Indie: Wysoka cena wielkiej reformy walutowej

Gospodarka spowolniła, ale popularność rządzącej partii pozostała niewzruszona.

Aktualizacja: 09.11.2017 20:07 Publikacja: 08.11.2017 18:15

Indie: Wysoka cena wielkiej reformy walutowej

Foto: AFP

Rok temu w niespodziewanym nocnym przemówieniu premier Indii Narendra Modi zapowiedział natychmiastowe wycofanie z obiegu banknotów o najpopularniejszych nominałach 500 i 1000 rupii. Z rynku zniknęło 86 proc. gotówki.

Szef rządu zapewnił, że pozwoli to usunąć z rynku fałszywe banknoty, zmusi bogatych do płacenia podatków, ale też pozwoli zmienić gospodarkę Indii w „bezgotówkową i elektroniczną”. Po roku w obiegu jest 90 proc. gotówki sprzed reformy, za to wzrost PKB spowolnił o 3 punkty procentowe.

Nim świt wstał nad indyjskim subkontynentem, pierwszego dnia reformy miała ona już pierwszą ofiarę. Biznesmen ze stanu Uttar Pradesz dostał zawału serca, słuchając premiera. Mimo to cztery miesiące później partia szefa rządu wygrała bez problemu lokalne wybory w tym stanie, najludniejszym w Indiach.

W ciągu kilku tygodni po przemówieniu Modiego w gigantycznych kolejkach do bankomatów zmarło ponad 100 osób. Ale to nie zachwiało jego pozycją polityczną. Obecnie jest najpopularniejszym politykiem kraju. – Indyjska Partia Ludowa pokazała, że dba o biednych i walczy z korupcją bogatych. A to jest bardzo, bardzo efektywna narracja polityczna – sądzi rzecznik rządzącej partii Jayant Sinh.

Obecnie szykuje się on do lokalnych wyborów w stanach Himachal Pradesz i Gudżarat, które najprawdopodobniej również wygra. Zamieni reformę walutową na wpływy polityczne mimo gwałtownej kontrakcji opozycji. – To było najbardziej przebiegłe, nieuczciwe i antyludowe posunięcie, jakie wykonał jakikolwiek rząd w historii – sądzi jeden z przywódców indyjskiej partii komunistycznej Subhasini Ali. W Indiach zamarła jednak działalność lewicowych grup zbrojnych (zarówno maoistowskich, jak i marksistowskich), gdyż trzymały one swe fundusze w gotówce. Tak jak gangi handlarzy ludźmi, którzy do tej pory nie podnieśli się po klęsce, jaką była nagła wymiana pieniędzy.

Wielu ekspertów wskazuje, że reforma poderwała też nielegalne, gotówkowe finansowanie partii politycznych. Najbardziej miało to dotknąć opozycyjny Indyjski Kongres Narodowy, w mniejszym stopniu pozostałe.

Jednym z głównych celów zeszłorocznej reformy było zmuszenie obywateli do płacenia podatków. Wcześniej robiło to jedynie ok. 1 proc. mieszkańców Indii. Od rozpoczęcia wymiany banknotów wpływy podatkowe wzrastały co miesiąc o setki milionów dolarów. Dodatkowo po ogromnej reformie podatków w lipcu (zamieniających skomplikowany system danin centralnych i lokalnych na jeden podatek) co miesiąc przybywa (czyli legalizuje swoją działalność) około 5 mln podatników.

Jednocześnie zawaliły się rynki, na których dominowały rozliczenia gotówkowe, na przykład nieruchomości (w mieszkania zazwyczaj inwestowano nielegalnie zarobione pieniądze). Spadek cen mieszkań uczynił je dostępnymi dla indyjskiej klasy średniej. Jednocześnie jednak bezrobocie w miastach wzrosło do 8,2 proc. – najwięcej od listopada ubiegłego roku. Nie wiadomo, jakie bezrobocie jest w rejonach wiejskich – nikt go nigdy nie liczył. Wiadomo natomiast, że od rozpoczęcia reformy rolnicy mieli ogromne kłopoty ze sprzedażą swoich produktów i kupnem nawozów – transakcje były gotówkowe.

Szybki wzrost transakcji bezgotówkowych został obecnie zahamowany. – Zaraz po reformie miałem po pięć transakcji bezgotówkowych dziennie, teraz – dwie–cztery miesięcznie – powiedział „Financial Timesowi” Manoj Shah, sklepikarz z największego bazaru w Bombaju.

Rok temu w niespodziewanym nocnym przemówieniu premier Indii Narendra Modi zapowiedział natychmiastowe wycofanie z obiegu banknotów o najpopularniejszych nominałach 500 i 1000 rupii. Z rynku zniknęło 86 proc. gotówki.

Szef rządu zapewnił, że pozwoli to usunąć z rynku fałszywe banknoty, zmusi bogatych do płacenia podatków, ale też pozwoli zmienić gospodarkę Indii w „bezgotówkową i elektroniczną”. Po roku w obiegu jest 90 proc. gotówki sprzed reformy, za to wzrost PKB spowolnił o 3 punkty procentowe.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Polityka
Eksperci ONZ nie sprawdzą sankcji wobec Korei Północnej. Dziwna decyzja Rosji
Polityka
USA: Nieudane poszukiwania trzeciego kandydata na prezydenta
Polityka
Nie żyje pierwszy Żyd, który był kandydatem na wiceprezydenta USA
Polityka
Nowy sondaż z USA: Joe Biden wygrywa z Donaldem Trumpem. Jest jedno "ale"
Polityka
Afera na Węgrzech. W Budapeszcie protest przeciwko Viktorowi Orbánowi. "Zrezygnuj"