Ukazał się zbiorowy portret internowanych w stanie wojennym

Ukazała się unikalna publikacja łącząca dzienniki i relacje osób internowanych po 13 grudnia 1981 r. w ośrodkach w Nowym Wiśniczu i Załężu koło Rzeszowa. Stanowi ona przyczynek do poznania historii ruchu Solidarność, w momencie próby.

Publikacja: 27.12.2022 10:20

Ukazał się zbiorowy portret internowanych w stanie wojennym

Foto: IPN

Publikacja składa się z dwóch tomów. W pierwszym tomie zebrane zostały dzienniki i relacje dziesięciu osób internowanych po wprowadzeniu stanu wojennego w Nowym Wiśniczu i w Załężu koło Rzeszowa. „Świadectwa te odznaczają się szczególnym autentyzmem ocen własnej sytuacji i sytuacji Polski, pogrążonej w głębokim kryzysie społecznym i gospodarczym. W więzieniach zamknięto wówczas działaczy NSZZ „Solidarność” oraz innych, niezależnych struktur z całego kraju: z Krakowa, Nowego Sącza, Olsztyna, Tarnowa, Rzeszowa, Warszawy i Wrocławia” – napisali autorzy publikacji, pod redakcją Andrzeja Dróżdża.  

Zwieziono ich i zamknięto, by ich upokorzyć i zniechęcić, ale po pierwszym szoku, spowodowanym aresztowaniami ale jak stwierdził ks. Władysław Palmowski – duszpasterz internowanych „z dnia na dzień stawali się mocniejsi, wydobywali z siebie utraconą pewność siebie”. 

W drugim tomie znajdą się wspomnienia kolejnych trzydziestu osób, również aktywistów NSZZ „Solidarność” lub innych niezależnych struktur organizującej się opozycji antykomunistycznej.

Jak czytamy we wstępie do publikacji autorstwa Józefa Marii Ruszara na fali porozumień z 1980 roku, narodził się ruch społeczny i budowane były podstawy nowego porządku społecznego. „Uczestniczyły w tym procesie osoby myślące patriotycznie, pochodzące z najróżniejszych środowisk i z różnym bagażem doświadczeń, w tym także członkowie opozycji powiązani z KSS KOR, z KPN czy niezwykle aktywna brać studencka z NZS, wywodzącego się ze Studenckiego Komitetu Solidarności – forpoczty przedsierpniowych przemian społecznych”.

Czytaj więcej

Idą po śladach Redaktora

Dalej zaś czytamy : „gdyby chcieć stworzyć portret psychologiczny ideowych działaczy „Solidarności” i ich aktywnych zwolenników, to należałoby napisać, że byli to najczęściej ludzie młodego pokolenia, w wieku od dwudziestu kilku do trzydziestu kilku lat, z niepokojem myślący o swojej przyszłości i o przyszłości swoich dzieci i rodzin, pragnący Polski lepszej, sprawiedliwej, gospodarnej i nowoczesnej, dorównującej innym państwom nie tylko warunkami życia, ale również poszanowaniem praw człowieka, z dostępem do wszystkich informacji, tj. bez mydlenia oczu nadętą propagandą i oszustwami cenzury”. 

Zdaniem Józefa Marii Ruszara przemoc militarno-policyjna, powszechna bieda i upośledzenie cywilizacyjne, a także zwyczajne upodlenie bezczelnym kłamstwem w życiu publicznym spotkały się z szerokim oporem społecznym. 

„Z oczywistych powodów demograficznych wśród członków „Solidarności” dominowali ludzie urodzeni w pierwszym dziesięcioleciu tzw. Polski Ludowej, choć liderów i szeregowych działaczy nie brakowało również wśród starszych Polaków. Dlatego przywołując doświadczenia, przeżycia i osobliwości tamtych czasów, sięgamy do pamięci i opowieści wszystkich uczestników ówczesnej walki o wolność” – dodał Józef Maria Ruszar. 

Publikacja składa się z dwóch tomów. W pierwszym tomie zebrane zostały dzienniki i relacje dziesięciu osób internowanych po wprowadzeniu stanu wojennego w Nowym Wiśniczu i w Załężu koło Rzeszowa. „Świadectwa te odznaczają się szczególnym autentyzmem ocen własnej sytuacji i sytuacji Polski, pogrążonej w głębokim kryzysie społecznym i gospodarczym. W więzieniach zamknięto wówczas działaczy NSZZ „Solidarność” oraz innych, niezależnych struktur z całego kraju: z Krakowa, Nowego Sącza, Olsztyna, Tarnowa, Rzeszowa, Warszawy i Wrocławia” – napisali autorzy publikacji, pod redakcją Andrzeja Dróżdża.  

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Odcisk palca na chlebie sprzed 8600 lat
Historia Polski
2 kwietnia mija 19. rocznica śmierci Jana Pawła II
Historia Polski
Kołtun a sprawa polska. Jak trwała i trwa plica polonica
Historia Polski
Utracona szansa: bitwa nad Worsklą. Książę Witold przeciwko Złotej Ordzie
Historia Polski
Tajemnica pierwszej koronacji. Jakie sekrety kryje obraz Jana Matejki