Skarbek, doskonała brytyjska agentka

70 lat temu w tragicznych okolicznościach zginęła Krystyna Skarbek, która była agentką brytyjskiego wywiadu.

Publikacja: 15.06.2022 09:17

Krystyna Skarbek

Krystyna Skarbek

Foto: Facebook

Krystyna Skarbek została zamordowana 15 czerwca 1952 r., w Londynie. W czasie II wojny światowej ta agentka brytyjskiego wywiadu wojskowego MI6 była nazywana "ulubionym szpiegiem Churchilla". Biografka Skarbek, Clare Mulley, napisała o niej: była najlepszym agentem brytyjskim czasu wojny.

Urodziła się 1 maja 1908 r. w Warszawie. Ojciec Jerzy pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej, a matka Stefania z domu Goldfeder – ze zasymilowanego żydowskiego rodu łódzkich bankierów.

W okresie międzywojennym młoda Krystyna Skarbek utrzymywała liczne znajomości w kręgach elit II RP m.in. wypoczywających w Zakopanem. Jej małżeństwo z przemysłowcem, Karolem Gettlichem, szybko się rozpadło. W 1938 r. ponownie wyszła za mąż – za podróżnika i pisarza Jerzego Giżyckiego – ale i ten związek nie przetrwał próby czasu.

Czytaj więcej

Polskie agentki w tajnej służbie MI6

Wybuch II wojny światowej zastał Skarbek w Afryce, skąd udała się do Wielkiej Brytanii. Tam znajomy dziennikarz miał ją polecić Secret Intelligence Service – wywiadowi wojskowemu - znanemu także jako MI6. Niewykluczone jednak, że Polka nawiązała kontakt z brytyjskimi służbami jeszcze przed 1939 r.Prawdopodobnie działała na południu kraju.

Z czasem stała się agentką utworzonego w lipcu 1940 r., Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE).

"Pierwsza misja Skarbek zaprowadziła ją na Węgry. Tam Polka pomogła w stworzeniu szlaku kurierskiego z Warszawy do Budapesztu. Zbierała również i przekazywała Brytyjczykom informacje wywiadowcze, choćby o planowanej inwazji Niemiec na Związek Sowiecki. W 1941 r. była aktywna także na Bałkanach. Okres od połowy 1941 r. to czas odsunięcia Skarbek na boczny tor. Przebywała wtedy na Bliskim Wschodzie, podejrzewana przez Polaków i Brytyjczyków – najpewniej niesłusznie – o współpracę z Niemcami. W drugiej połowie 1943 r. wróciła do łask w SOE i przeszła kurs spadochronowy. W lipcu 1944 r. została zrzucona w południowo-wschodniej Francji, okupowanej przez Niemców. Zdołała m.in. wydobyć z więzienia w Digne – krótko przed egzekucją – agentów SOE Francisa Cammaertsa i Xana Fieldinga" - przypominają historycy Instytutu Pamięci Narodowej.

Po wojnie zamieszkała w Wielkiej Brytanii i otrzymała paszport na nazwisko Christine Granville, którym posługiwała się w czasie wojny. Została uhonorowana Orderem Imperium Brytyjskiego i Medalem Jerzego – drugim pod względem ważności odznaczeniem cywilnym w Wielkiej Brytanii – a także francuskim Krzyżem Wojennym. By zarobić na utrzymanie, imała się różnych zajęć. Była zatrudniona m.in. jako stewardesa na statkach wycieczkowych.

Zginęła, pchnięta nożem przez dawnego kolegę z pracy, którego oświadczyny miała odrzucić. W miejscu, w którym mieszkała w ostatnich latach życia, odsłonięto w 2020 r. tablicę ku jej pamięci.

Krystyna Skarbek została zamordowana 15 czerwca 1952 r., w Londynie. W czasie II wojny światowej ta agentka brytyjskiego wywiadu wojskowego MI6 była nazywana "ulubionym szpiegiem Churchilla". Biografka Skarbek, Clare Mulley, napisała o niej: była najlepszym agentem brytyjskim czasu wojny.

Urodziła się 1 maja 1908 r. w Warszawie. Ojciec Jerzy pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej, a matka Stefania z domu Goldfeder – ze zasymilowanego żydowskiego rodu łódzkich bankierów.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Historia
Tortury i ludobójstwo. Okrutne zbrodnie Pol Pota w Kambodży
Historia
Kobieta, która została królem Polski. Jaka była Jadwiga Andegaweńska?
Historia
Wiceprezydent, który został prezydentem. Harry Truman, część II
Historia
Fale radiowe. Tajemnice eteru, którego nie ma
Historia
Jak Churchill i Patton olali Niemcy