Informacje o kondycji finansowej dłużnika. Jak je znaleźć? Dlaczego są tak ważne?

Analiza sytuacji finansowej przede wszystkim kojarzy się z sektorem bankowym w związku z udzielaniem kredytów, czy też z audytem finansowym spółki w kontekście sporządzanych sprawozdań finansowych. Jednak nie tylko w tych obszarach ma ona istotne znaczenie. Decyzje co do zawarcia kontraktu, ustanowienia zabezpieczeń umowy, czy sposobu odzyskiwania zadłużenia powinny być poprzedzone weryfikacją sytuacji majątkowej drugiej strony.

Zanim skorzystamy ze wsparcia specjalistów zajmujących się doradztwem finansowym i prawnym możemy wykonać wstępną analizę (tzw. research majątkowy) we własnym zakresie, korzystając z dostępnych w Internecie narzędzi. Źródła informacji o majątku spółek lub osób fizycznych możemy podzielić na nieodpłatne i płatne. Poniżej kilka słów o najczęściej odwiedzanych przeze mnie stronach.

Czytaj więcej

Prawo w Firmie

Zwłoka wierzyciela i dłużnika - czym się różnią

Na czym polega zwłoka wierzyciela a na czym dłużnika, czym się one różnią – pyta czytelniczka z Krakowa.

Dane o majątku dłużnika za darmo. Gdzie szukać jawnych informacji o majątku?

Poszukiwania warto rozpocząć od najprostszego narzędzia, czyli wyszukiwarki Google. Wpisanie danych spółki, czy osoby fizycznej pozwala pozyskać wiele informacji np. o istnieniu i wysokości zadłużenia na giełdzie długów. Podobnie rzecz się ma z profilami na social mediach, na których możemy zobaczyć posiadane, wartościowe ruchomości, np. samochody.

Podstawowym źródłem informacji o kondycji finansowej spółki są sprawozdania finansowe, które są dostępne na specjalnej stronie. Pliki posiadające format xml można przeglądać za pomocą rządowej przeglądarki. Analiza dokumentów finansowych to cenna umiejętność, dzięki której możemy sprawdzić m.in. bilans i rachunek zysków i strat oraz porównać zmiany w ich zakresie rok do roku.

W KRZ (Krajowy Rejestr Zadłużonych), oprócz informacji o postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych zarówno tych w toku, jak i zakończonych możemy dowiedzieć się również o umorzonych postępowaniach egzekucyjnych z uwagi na ich bezskuteczność, jak i o wystąpieniu zaległości alimentacyjnej.

Pomimo że, KRZ zastąpił MSiG (Monitor Sądowy i Gospodarczy) co do postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych, to nadal znajdziemy tam informacje o poprzednich tego rodzaju postępowaniach oraz o ogłoszeniach wymaganych przez Kodeks spółek handlowych i inne ustawy. Pełna treść dziennika publikowanego w poszczególne dni robocze jest dostępna na stronie internetowej. Natomiast wyszukiwanie ogłoszeń po określonych kryteriach jest zdecydowanie prostsze przy użyciu wyszukiwarki.

Często odwiedzaną stroną, zwłaszcza w związku z pandemią Covid-19, stała się baza SUDOP, czyli wyszukiwarka informacji o uzyskanej pomocy publicznej i pomocy de minimis w ramach wdrażanych w Polsce środków pomocowych. Pozwala ona na wygenerowanie raportu z określeniem wysokości otrzymanego wsparcia finansowego.

Wspomnieć też należy o wyszukiwarce KRS, gdzie znajdziemy nie tylko dane spółki, ale i np. numery PESEL członków zarządu, wspólników. Z kolei sprawdzając w CEiDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, warto zwrócić uwagę na adres wykonywania działalności oraz adres do doręczeń. Dane te mogą okazać się przydatne do ustalenia posiadanych nieruchomości, o czym szerzej w dalszej części.

Dłużnik i jego majątek. Gdzie szukać płatnych, jawnych informacji o jego majątku?

Dysponując danymi adresowymi warto sprawdzić czy dana nieruchomość jest własnością naszego dłużnika. Dane te są widoczne w Dziale II księgi wieczystej. Mimo, że przeglądanie księgi jest darmowe, to konieczne jest posiadanie pełnego numeru księgi wieczystej. Istnieje wiele odpłatnych stron (np. https://www.znajdzksiege.pl/ i https://ksiegiwieczyste.pl/) umożliwiających ustalenie takiej informacji poprzez wpisanie adresu lub identyfikatora działki. Księga wieczysta jest źródłem wielu istotnych danych m.in. o ustanowionych zabezpieczeniach, prowadzonych egzekucjach komorniczych, czy chociażby numerze PESEL właściciela.

Narzędziem ułatwiającym poszukiwanie informacji o sytuacji finansowej dłużnika, w tym o powiązaniach z innymi podmiotami są wyszukiwarki wydawnictwa Wolters Kluwer oraz Beck. Łączą one dane dostępne w publicznych rejestrach, dzięki czemu monitoring staje się szybszy i prostszy. Korzystanie z obu stron wymaga logowania po zakupie dostępu do produktów wydawnictwa.

