Szukają ofiar lagru Schwetig Oderblick

Ruszyły prace poszukiwawcze ofiar niemieckiego karnego obozu pracy wychowawczej, który powstał przy budowanej w latach 40. autostradzie koło Świecka.

Publikacja: 06.10.2021 18:32

Szukają ofiar lagru Schwetig Oderblick

Foto: IPN

Celem jest odnalezienie szczątków ofiar tego dawnego obozu. Prace prowadzą archeolodzy i antropolodzy IPN.

W poprzednich latach odnaleźli oni w tym miejscu szczątki 41 osób. Teraz pracownicy IPN w Poznaniu prowadzą kwerendy archiwalne i analizy powojennych zeznań byłych więźniów, aby ustalić tożsamość ofiar oraz odnaleźć ich krewnych.

Więźniami obozu byli w większości, skierowani tam karnie, pracownicy przymusowi, głównie Polacy oraz m.in. Belgowie, Francuzi, Włosi, Rosjanie, Czesi.

IPN zakłada, że przez obóz mogło przejść ponad 11 tysięcy więźniów

Lager Schwetig „Oderblick", czyli „Wychowawczy Obóz Pracy" oraz Rozszerzone Więzienie Policyjne z Frankfurtu nad Odrą, położony był pomiędzy istniejącym dziś przejściem granicznym z Niemcami a wsią Świecko. Obecnie jest to teren porośnięty lasem.

Został on utworzony w październiku 1940 r., gdy rozpoczęły się prace przy budowie autostrady z Frankfurtu do Poznania. W trakcie tej inwestycji był to obóz przedsiębiorstwa Autostrada Rzeszy, z którego dostarczano pracowników przymusowych. Po wstrzymaniu budowy drogi w 1942 r. obóz wciąż działał. Więźniów zatrudniały zakłady pracy, głównie we Frankfurcie.

Jesienią 1941 r. w obozie wybuchła epidemia tyfusu i zarządzono kwarantannę. Do obozu nie kierowano nowych więźniów, ale prawie wszyscy osadzeni zmarli. Obóz otwarto ponownie w maju 1942 r.

W czerwcu 1944 r. obóz Schwetig przemianowano na Rozszerzone Więzienie Policyjne Frankfurt nad Odrą. Przebywali w nim Polacy, Belgowie, Bułgarzy, Francuzi, Holendrzy, obywatele Jugosławii, Rosjanie, Ukraińcy i Włosi oraz niemieccy więźniowie.

Początkowo obóz zbudowano dla 360 osadzonych. Od 1942 r. kilka razy go powiększano i był on stale przepełniony. Według szacunków w obozie przebywało jednocześnie ok. 500 więźniów. Historycy IPN zakładają, że mogło przez niego przejść 11 500 osadzonych.

Czytaj więcej

IPN : Henryk Wieliczko "Lufa" odnaleziony

Według osób, które przeżyły, każdego tygodnia dochodziło do zgonu więźniów. Naukowcy szacują, że liczba ofiar obozu wynosiła co najmniej 1500–2000 osób, nie licząc zmarłych w trakcie likwidacji obozu w 1945 r.

31 stycznia 1945 r., bezpośrednio przed wkroczeniem Armii Czerwonej, obóz Schwetig został rozwiązany. Przebywało w nim wówczas ok. 800 więźniów. Dzień wcześniej, z obozu Brätz i z Poznania, dotarła tam grupa 800 innych więźniów. Chorych i niezdolnych do marszu zamknięto w barakach, które oblano benzyną i podpalono. Osoby próbujące uciekać zastrzelono. Resztę więźniów poprowadzono na zachód. Niemieckich więźniów skierowano do budowy okopów, a pozostałych poprowadzono dalej. Więźniowie trafili m.in. do obozów koncentracyjnych w Sachsenhausen i Buchenwaldzie.

Celem jest odnalezienie szczątków ofiar tego dawnego obozu. Prace prowadzą archeolodzy i antropolodzy IPN.

W poprzednich latach odnaleźli oni w tym miejscu szczątki 41 osób. Teraz pracownicy IPN w Poznaniu prowadzą kwerendy archiwalne i analizy powojennych zeznań byłych więźniów, aby ustalić tożsamość ofiar oraz odnaleźć ich krewnych.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie