80 lat temu powstała Armia Krajowa

Na grobach poległych żołnierzy Armii Krajowej zapłoną światełka pamięci. 80 lat temu powstała ta podziemna armia.

Publikacja: 10.02.2022 21:00

80 lat temu powstała Armia Krajowa

Foto: Fotorzepa/ Darek Golik

– Fenomen Armii Krajowej zdumiewa nas do dziś. Była to największa podziemna armia walczącej Europy. Przez jej szeregi przeszło 450 tys. Polaków. Walczyliśmy od pierwszego dnia wojny z okupantem niemieckim i sowieckim – przypomina dr Paweł Warot, p.o. dyrektora oddziału IPN w Gdańsku. 14 lutego 1942 roku istniejący dotychczas Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową.

Z tej okazji Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej zaplanował wiele przedsięwzięć, m.in. organizowaną wspólnie z żołnierzami Wojsk Obrony Terytorialnej akcję zapalania świateł pamięci na grobach żołnierzy AK i w miejscach straceń. Zapłoną one w nocy z 13 na 14 lutego. Por. Teresa Stanek, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK, apeluje do młodzieży, aby sprawdzili, „gdzie znajduje się najbliższe miejsce pamięci, gdzie będą mogli zapalić światła, które będą dowodem pamięci i nadziei”.

13 lutego o godz. 10 odprawiona zostanie msza święta za poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy ZWZ-AK w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie. Z kolei w południe na placu marszałka Józefa Piłsudskiego odbędzie się uroczysta przysięga 200 żołnierzy WOT w obecności najwyższych władz państwowych. Jak informuje MON, przedstawicielom młodego pokolenia Polaków zostanie przekazane „Przesłanie Żołnierzy Armii Krajowej”. Odbędzie się też ceremonia nadania symboliki wojskowej jednostkom WOT dziedziczącym tradycje AK. W apelu pamięci wezmą udział poczty sztandarowe jednostek wojskowych dziedziczących tradycje tej formacji.

Czytaj więcej

Rocznica pierwszej masowej zsyłki Polaków na Sybir

14 lutego o godz. 10 planowane jest złożenie kwiatów przed pomnikiem Stefana Grota-Roweckiego, a o godz. 10.30 przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Warszawie. Z kolei od godz. 17 na elewacji Stadionu Narodowego w stolicy będzie wyświetlone hasło „AK – z miłości do Polski”.

Już od 11 lutego na Krakowskim Przedmieściu 64 w stolicy będzie prezentowana wystawa „Siły Zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego”. Ekspozycję plenerową na temat historii AK będzie można oglądać od 13 lutego przed budynkiem Dowództwa Garnizonu Warszawa.

Instytut Pamięci Narodowej przygotował wystawę o historii polskiego podziemia. Jej otwarcie nastąpi 14 lutego na placu Szczepańskim w Krakowie. Do marca 2023 r. ekspozycję będzie można obejrzeć także m.in. w: Kielcach, Katowicach, Szczecinie, Rzeszowie, Łodzi, Lublinie. W ramach projektu „80/80. Bohaterowie Armii Krajowej” oddział IPN w Krakowie przedstawi infografiki prezentujące 80 dowódców i szeregowych żołnierzy konspiracyjnej armii.

Czytaj więcej

Instytut Pileckiego na ratunek muzeum w Rapperswilu

Korzenie AK sięgają powstałej w nocy z 26 na 27 września 1939 roku Służby Zwycięstwu Polski, przekształconej kilka miesięcy później w Związek Walki Zbrojnej, a następnie rozkazem naczelnego wodza, gen. Władysława Sikorskiego z 14 lutego 1942 roku – w Armię Krajową. Decyzja ta podyktowana była potrzebą zunifikowania konspiracyjnych oddziałów zbrojnych oraz podporządkowania ich rządowi RP w Londynie. AK była najlepiej zorganizowaną i najliczniejszą armią podziemną w okupowanej Europie.

W okresie maksymalnej zdolności bojowej w lecie 1943 roku liczyła ok. 380 tys. osób, w tym 10 tys. oficerów. Jej głównym zadaniem było organizowanie zbrojnego oporu przeciwko okupantom i przygotowanie ogólnokrajowego powstania.

– Fenomen Armii Krajowej zdumiewa nas do dziś. Była to największa podziemna armia walczącej Europy. Przez jej szeregi przeszło 450 tys. Polaków. Walczyliśmy od pierwszego dnia wojny z okupantem niemieckim i sowieckim – przypomina dr Paweł Warot, p.o. dyrektora oddziału IPN w Gdańsku. 14 lutego 1942 roku istniejący dotychczas Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową.

Z tej okazji Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej zaplanował wiele przedsięwzięć, m.in. organizowaną wspólnie z żołnierzami Wojsk Obrony Terytorialnej akcję zapalania świateł pamięci na grobach żołnierzy AK i w miejscach straceń. Zapłoną one w nocy z 13 na 14 lutego. Por. Teresa Stanek, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK, apeluje do młodzieży, aby sprawdzili, „gdzie znajduje się najbliższe miejsce pamięci, gdzie będą mogli zapalić światła, które będą dowodem pamięci i nadziei”.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie