Co dalej z aborcją - klucz do nowego kompromisu aborcyjnego

Dziś niepewność prawna i nieprawdziwe informacje pojawiające się w przestrzeni publicznej sprawiają, że zostało ono poważnie zachwiane.

Opublikowane w środę uzasadnienie do październikowego wyroku TK ws. aborcji na nowo wznieciło potężne emocje społeczne. Spontaniczne protesty odbyły się w wielu miejscach w Polsce. Uzasadnienie do wyroku nie jest zaskoczeniem, nie wnosi też nic więcej niż sam wyrok, jednak w niektórych fragmentach pokazuje przestrzeń prawną radzenia sobie w nowej sytuacji, a także wskazania dla ustawodawcy. Trybunał wykreślił z tzw. kompromisu aborcyjnego przesłankę medyczną dopuszczającą aborcję, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu dziecka.

W przestrzeni publicznej pojawiły się opinie sugerujące, że dokonanie aborcji stało się w Polsce prawie niemożliwe. Tyle że to nieprawda.

Czytaj też:

Aborcja: skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego

Niech kobiety i lekarze nie dają sobie wmówić, że jest inaczej

Prof. Andrzej Zoll: Nie można zmuszać do heroizmu

Bodnar o wyroku ws. aborcji: Zmierzamy w niebezpieczną stronę

Wyrok TK ws. aborcji opublikowany w Dzienniku Ustaw

Jest uzasadnienie TK do wyroku ws. ograniczenia aborcji

W ustawie o planowaniu rodziny są jeszcze dwie ogólne przesłanki pozwalające na usunięcie ciąży. Pierwsza: gdy pochodzi ona z przestępstwa. Druga: gdy zagrożone jest życie i zdrowie kobiety.

Ta ostatnia nie była dotąd stosowana zbyt często. W 2019 r. zanotowano 33 takie przypadki. Przesłanka ta pozwala lekarzowi na dokonanie aborcji ze względu na zdrowie kobiety, nie definiuje jednak ściśle, czy chodzi o zdrowie fizyczne czy psychiczne. W efekcie jeżeli lekarz uzna, że kobieta nosząca ciężko uszkodzony płód narażona jest na cierpienie psychiczne, co raczej nie podlega dyskusji, będzie miała wybór: donosić ciążę czy zdecydować się na aborcję.

Po uchyleniu przez TK przesłanki medycznej ta właśnie może być rozstrzygająca w sprawach ciężkiego uszkodzenia płodu. Oczywiście wiele zależy od samych lekarzy, którzy już dziś mogą się na nią powoływać.

Wydaje się jednak konieczne szczegółowe obudowanie tej przesłanki procedurami, które dadzą gwarancję i pewność kobiecie oraz lekarzowi podejmującemu decyzję, ale też zabezpieczą przed nadużyciami. Eksperci wskazują m.in. na konieczność szybkiego trybu podejmowania przez lekarza decyzji w takich sprawach (brak decyzji w określonym krótkim czasie oznaczałby zgodę na przeprowadzenie aborcji), a także zagwarantowanie rzetelności diagnoz lekarskich (przedstawienie np. opinii biegłych psychiatrów, które mogą zabezpieczać przed nadużyciami). Odpowiednie dodatkowe gwarancje powinni zyskać lekarze. Ich decyzje powinny być ograniczone jedynie sumieniem, a nie strachem przed potencjalnymi konsekwencjami.

To może być klucz do nowego kompromisu aborcyjnego.

Aborcja Prawo Karne

Dziś niepewność prawna i nieprawdziwe informacje pojawiające się w przestrzeni publicznej sprawiają, że zostało ono poważnie zachwiane.