Kolejny region walczy z depresją

10 października obchodzony był Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Z tej okazji Komisja Europejska wspólnie z polskimi samorządami zorganizowała konferencję „Pomorze Zachodnie przeciw depresji”.

Publikacja: 12.10.2023 09:00

W konferencji wzięli udział samorządowcy, eksperci, lekarze i przedstawiciele organizacji międzynaro

W konferencji wzięli udział samorządowcy, eksperci, lekarze i przedstawiciele organizacji międzynarodowych

Foto: materiały prasowe

Podczas konferencji w Szczecinie przedstawiciele samorządów województwa zachodniopomorskiego podpisali deklarację programową „Pomorze Zachodnie przeciw depresji”. Tym samym Pomorze Zachodnie zostało kolejnym regionem, który oficjalnie dołączył do walki z depresją. Wcześniej deklarację podpisali burmistrzowie i burmistrzynie Warszawy i samorządowcy z woj. śląskiego.

Tematem głównym konferencji była potrzeba tworzenia lokalnych sieci wsparcia, profilaktyki i szerszej edukacji na temat depresji. W Europie z chorobą tą zmaga się około 40 mln ludzi, w Polsce – 1,5 mln. Problem jest coraz poważniejszy. Eksperci przewidują, że do 2030 roku depresja stanie się pierwszą najczęściej diagnozowaną jednostką chorobową na świecie.

– Wysoka frekwencja na wydarzeniach Komisji Europejskiej związanych ze zdrowiem psychicznym pokazuje, jak duże jest zapotrzebowanie na przestrzeń do rozmowy o depresji – mówił podczas obrad Bartłomiej Balcerzyk, p.o. dyrektora Przedstawicielstwa KE w Polsce. – Mimo sporych odległości między miastami, w których organizowane są nasze debaty – Szczecinem, Katowicami i Warszawą, problemy, z którymi się spotykamy w zakresie zdrowia psychicznego, pozostają te same – zaznaczył przedstawiciel KE.

Bartłomiej Balcerzyk wyjaśniał także, że przy organizowaniu każdej konferencji pojawiają się podobne dylematy. Depresja dotyka wielu grup społecznych i nie zawsze w ten sam sposób. – Podczas przeszłych konferencji wybrzmiewały różne aspekty dotyczące zdrowia psychicznego. Jednym z nich było zdrowie psychiczne osób z niepełnosprawnościami, innym – depresja u osób starszych. Ważnym tematem jest też depresja u mężczyzn, to właśnie oni najczęściej popełniają samobójstwa, a depresja jest tego poważną przyczyną. W trakcie naszych spotkań młodzi ludzie podkreślali, że sytuacja dzieci i młodzieży w szkołach się pogarsza. Młodzież boi się stygmatyzacji i problemów ze zdrowiem psychicznym, nie wie też, gdzie szukać wsparcia – podkreślił Balcerzyk. 

 Jacek Wasik z Biura Parlamentu Europejskiego w Polsce zwrócił uwagę na pandemię Covid-19 jako znaczący czynniki pogarszającego się zdrowia psychicznego. – Pandemia przyniosła mnóstwo problemów gospodarczych w Europie i obnażyła ogromne niedostatki systemów opieki zdrowotnej w zakresie opieki psychiatrycznej. Dlatego podejmujemy działania, żeby poprawić sytuację, ale bez udziału samorządów są one skazane na niepowodzenie. Ich celem jest powszechny dostęp do odpowiedniej i skutecznej profilaktyki, skutecznej opieki psychiatrycznej i reintegracji po wyzdrowieniu – tłumaczył Wasik. 

Priorytet WHO

A gdzie szukać pomocy w kwestii zdrowia psychicznego? Olgierd Kustosz, wicemarszałek województwa zachodniopomorskiego, wskazał na „regionalne ośrodki polityki społecznej, wydziały współpracy społecznej i wydziały zdrowia”. – Ponad 1,5 miliona naszych obywateli choruje na depresję, z czego coraz większy odsetek widzimy po pandemii, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Przed samorządami stoi ogromne wyzwanie. Ze statystyk wynika, że prawie 80 proc. mieszkańców w naszym kraju czuje potrzebę większej wiedzy na temat chorób związanych z problemami psychicznymi. Mamy ogromne pole do zagospodarowania – przyznał Kustosz. 