Krajowy Rejestr Długów to kolejne z odpłatnych źródeł informacji o dłużnikach. Platforma oferuje możliwość zamówienia raportu o danej firmie jak i usługi monitorowania, np. czy została ona dopisana jako dłużnik do bazy dłużników KRD BIG S.A. lub czy dokonała terminowej spłaty.

Automatyczne monitorowanie podmiotów możemy ustawić także za pomocą funkcji „Lista upadłości” w IMSIG (Internetowy Monitor Sądowy i Gospodarczy). W razie opublikowania wpisu dotyczącego interesującego nas podmiotu otrzymamy powiadomienie na skrzynkę mailową.

Robiąc nieco bardziej szczegółowy research warto sprawdzić dane znajdujące się w rejestrze zastawów. Centralna Informacja o Zastawach Rejestrowych udziela informacji, wydaje zaświadczenia oraz odpisy z rejestru zastawów. Za pośrednictwem strony możemy skierować do właściwego sądu wniosek np. w celu sprawdzenia, czy dana ruchomość jest obciążona zastawem.

Kolejnym wymagającym logowania rejestrem jest RNP (Rejestr Należności Publicznoprawnych) pozwalający ustalić, czy dany podmiot zalega z zapłatą należności wobec urzędów skarbowych lub jednostek samorządu terytorialnego, które podlegają egzekucji administracyjnej. Dostęp do RNP możliwy jest poprzez konto w e-Urzędzie Skarbowym.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Wierzyciel powinien sprawdzić, czy dłużnik jeszcze żyje

Złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko zmarłemu może skutkować obciążeniem wierzyciela opłatą komorniczą. Sąd Najwyższy orzekł.

Zabezpieczenie umowy najmu. Jakie zabezpieczenie dla najmu jest najlepsze, gdy boimy się nieterminowych płatności?

Należyte wykonanie umowy warto zabezpieczyć w taki sposób, który pozwoli na szybkie i skuteczne odzyskanie zadłużenia bez konieczności wchodzenia na drogę postępowania sądowego. Jednym z częściej wybieranych w umowach najmu zabezpieczeń są potocznie zwane „siódemki” (tj. akt notarialny stanowiący oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji). Pomimo, że pozwalają one na szybkie uzyskanie tytułu wykonawczego przeciwko dłużnikowi, to wyegzekwowanie zadłużenia przez komornika jest uzależnione od posiadania przez dłużnika majątku. W przypadku jego braku, egzekucja zostanie umorzona z uwagi jej bezskuteczności. Pewne rodzaje zabezpieczeń umownych pozwalają uniknąć jednak takich sytuacji, a są to przede wszystkich kaucja oraz gwarancja bankowa.

Najemcy zawierając umowy najmu komercyjnego decydują się na ustanawianie kaucji. Niewątpliwe jest to jedna z najprostszych form zabezpieczenia pod kątem jej ustanowienia, jak i realizacji przez wynajmującego. Zdeponowanie na rachunku bankowym wynajmującego określonej kwoty przy zawarciu umowy stanowi efektywną ochronę dla wierzyciela w razie nieterminowych płatności drugiej strony.

Równie skuteczne jest ustanowienie gwarancji bankowej. W tym przypadku konieczny jest udział banku jako gwaranta, który zobowiązuje się wypłacić środki na żądanie wynajmującego jako beneficjenta. Z uwagi na to, że najemca nie jest stroną stosunku gwarancji, wierzyciel może liczyć na uregulowanie zadłużenia bez angażowania środków finansowych bezpośrednio od najemcy. Warto zwrócić uwagę, że już sama decyzja banku o udzieleniu gwarancji, może świadczyć o dobrej kondycji finansowej naszego kontrahenta.

Jakie znaczenie ma regularne monitorowanie dłużnika w publicznych rejestrach?

Jeżeli nasz kontrahent nie płaci faktur, a zadłużenie stale rośnie, warto zacząć regularne monitorowanie dłużnika w publicznych rejestrach pod kątem postępowań restrukturyzacyjnych lub postępowania upadłościowego.

Śledzenie obwieszczeń w przedmiocie postępowań restrukturyzacyjnych lub upadłościowego naszego dłużnika - początkowo w MSIG, a od 1 grudnia 2021 r. w KRZ – pozwala wierzycielowi na skorzystanie w odpowiednim czasie z umownych zabezpieczeń, czy nawet wypowiedzenie umowy. Ponadto posiadanie przez wierzyciela informacji o biegnących terminach na podjęcie działań takich jak np. zgłoszenie wierzytelności, pozwala uniknąć dodatkowych kosztów w toku postępowania upadłościowego. Terminowe podejmowanie działań również w postępowaniach restrukturyzacyjnych naszego dłużnika daje możliwość kształtowania przebiegu takiego postępowania np. poprzez głosowanie nad propozycjami układowymi.

Warto zatem stworzyć listę zadłużonych podmiotów i regularnie monitorować ich sytuację w rejestrach, by zwiększyć szanse na odzyskanie należności.