Pamięć o Polsce różnorodnej

– Wielokulturowe dziedzictwo dawnej Rzeczypospolitej to nasze dziedzictwo – przypomina dr Michał Laszczkowski, prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, która w ciągu roku odnowiła 100 nagrobków.

Publikacja: 28.10.2021 19:17

Pamięć o Polsce różnorodnej

Foto: Shutterstock

Przed Zaduszkami organizacje społeczne podsumowują działania związane z opieką nad grobami osób, które zapisały się w historii Polski. Uporządkowane zostały np. groby polskich żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r. w czasie walk w Puszczy Kampinoskiej. IPN w Katowicach od kilku miesięcy oznacza specjalnymi tabliczkami groby powstańców śląskich, ale też odnawia ich groby. Zakończyła się właśnie renowacja nagrobka Józefa Grzegorzka w Katowicach. Był on współorganizatorem i pierwszym komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, brał udział w III powstaniu śląskim.

Zakończyła się też renowacja pomnika Gloria Victis na warszawskich Powązkach Wojskowych (pisaliśmy o tym w „Rzeczpospolitej"), a jednocześnie przekazana została opieka nad tym pomnikiem Muzeum Powstania Warszawskiego przez Okręg Warszawa Światowego Związku Żołnierzy AK.

– Muzeum Powstania Warszawskiego jest naturalnym spadkobiercą tradycji i strażnikiem pamięci o powstaniu warszawskim i jego żołnierzach – mówi Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

Jak nas poinformował dr Michał Laszczkowski, dzięki wsparciu z budżetu resortu kultury i Instytutu Polonica w tym roku odnowionych zostało niemal 100 nagrobków.

Konserwatorzy pracowali m.in. na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Polsko-ukraińskie zespoły odnowiły 14 nagrobków, w tym m.in. biskupów rzymsko-katolickich Jana Marcelego Gutowskiego oraz Adama Jasińskiego, grób rodziny Klamutów, w którym spoczywa zasłużony dla ratowania dziedzictwa Ossolineum w okresie ZSRR jego dyrektor Mieczysław Gębarowicz.

Prace prowadzone były także na cmentarzu Bazyliańskim w Krzemieńcu, gdzie konserwacji poddano cztery nagrobki, w tym XVIII-wieczną rzeźbę przedstawiającą św. Piotra z Alkantary, która pochodzi z fasady jednego z dwóch franciszkańskich klasztorów w Krzemieńcu. W Liczkowcach na Tarnopolszczyźnie odnowiona została zaś kolumna upamiętniająca epidemię cholery z lat 1830–1831.

W Polsce fundacja prowadziła prace na cmentarzu tatarskim w Kruszynianach. To już czwarty cmentarz tatarski objęty opieką tej instytucji. Odnowionych zostało 41 pomników, czyli kamiennych głazów, które dotychczas często powalone lub zakopane nie były widoczne. Na cmentarzu prawosławnym w Warszawie odnowione zostało z kolei malowidło Jerzego Nowosielskiego na grobie ks. Jerzego Klingera.

Prace prowadzone były także na cmentarzu żydowskim w Warszawie, gdzie konserwacji poddanych zostało niemalże 30 nagrobków, przeważnie znajdujących się w najstarszej części cmentarza.

Konserwacja objęła także cztery groby żołnierzy Wojska Polskiego poległych w latach 1918–1920.

– Wielokulturowe dziedzictwo dawnej Rzeczypospolitej to nasze dziedzictwo – mówi prezes Michał Laszczkowski. – Pożoga drugiej wojny światowej, masowe mordy, przemieszczenie granic i całych społeczności powoduje, że to na nas spoczywa obowiązek troski o to dziedzictwo – dodaje.

Przed Zaduszkami organizacje społeczne podsumowują działania związane z opieką nad grobami osób, które zapisały się w historii Polski. Uporządkowane zostały np. groby polskich żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r. w czasie walk w Puszczy Kampinoskiej. IPN w Katowicach od kilku miesięcy oznacza specjalnymi tabliczkami groby powstańców śląskich, ale też odnawia ich groby. Zakończyła się właśnie renowacja nagrobka Józefa Grzegorzka w Katowicach. Był on współorganizatorem i pierwszym komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, brał udział w III powstaniu śląskim.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Odcisk palca na chlebie sprzed 8600 lat
Historia Polski
2 kwietnia mija 19. rocznica śmierci Jana Pawła II
Historia Polski
Kołtun a sprawa polska. Jak trwała i trwa plica polonica
Historia Polski
Utracona szansa: bitwa nad Worsklą. Książę Witold przeciwko Złotej Ordzie
Historia Polski
Tajemnica pierwszej koronacji. Jakie sekrety kryje obraz Jana Matejki