Skwer w Warszawie będzie miał imię Racheli Auerbach

Rachela Auerbach została patronką skweru u zbiegu ulic Dzielnej, Pawiej i Smoczej na warszawskiej Woli. Zostanie upamiętniona dzięki działaniom Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Publikacja: 17.10.2023 13:42

Rachela Auerbach

Rachela Auerbach

Foto: Archiwum ŻIH

Uroczystość odsłonięcia tabliczki z nową nazwą skweru odbędzie się w 18 października w południe. Skwer położony między ulicami Pawią, Smoczą i Dzielną do tej pory nosił imię Mieczysława Apfelbauma, który miał być przywódcą ŻZW. Była to jedna z dwóch, obok Żydowskiej Organizacji Bojowej, formacji zbrojnego ruchu oporu w getcie warszawskim.

Kontrowersje wobec działalności Apfelbauma

Jednak aktualne badania historyczne wskazują, że była to postać fikcyjna, a nawet jeśli istniała, to nie odegrała żadnej roli w działaniach ŻZW.

Czytaj więcej

Morderca ze Stasi. Kto zabił Czesława Kukuczkę?

O kontrowersjach wokół tej postaci pisaliśmy w „Rzeczpospolitej”. Prof. Andrzej Żbikowski z Żydowskiego Instytutu Historycznego, udowodnił fikcyjność Mieczysława (Dawida) Apfelbauma: „Przywódcy i żołnierze ŻZW zasługują na inne, zgodne z prawdą historyczną upamiętnienie, a skwer powinien otrzymać nowego patrona” – napisał on w swojej opinii.

Skwer jest położony niedaleko miejsca, w którym odnaleziono Archiwum Ringelbluma. Zostało one ukryte w piwnicy budynku przy ul. Nowolipki 68 przez członków grupy Oneg Szabat.

Kim była Rachela Auerbach

Rachela Auerbach urodziła się w Łanowcach na Podolu, studiowała we Lwowie, a od 1933 r. była związana z Warszawą. Należała do Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich, publikowała w wielu czasopismach, pracowała także jako tłumaczka – tworząc w języku polskim i jidysz. We wrześniu 1939 r. została w stolicy angażując się w żydowską samopomoc społeczną. Od 1941 r. należała do grupy Oneg Szabat, dzięki której powstało Archiwum Ringelbluma.

Czytaj więcej

Rocznica odkrycia części Archiwum Ringelblum

W czasie okupacji niemieckiej prowadziła w getcie kuchnię ludową, która pozwoliła jej na zebranie wielu relacji. Spisała m.in. historię Jakuba Krzepickiego – uciekiniera z obozu zagłady w Treblince. Była jedną z zaledwie trzech osób z organizacji Oneg Szabat, które przeżyły Zagładę.

Z Oneg Szabat do Instytutu Jad Waszem

Auerbach po wojnie działała w Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej, bezpośredniej poprzedniczce Żydowskiego Instytutu Historycznego.

- Rachela Auerbach była zaangażowaną społeczniczką, współpracowała z podziemiem żydowskim i polskim. W Zagładzie zginęła cała jej rodzina, ona sama zaraz po wojnie wspierała działania mające pomóc w odnalezieniu Archiwum. Była bezgranicznie oddana walce o pamięć i sprawiedliwość, dlatego było dla nas jasne, że powinna być uhonorowana w Warszawie, mieście, dla którego mieszkańców tak wiele zrobiła – uważa dyrektor ŻIH Monika Krawczyk.

W 1950 r. Auerbach wyemigrowała do Izraela, gdzie współtworzyła Wydział Świadectw w Instytucie Jad Waszem w Jerozolimie. W latach 60. zaangażowała się w organizację procesu niemieckiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna.

Uroczystość odsłonięcia tabliczki z nową nazwą skweru odbędzie się w 18 października w południe. Skwer położony między ulicami Pawią, Smoczą i Dzielną do tej pory nosił imię Mieczysława Apfelbauma, który miał być przywódcą ŻZW. Była to jedna z dwóch, obok Żydowskiej Organizacji Bojowej, formacji zbrojnego ruchu oporu w getcie warszawskim.

Kontrowersje wobec działalności Apfelbauma

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Historia
Fikcyjna postać patronem skweru w Warszawie. Żydowski Instytut Historyczny proponuje zmianę
Plus Minus
Jak powstawało warszawskie getto
Historia
„Napoleon” – filmowy knot czy arcydzieło?
Historia
Niemiecka zbrodnia w Łańcucie. Polka zamordowana, bo ukrywała Żydów
Historia
Gry z diabłem
Materiał Promocyjny
Razem dla Planety, czyli chemia dla zrównoważonej przyszłości