Joanna Brzezińska, konsultantka ds. zdrowia psychicznego i wsparcia psychospołecznego WHO, podkreśliła, że „zdrowie psychiczne od dawna jest priorytetem dla WHO”. – Dlatego europejski oddział WHO powołał koalicję ds. zdrowia psychicznego, która ma na celu promowanie zdrowia psychicznego jako priorytetu dla zdrowia publicznego w krajach członkowskich regionu.

Koalicja skupia się na transformacji postaw wobec zdrowia psychicznego i przyśpieszeniu reform systemów opieki. Zajmuje się także promowaniem dostępu do opieki dla wszystkich osób, które doświadczają kryzysów psychicznych. Koalicja zrzesza liderów, krajowych profesjonalistów, przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, organizacje międzynarodowe i ekspertów – wyjaśniała. Zdaniem Brzezińskiej „systemy ochrony zdrowia psychicznego w Europie są niewystarczające i niedostosowane do obecnych wyzwań”. – W regionie europejskim jedna na siedem osób doświadcza kryzysu zdrowia psychicznego. Niestety zbyt wiele osób nie otrzyma żadnej opieki i wsparcia. Szukanie pomocy w dziedzinie zdrowia psychicznego nadal spotyka się z dyskryminacją i stygmatyzacją, która może prowadzić do utraty pracy i mieszkania.

Zdaniem ekspertki ostatnie kryzysy takie jak pandemia Covid-19, wojna w Ukrainie, wzrost kosztów życia i naturalne kataklizmy pokazują, że obecne podejście do zdrowia psychicznego nie spełnia potrzeb społeczeństwa.

– Zbyt wiele wrażliwych osób umyka systemowi i nie dostaje wsparcia – zaznaczyła. Joanna Brzezińska zwróciła także uwagę, że „zdrowie psychiczne jest powszechnym prawem człowieka”. – Wszyscy mamy prawo do leczenia, które będzie spełniać nasze potrzeby. Wsparcie zdrowia psychicznego powinno być dostępne w środowiskach pozaklinicznych, opartych na społecznościach. Różne formy wsparcia powinny być dostępne tam, gdzie przebywają ludzie, czyli w szkołach, miejscach pracy czy klubach sportowych. Dlatego nasze biuro wprowadza skalowalne interwencje psychologiczne. To oparte na dowodach, krótkie działania o charakterze pomocowym, świadczone przez nieprofesjonalistów, w różnych miejscach – nie tylko klinikach. Koalicja na rzecz zdrowia psychicznego zachęca, żeby osoby mające doświadczenia kryzysu psychicznego uczestniczyły w tworzeniu polityk i rozwiązań. Szczególnie chcemy, żeby zaangażowały się w to osoby młode. WHO dysponuje testem online „QualityRights”, również w języku polskim. To podstawowa edukacja w zakresie praw człowieka i zdrowia psychicznego – wyjaśniła Brzezińska.

Unikalne narzędzia

Piotr Toczyski, ekspert w Team Europe Direct, Alians Przeciw Depresji, odniósł się do działań KE ws. przeciwdziałania depresji. Wskazał m.in. na program „iFightDepressiom”. – Jest on finansowany z wielu różnych programów dedykowanych zdrowiu i nauce. Dzięki tej inicjatywie powstało osiem cyfrowych warsztatów, które dystrybuujemy w co najmniej ośmiu różnych krajach Europy, także w wersji ukraińskiej. Jest to klinicznie stworzona odpowiedź na potrzebę zarządzania własnymi symptomami depresji przez ludzi, którzy jej doświadczają – podkreślił ekspert Team Europe Direct.

