyznanie renty przez ZUS.
