16 kwietnia 1789 r. Waszyngton pożegnał się ze swoją plantacją Mount Vernon i wyjechał do Nowego Jorku, który od 11 stycznia 1785 do 12 sierpnia 1790 r. pełnił rolę tymczasowej stolicy Stanów Zjednoczonych. I to właśnie w tym mieście, na schodach frontowych Federal Hall, ówczesnej siedziby Kongresu USA, 54-letni generał Jerzy Waszyngton złożył przysięgę prezydencką, czym otworzył nowy rozdział w historii Ameryki i świata.
Jaka była ta pierwsza prezydentura amerykańska? Żaden amerykański patriota nie powie o niej złego słowa. Pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych jest dla młodego narodu amerykańskiego uosobieniem wszelkich cnót: patriotyzmu, uczciwości, szlachetności i przyzwoitości, jakimi powinien charakteryzować się wielki przywódca. Trudno spotkać amerykańskie opracowanie historyczne, które nie byłoby napisane w formie panegiryku dla Jerzego Waszyngtona. Amerykanie są przekonani, że ojca ich państwa nie powinno się krytykować, tak jak w Wielkiej Brytanii nie krytykuje się monarchy. Jest bowiem Waszyngton idylliczną personifikacją idei wolności, suwerenności i potęgi Stanów Zjednoczonych. Najbardziej złośliwi pozwalają sobie jedynie na twierdzenie, że tę prezydenturę cechowała dworska oprawa. Goście prezydenta mieli wrażenie, że odwiedzają dwór królewski, gdzie lokaje w upudrowanych perukach usłużnie otwierają drzwi prowadzące do gabinetu pierwszego obywatela młodej republiki. Ale faktem jest, że ludzie tamtej epoki nie znali innych wzorców protokolarnych. Żyli często w przeświadczeniu, że przesadna skromność głowy państwa to oznaka słabości.
Czytaj więcej
Rewolucja amerykańska to chyba jedyna wojna wyzwoleńcza wywołana przez obniżone podatki.
Niewiele się mówi, że ten wielkopański styl życia Waszyngtona był po prostu przejawem jego plantatorskich przyzwyczajeń. Został właścicielem niewolników już w wieku 11 lat, kiedy w 1743 r. zmarł jego ojciec. Dzisiaj coraz częściej wypomina mu się obłudę, że walczył o rzekomą wolność dla wszystkich, tylko nie dla Afrykanów na jego własnej plantacji. Obrońcy zwycięzcy spod Saratogi podkreślają, że nie był przecież w stanie zagospodarować odziedziczonej po ojcu 140-hektarowej plantacji tytoniu, zatrudniając jedynie wolnych pracowników sezonowych. Niewolnictwo nie było dla ówczesnych plantatorów kwestią wyboru moralnego, ale koniecznością, która – choć wzbudzała ogromne rozterki – stanowiła podwalinę ówczesnego ustroju gospodarczego Wirginii.
Jaki był stosunek Jerzego Waszyngtona do tego ponurego zjawiska społecznego? Chciałoby się napisać, że traktował swoich niewolników z szacunkiem. Niestety, ojciec amerykańskiej niepodległości nie różnił się po tym względem od współczesnych mu farmerów i przedsiębiorców z Wirginii. W niewolnictwie widział fundament porządku otaczającego go świata. Już jako 11-letni właściciel plantacji zdecydował się na zakup kolejnych siedmiu niewolników. Pod koniec życia był wraz ze swoją małżonką Martą Waszyngton właścicielem 318 ludzi, z czego 118 niewolników należało do niego osobiście. Czy żywił jakiekolwiek współczucie dla ich losu? Richard Parkinson, angielski sąsiad Waszyngtonów, pisał, że: „Waszyngton traktował swoich niewolników ze zdecydowanie większą surowością niż inni właściciele ziemscy”. Ta opinia stoi w sprzeczności ze zdaniem wyrażonym przez innego cudzoziemca podróżującego przez Wirginię, który pisał w swoich listach, że nigdzie w tej kolonii nie spotkał człowieka traktującego niewolników bardziej humanitarnie niż Jerzy Waszyngton. Historycy są jednak zgodni, że był surowym panem dla swoich poddanych: karał ich chłostą, a w najgorszych przypadkach odsprzedawał kupcom z Indii Zachodnich, zdając sobie sprawę, że często rozdziela rodziny i oddaje w ręce ludzi bezlitosnych.