Toczyski wskazał również na program #Healthier Together dedykowany zwalczaniu chorób niezakaźnych. – To był rodzaj bocznych drzwi do tego, żeby zająć się tematyką zdrowia psychicznego, gdy okazało się to bardzo potrzebne, czyli w trakcie pandemii Covid-19. Jest to odpowiedź KE na cele zrównoważonego rozwoju ONZ, a konkretnie trzeciego celu, czyli zapewnienia dobrej jakości życia i zdrowia. W tym roku KE uchwaliła kompleksowe podejście do zdrowia psychicznego. Co to oznacza dla nas? Duże zastrzyki finansowe na rzecz wzmacniania zdrowia psychicznego w różnych politykach unijnych. Z tego dokumentu najbardziej przebija się długoletni program „iFightDepression”. Każdy psycholog i lekarz rodzinny może dostać bezpłatny dostęp do tego narzędzia w godzinę, bo tyle trwa krótkie internetowe doszkolenie, które pozwala na zdobycie kompetencji w jego stosowaniu – wyjaśnił.

Toczyski mówił także o unikalnym narzędziu w walce z chorobami psychicznymi, jakim mają być alianse przeciw depresji. – KE sfinansowała stworzenie modelowego aliansu w Warszawie. W ślad za nim powstały gminno-powiatowe i miejsko-powiatowe alianse przeciw depresji w obrębie województwa mazowieckiego. Taki alians składa się z lekarzy, włodarzy, pacjentów i ich rodzin oraz społeczności lokalnej. Uruchomienie tych czterech poziomów naraz to świetna metoda prewencji przeciw próbom samobójczym. Im więcej mówimy o depresji, tym mniej będziemy musieli mówić o samobójstwach. KE wypracowywała ten model, dając finansowe zastrzyki na liczne projekty badawcze. Jedną z ciekawszych inicjatyw jest także program EAAD, który również działa na rzecz zdrowia psychicznego. To właśnie w nim został wypracowany program aliansów – zaznaczył Toczyski.

Podczas konferencji odbyły się również dwa panele poświęcone zdrowiu psychicznemu, w którym wzięli udział eksperci, lekarze, psycholodzy, aktywiści i praktycy.

- Transmisję konferencji, wraz z tłumaczeniem na język migowy, można obejrzeć w mediach społecznościowych Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce: Facebook @komisjaeuropejska – wersja PL oraz YouTube @komisjaeuropejska – wersja EN

Partnerem cyklu jest:

Podczas konferencji w Szczecinie przedstawiciele samorządów województwa zachodniopomorskiego podpisali deklarację programową „Pomorze Zachodnie przeciw depresji”. Tym samym Pomorze Zachodnie zostało kolejnym regionem, który oficjalnie dołączył do walki z depresją. Wcześniej deklarację podpisali burmistrzowie i burmistrzynie Warszawy i samorządowcy z woj. śląskiego.

Tematem głównym konferencji była potrzeba tworzenia lokalnych sieci wsparcia, profilaktyki i szerszej edukacji na temat depresji. W Europie z chorobą tą zmaga się około 40 mln ludzi, w Polsce – 1,5 mln. Problem jest coraz poważniejszy. Eksperci przewidują, że do 2030 roku depresja stanie się pierwszą najczęściej diagnozowaną jednostką chorobową na świecie.

Pozostało 92% artykułu
Gospodarka
Ian Linnell: Przywrócenie praworządności samo w sobie nie podniesie ratingu Polski
Gospodarka
Tarcz ochronnych nie da się ciągnąć w nieskończoność
Gospodarka
Pakt stabilności i wzrostu Unii Europejskiej po nowemu?
Gospodarka
Jak pomóc przedsiębiorcom. Postulaty dla nowego rządu od rzecznika MŚP
Gospodarka
Inflacja może spaść w okolice 3-3,5 proc. Ale jest wiele niewiadomych
Materiał Promocyjny
Sztuczna inteligencja zmienia łańcuchy dostaw w okresach wysokiego popytu