Ochrona zabytków z wojną w tle

Pomimo toczących się w Ukrainie działań zbrojnych Instytut Polonika kontynuuje prace renowacyjne przy zabytkach związanych z polskim dziedzictwem.

Publikacja: 04.01.2023 03:00

Lwów, Cmentarz Łyczakowski

Lwów, Cmentarz Łyczakowski

Foto: Fotorzepa/ Magda Starowieyska

Na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie zakończyła się renowacja kaplicy Dunin-Borkowskich. Konserwatorzy odtworzyli oryginalny wystrój architektoniczny i rzeźbiarski obiektu. Wzmocnili też ściany i sklepienia. Prace objęły m.in. konserwację i restaurację tablic epitafijnych, detalu kamiennego i rzeźb – figur Chronosa, Hymena i Płaczki oraz elementów metaloplastycznych.

Kaplica Dunin-Borkowskich zbudowana została w 1812 r. w stylu klasycyzmu. Pierwotnie jej front zdobiły trzy figury: Chronosa, Hymena i płaczki pogrzebowej, których autorstwo Tadeusz Mańkowski przypisał wiedeńskiemu rzeźbiarzowi Hartmanowi Witwerowi. Budynek został częściowo zniszczony w trakcie pożaru w 1985 r. Remont przeprowadzony w 1992 r. sprawił, że „powściągliwy i elegancki wystrój architektoniczny obiektu uległ deformacjom”.

W ciągu pięciu lat Instytut Polonika zrealizował 530 projektów w 20 krajach

– Po romantycznej kaplicy Krzyżanowskich, zwanej „kaplicą z chimerami”, przyszedł czas na mauzoleum Barczewskich, czyli kawałek Paryża we Lwowie, bo jest ono wzorowane na kościele Sacré-Cœur z dzielnicy Montmartre, a także kaplicy Dunin-Borkowskich, która ma formę greckiej świątyni – powiedziała „Rzeczpospolitej” Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu Polonika. Projekt był trudny, bo realizowany w warunkach wojennych. Konserwatorzy nie zawsze mogli korzystać z prądu, część z nich została wezwana do wojska.

Po wybuchu wojny w Ukrainie Instytut zmienił plany związane ze wsparciem dla tamtejszych zabytków. Założenie było takie, aby utrzymać prace konserwatorskie, zwłaszcza w tych obiektach, w których już się toczyły, czyli w świątyniach we Lwowie, Berdyczowie, Ołyce, na zabytkowych cmentarzach, kontynuować renowację studni św. Jana z Dukli we Lwowie i współpracę z Lwowską Narodową Galerią Sztuki przy kaplicy Boimów.

Po rozpoczęciu pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 roku Instytut przekazał ukraińskim partnerom materiały na zabezpieczenia przeciwpożarowe. – Skupiliśmy się na tym, aby jak najszybciej dostarczyć sprzęt m.in. do lwowskich świątyń i do obiektów drewnianych, w tym do cerkwi objętych polsko-ukraińskim wpisem na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Przekazaliśmy systemy gaśnicze oraz materiały do zabezpieczania zabytków. Wielu naszych współpracowników – polskich i ukraińskich konserwatorów – uczestniczyło w tych działaniach – opisuje dyrektor Instytutu Polonika. We Lwowie osłonięte zostały witraże i figury przy świątyniach, powstały też konstrukcje metalowe chroniące przed odłamkami wolno stojące rzeźby i pomniki, np. kolumny Adama Mickiewicza. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii – skaningu laserowego 3D – poddano cyfryzacji wiele obiektów. Ostatnio wykonano skaningi m.in. kolegiaty w Żółkwi, fary w Drohobyczu i cerkwi znajdujących się na liście UNESCO. Szefowa Instytutu ma nadzieję, że w przyszłości ta dokumentacja przyda się wyłącznie podczas prac konserwatorskich.

Czytaj więcej

Bliżej powstania Muzeum Getta Warszawskiego

W ciągu pięciu lat działalności Instytut zrealizował 530 projektów w 20 krajach. Nie tylko w Ukrainie, ale też m.in. w Litwie, Łotwie, we Francji, w Gruzji. Niedawno np. zakończyła się renowacja nagrobków na cmentarzu na Rossie, a także konserwacja polichromii sklepień nawy głównej w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wilnie.

Na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie zakończyła się renowacja kaplicy Dunin-Borkowskich. Konserwatorzy odtworzyli oryginalny wystrój architektoniczny i rzeźbiarski obiektu. Wzmocnili też ściany i sklepienia. Prace objęły m.in. konserwację i restaurację tablic epitafijnych, detalu kamiennego i rzeźb – figur Chronosa, Hymena i Płaczki oraz elementów metaloplastycznych.

Kaplica Dunin-Borkowskich zbudowana została w 1812 r. w stylu klasycyzmu. Pierwotnie jej front zdobiły trzy figury: Chronosa, Hymena i płaczki pogrzebowej, których autorstwo Tadeusz Mańkowski przypisał wiedeńskiemu rzeźbiarzowi Hartmanowi Witwerowi. Budynek został częściowo zniszczony w trakcie pożaru w 1985 r. Remont przeprowadzony w 1992 r. sprawił, że „powściągliwy i elegancki wystrój architektoniczny obiektu uległ deformacjom”.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie