W Sobiborze pokazane zostaną pozostałości komór gazowych

Latem zostaną zakończone prace na terenie Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze. Dawny obóz zagłady będzie można zwiedzać.

Publikacja: 31.05.2023 03:00

Muzeum i Miejsce Pamięci na terenie byłego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze

Muzeum i Miejsce Pamięci na terenie byłego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze

Foto: PAP, Wojtek Jargiło

Uroczyste otwarcie zaplanowane jest jednak na 14 października, w 80. rocznicę buntu więźniów obozu zagłady w Sobiborze. Organizatorem uroczystości będzie Państwowe Muzeum na Majdanku, którego oddziałem jest placówka w Sobiborze, oraz resort kultury.

Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze jest niedostępne dla zwiedzających od sierpnia 2021 r. Trwa bowiem ostatni etap budowy nowej placówki. Zwiedzać można natomiast budynek z wystawą stałą „SS-Sonderkommando Sobibor. Niemiecki obóz zagłady 1942–1943”.

Projekt utworzenia Muzeum i Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze to międzynarodowa inicjatywa podjęta przez Polskę, Holandię, Izrael i Słowację. – Najważniejszym celem projektu było godne upamiętnienie ofiar obozu w Sobiborze oraz utworzenie muzeum służącego przekazywaniu historii masowej zagłady obecnym i przyszłym pokoleniom – informuje „Rz” Agnieszka Kowalczyk-Nowak z Państwowego Muzeum na Majdanku.

Koncepcja architektoniczno-artystyczna nowego miejsca pamięci została wyłoniona w drodze międzynarodowego konkursu. W 2014 r. w trakcie badań archeologicznych odsłonięto fundamenty budynku funkcjonujących tam komór gazowych. Pozostałości komór stały się elementem nowego upamiętnienia. Część fundamentów zostanie wyeksponowana za pomocą przeszkleń.

W lipcu 2017 r. zakończyły się prace nad zabezpieczeniem polany, gdzie znajdują się masowe mogiły z prochami ofiar. Polana została pokryta warstwami geowłókniny oraz kruszywa z białego marmuru.

– Kolejnym etapem była budowa budynku Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze. Swoją bryłą obiekt wpisuje się w przestrzeń po byłym niemieckim obozie zagłady. Składa się z przeszklonej sali wystawienniczej, w której znajduje się wystawa główna, oraz sali wielofunkcyjnej przeznaczonej m.in. do prowadzenia zajęć edukacyjnych, wykładów i seminariów. W budynku znajduje się również miejsce obsługi zwiedzających, a także pomieszczenia biurowe dla pracowników – dodaje Kowalczyk-Nowak.

W październiku 2020 r. otwarta została wystawa, która obejmuje niemal setkę zdjęć i dokumentów. Centralną część ekspozycji zajmuje gablota, w której znajduje się 700 obiektów odkrytych podczas trwających od 2000 r. badań archeologicznych. Są to przedmioty należące do ofiar, m.in. biżuteria, klucze, okulary, fragmenty ubrań, przybory piśmiennicze. Inwestycja wraz z budową tzw. polany mogił kosztowała ok. 15 mln zł. RFN przekazała dodatkowo 1 mln euro na realizację wystawy stałej oraz wydanie katalogu.

– W ramach ostatniego etapu robót budowlanych, który rozpoczął się w 2021 r., powstaje symboliczny mur biegnący wzdłuż drogi, którą ofiary obozu pędzone były do komór gazowych, i okalających polanę mogił. Sama droga pokryta została białym kruszywem. Zabezpieczone zostały fundamenty komór gazowych, a ich ruiny będą częściowo wyeksponowane za pomocą specjalnych przeszkleń. Na terenie byłego obozu pojawią się tablice informacyjne i ławki. W pobliżu budynku muzealnego powstanie cokół, na którym umieszczony zostanie pochodzący z 1977 r. pomnik matki z dzieckiem – opisuje Agnieszka Kowalczyk-Nowak.

W Sobiborze znajdował się obóz zagłady. Zamordowano w nim 170–180 tys. osób, głównie Żydów m.in. z Holandii, Słowacji, Polski, Francji. Po wybuchu zbrojnego buntu 14 października 1943 r. obóz został zlikwidowany, a teren uprzątnięty z elementów infrastruktury. W miejscu masowych mogił posadzono las. Niemcy w ten sposób zacierali ślady zbrodni.

Uroczyste otwarcie zaplanowane jest jednak na 14 października, w 80. rocznicę buntu więźniów obozu zagłady w Sobiborze. Organizatorem uroczystości będzie Państwowe Muzeum na Majdanku, którego oddziałem jest placówka w Sobiborze, oraz resort kultury.

Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze jest niedostępne dla zwiedzających od sierpnia 2021 r. Trwa bowiem ostatni etap budowy nowej placówki. Zwiedzać można natomiast budynek z wystawą stałą „SS-Sonderkommando Sobibor. Niemiecki obóz zagłady 1942–1943”.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Odcisk palca na chlebie sprzed 8600 lat
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Historia Polski
2 kwietnia mija 19. rocznica śmierci Jana Pawła II
Historia Polski
Kołtun a sprawa polska. Jak trwała i trwa plica polonica
Historia Polski
Utracona szansa: bitwa nad Worsklą. Książę Witold przeciwko Złotej Ordzie
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Historia Polski
Tajemnica pierwszej koronacji. Jakie sekrety kryje obraz Jana Matejki