Zabytki w sieci, czyli co warto zobaczyć?

Narodowy Instytut Dziedzictwa udostępnia ponad 1,3 mln dokumentów dotyczących zabytków na portalu zabytek.pl.

Publikacja: 12.09.2022 13:10

Meczet w Kruszynianach

Meczet w Kruszynianach

Foto: Elżbieta Jagielska, Narodowy Instytut Dziedzictwa

Zbiory obejmują karty ewidencyjne, fiszki, mapy, zdjęcia, rysunki, plany, skany 3D obiektów i tysiące dokumentów opisujących polskie zabytki. Przez dwa lata interdyscyplinarny zespół NID, w skład którego wchodziło kilkudziesięciu specjalistów skanowało zebrane dokumenty, przygotowując je do udostępnienia w formie cyfrowej na portalu. Dotychczas na stronie internetowej wprowadzono ponad milion dokumentów, a do końca września zostaną udostępnione pozostałe materiały.

Czytaj więcej

Jakie są zagrożenia odbudowy Pałacu Saskiego

Narodowy Instytut Dziedzictwa utworzył serwis zabytek.pl, na którym udostępniane są informacje o polskich zabytkach wraz z ich opisami, archiwalnymi i współczesnymi zdjęciami obiektów oraz lokalizacją zabytków.

W ramach projektu wykonano skaning laserowy i modelowanie trójwymiarowe 25 obiektów architektury zabytkowej z terenu całej Polski. Wśród nich znalazło się szesnaści kościołów drewnianych z epoki baroku, sześć średniowiecznych kościołów murowanych oraz trzy obiekty w ruinie: średniowieczny zamek, barokowa synagoga i drewniany wiatrak. Wykonano też ponad 2 500 skanów laserowych i 25 000 fotografii.

Przez dwa lata interdyscyplinarny zespół NID, w skład którego wchodziło kilkudziesięciu specjalistów skanowało zebrane dokumenty, przygotowując je do udostępnienia w formie cyfrowej na portalu

Zbiór zawiera też fototekę lotniczą, która obejmuje pozytywy, negatywy i zbiory cyfrowe przedstawiające zabytki, często już nie istniejące. Stanowią je czarno-białe i kolorowe negatywy w średnim formacie ( 6 na 6 cm). W większości pochodzą one z lat 1962 - 2001 i ukazują zabytkowe układy, zespoły urbanistyczne i architektoniczne miast, wsi i osiedli. Materiały te zostały wykonane w czasie oblotów samolotem terenu całej Polski. Obecnie w zbiorze znajduje się ponad 10 500 negatywów czarno-białych i ponad 5 000 negatywów kolorowych. Ma on wielu autorów, ale największą liczbę negatywów wykonał Zbyszko Siemaszko oraz Wiesław Stępień.

Portal udostępnia też zbiory prywatne, które trafiły do Narodowego Instytut Dziedzictwa. Na szczególną uwagę zasługuje część spuścizny po profesorze Gerardzie Antonim Ciołku. „Spuścizna po profesorze Ciołku, określana mianem Tek Ciołka, to bezcenna dokumentacja wybitnego polskiego architekta, urbanisty, badacza budownictwa ludowego, historyka sztuki ogrodowej, planisty ogrodów i wykładowcy akademickiego. Był autorem wielu publikacji jak np. „Ogrody polskie”, „Zarys historii kompozycji ogrodowej w Polsce. Materiały do projektowania”, „Zarys ochrony i kształtowania krajobrazu” czy „Regionalizm w budownictwie wiejskim w Polsce”, był również członkiem wielu komisji, rad i komitetów, w tym kilku sekcji Państwowej Akademii Nauk, a także doradcą w Centralnym Zarządzie Muzeów i Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Sztuki od 1956 roku. Całość dokumentacji zakupiono od rodziny profesora w latach 1968-1982” – przypomina NID.

Wartość projektu „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych dóbr kultury - zabytków, grobów i cmentarzy wojennych” została oszacowana na 37 264 029,10 zł, z czego 31 536 547,82 zł pochodzi z budżetu Unii Europejskiej, w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Pozostała część została przekazana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Zbiory obejmują karty ewidencyjne, fiszki, mapy, zdjęcia, rysunki, plany, skany 3D obiektów i tysiące dokumentów opisujących polskie zabytki. Przez dwa lata interdyscyplinarny zespół NID, w skład którego wchodziło kilkudziesięciu specjalistów skanowało zebrane dokumenty, przygotowując je do udostępnienia w formie cyfrowej na portalu. Dotychczas na stronie internetowej wprowadzono ponad milion dokumentów, a do końca września zostaną udostępnione pozostałe materiały.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Odcisk palca na chlebie sprzed 8600 lat
Historia Polski
2 kwietnia mija 19. rocznica śmierci Jana Pawła II
Historia Polski
Kołtun a sprawa polska. Jak trwała i trwa plica polonica
Historia Polski
Utracona szansa: bitwa nad Worsklą. Książę Witold przeciwko Złotej Ordzie
Historia Polski
Tajemnica pierwszej koronacji. Jakie sekrety kryje obraz Jana Matejki