Dotychczas ustawa o PPK nie wskazywała jak należy postępować z nienależnymi wpłatami do PPK oraz mającymi taki charakter wpłatami powitalnymi lub dopłatami rocznymi. Nienależnymi, czyli przekazanymi do instytucji finansowej np. po złożeniu przez uczestnika PPK deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, w przypadku zawarcia umowy o prowadzenie PPK na rzecz osoby niespełniającej definicji osoby zatrudnionej, a więc osoby, która nie może być uczestnikiem PPK, czy też w wysokości wyższej niż należna. Konieczne stało się zatem uregulowanie tej kwestii poprzez umożliwienie wycofania tego rodzaju wpłat z instytucji finansowej, po stwierdzeniu, że zostały one dokonane bezpodstawnie.
Zwrot dla pracownika, pracodawcy i Funduszu Pracy
Po wejściu w życie nowych regulacji, czyli od 21 listopada br., wpłaty nienależne będą zwracane na rzecz podmiotu, który je sfinansował. I to bez potrzeby składania przez uczestnika PPK dyspozycji odkupienia lub umorzenia jednostek uczestnictwa lub jednostek rozrachunkowych - w sytuacji, gdy za wpłaty, które okazały się nienależne, takie jednostki zostały już nabyte lub przeliczone. Obecnie nie jest to możliwe, ponieważ ani pracodawca, ani instytucja finansowa nie może samodzielnie, z pominięciem pracownika, wydawać albo realizować dyspozycji odkupienia/umorzenia jednostek uczestnictwa/jednostek rozrachunkowych należących do innej osoby. Opisanie w ustawie o PPK zasad postępowania z wpłatami nienależnymi ułatwi - jak się wydaje - wzajemne rozliczanie się instytucji finansowej z pracodawcami i uczestnikami PPK.
Czytaj więcej
Od 4 czerwca pracodawca nie tylko szybciej może zapisać pracownika do PPK, ale też szybciej może odprowadzić za niego pierwsze wpłaty do PPK. Jednak finansowana przez uczestnika PPK wpłata dodatkowa może zostać naliczona dopiero w następnym – po złożeniu przez niego deklaracji w tej sprawie – miesiącu.
Przypomnijmy: obowiązujące obecnie przepisy ustawy o pracowniczych planach kapitałowych umożliwiają korekty wpłat do PPK wyłącznie na zasadzie bilansowania. Co oznacza, że w przypadku dokonania wpłat do PPK, obliczonych od zaniżonej lub zawyżonej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w następnym miesiącu oblicza się te wpłaty od podstawy wymiaru składek odpowiednio podwyższonej o kwotę tej niedopłaty albo zaniżonej o kwotę nadpłaty. Natomiast w przypadku, gdy skorzystanie z takiej korekty nie jest możliwe, ewentualne rozliczenia pomiędzy pracodawcą i pracownikiem z tytułu wpłat do PPK mogą być dokonywane zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego. Należy przy tym pamiętać, że - w myśl art. 29 ust. 2 ustawy o PPK - roszczenia z tytułu wpłat do PPK ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym wpłaty stały się wymagalne.
Ważne: Przepisy ustawy o PPK, regulujące zasady zwrotu nienależnie dokonanych wpłat do PPK, wchodzą w życie 21 listopada 2022 r.
Niekiedy potrzebne będzie pośrednictwo pracodawcy
Po zmianach, w sytuacji gdy za nienależne wpłaty do PPK, wpłatę powitalną lub dopłaty roczne zostaną nabyte/przeliczone jednostki uczestnictwa/jednostki rozrachunkowe - instytucja finansowa, niezwłocznie po powzięciu o tym informacji, będzie miała obowiązek odkupienia tych jednostek lub ich umorzenia bez konieczności złożenia odpowiedniej dyspozycji przez osobę, na której rachunku PPK się one znalazły. I w ciągu 3 dni roboczych kwotę uzyskaną z takiego odkupienia/umorzenia jednostek powinna przekazać na rachunek bankowy podmiotu finansującego daną wpłatę czy dopłatę, czyli na rzecz pracodawcy, pracownika lub za pośrednictwem PFR - Funduszu Pracy. Chyba, że nie posiada numeru rachunku bankowego pracownika. Wtedy należący mu się zwrot trafić powinien na rachunek bankowy jego pracodawcy, który będzie miał 5 dni roboczych na przekazanie go pracownikowi.
Podobnie będzie w sytuacji, gdy o tym, że wpłaty przekazane do instytucji finansowej są nienależne, instytucja ta dowie się jeszcze przed nabyciem/przeliczeniem za otrzymane środki jednostek uczestnictwa/jednostek rozrachunkowych. Oczywiście w takiej sytuacji zwrot będzie prostszy - nie będzie wymagał umorzenia ani odkupienia jednostek uczestnictwa czy jednostek rozrachunkowych. Instytucja finansowa na przekazanie tych środków ma 3 dni robocze od powzięcia informacji, że wpłaty okazały się nienależne. Przy czym - jeśli nie będzie posiadała numeru rachunku bankowego pracownika - należne mu środki ma obowiązek przekazać na rachunek bankowy pracodawcy, który w ciągu 5 dni roboczych, otrzymaną kwotę powinien przekazać pracownikowi.
Ewidencja PPK musi wiedzieć
Informacje o dokonanych zwrotach wpłat, które okazały się nienależne w całości lub w części, ze wskazaniem kwoty zwrotu w podziale na zwroty do poszczególnych podmiotów, będą trafiały do systemu Ewidencji PPK. Obowiązek przekazywania informacji o tych kwotach został nałożony na instytucje finansowe.
