Materiał powstał we współpracy z Schneider Electric

Jak firmy zajmujące się centrami danych podchodzą do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem?

Cyfryzujący się na potęgę świat wymaga proporcjonalnej ilości przetwarzanych i przechowywanych danych, skutkiem czego jest gwałtowny wzrost zapotrzebowania na centra danych i infrastrukturę IT. Centra danych znajdują się pod ostrzałem, ponieważ zużywają znaczne ilości energii elektrycznej i wody, emitują dwutlenek węgla i generują odpady, nie wytwarzając przy tym namacalnych produktów, takich jak samochody, domy czy stal. Wytwarzają jednak produkty bardzo użyteczne w inny sposób – te, od których zależy wiele obszarów zautomatyzowanego czy też cyfrowego świata: telemedycyna, internet rzeczy, bankowość czy zakupy online, zdalny kontakt z bliskimi i edukacja, ale też strumieniowanie rozrywki.

To właśnie branża IT, w tym centra danych, ma zasadnicze znaczenie dla każdego aspektu transformacji energetycznej i cyfrowej. Dostosowując się do celów Unii Europejskiej w zakresie zerowej emisji netto do 2050 roku, sektor nowoczesnych technologii musi już teraz odpowiednio mierzyć i w jak największym stopniu zmniejszać swój ślad węglowy, wyznaczając jednocześnie ambitną drogę do zrównoważonego rozwoju dla innych obszarów gospodarki.

Klimatyzacja precyzyjna, przyjazne dla środowiska rozwiązania w zakresie magazynowania energii, wykorzystanie alternatywnych źródeł zasilania, umowy PPA, mikrosieci, monitorowanie i modernizacja infrastruktury – znacznie zoptymalizują zużycie energii, czyniąc je bardziej wydajnym, a tym samym zmniejszając wpływ na środowisko, jednocześnie redukując zależność od paliw kopalnych i obniżając koszty operacyjne.

Jak to możliwe, że w tak nowoczesnej branży mamy do czynienia z takimi lukami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju? Czego brakuje?

Przeprowadzone przez Schneider Electric we współpracy z Fundacją Digital Poland badanie „Elektryczność 4.0. Tańsza, czystsza i stabilniejsza energia dla przedsiębiorstw w Polsce” pokazało, że jednym z powodów są luki w zakresie zrozumienia tematu. Co czwarte przedsiębiorstwo, które wzięło udział w analizie, przyznało, że nie ma odpowiedniej wiedzy dotyczącej wdrożenia nowych technologii związanych ze zrównoważonym rozwojem i transformacją energetyczną.

Przedsiębiorstwa muszą zrozumieć zagrożenia i szanse dla środowiska, które niesie ich biznes. Pierwszym krokiem jest stworzenie kompleksowej strategii zrównoważonego rozwoju. Przechodząc na poziom konkretów – podstawą powinno być i w wielu przypadkach już jest, śledzenie postępów w raportowaniu zrównoważonego rozwoju, odpowiednie zarządzanie metrykami i ustalenie punktów odniesienia. W kolejnym kroku powinny to być inwestycje w czystą, odnawialną energię i ustalenie celów redukcji emisji dwutlenku węgla.

Dlaczego kwestie klimatyczne są tak istotne w przypadku firm zajmujących się centrami danych?

Dane są obecnie w centrum naszego codziennego życia i ich rolą z udziałem innowacji technologicznych jest zapewnienie w jak największym stopniu tego, żeby przebiegało ono bez zakłóceń. Rozwój gospodarki cyfrowej wymaga jednak większej pojemności po stronie IT, a więc znowu wracamy do kwestii optymalizacji zużycia energii.

Rozwiązanie problemu bezpieczeństwa energetycznego Europy i kryzysu klimatycznego to dla branży dwie strony tego samego medalu. Zmniejszenie zużycia energii i zależności od paliw kopalnych, zwiększenie elektryfikacji i przejście na energię odnawialną są obecnie niezbędne do osiągnięcia obu tych celów. Innymi słowy, odpowiedź na problem bezpieczeństwa energetycznego Europy jest taka sama jak odpowiedź na kwestię dekarbonizacji. Jest to elektryfikacja poprzez odnawialne źródła energii i cyfryzację. W Schneider Electric nazywamy to zjawisko Elektrycznością 4.0.

Czy branża ma odpowiednie narzędzia, aby już dziś wdrażać inteligentną elektryfikację?

Zdecydowanie sektor IT ma te kompetencje i możliwości, a więc w szczególności powinien dołożyć starań, aby zoptymalizować zużycie energii i pomóc powstrzymać kryzys emisji CO2. To właśnie na właścicielach i operatorach centrów danych – które w zależności od badań odpowiadają nawet za 3 proc. globalnego zużycia energii – spoczywa obowiązek większego skupienia się na efektywności energetycznej i zrównoważonym rozwoju.

To jakie rozwiązania może wdrożyć branża, żeby ograniczyć negatywny wpływ na środowisko? 

Dobrym punktem wyjścia jest stworzenie znormalizowanego raportu wskaźników dla całej branży. Dla skorygowania swojego kursu na zrównoważony rozwój, zarówno firmy, jak i operatorzy centrów danych potrzebują wytycznych branżowych, aby stawić czoła kryzysowi klimatycznemu.

Branży brakuje jednak takiego uniwersalnego zestawu, bo nie istnieją kompleksowe wskaźniki, a to właśnie one są potrzebne, jeśli chodzi o raportowanie zrównoważonego rozwoju w centrach danych i infrastrukturze IT. Ustandaryzowana sprawozdawczość przyniesie korzyści firmom i inwestorom, a ostatecznie także naszej planecie. Schneider Electric, bazując na doświadczeniu ze współpracy z operatorami centrów danych, wprowadził zestaw uniwersalnych metryk, podzielonych na pięć głównych kategorii: zużycie energii, emisja gazów cieplarnianych, zużycie wody, generowanie odpadów i bioróżnorodność. Na tej podstawie opracowaliśmy również zestaw narzędzi, które pozwolą sprawniej analizować kluczowe wskaźniki i zarządzać nimi oraz mierzyć postępy we wdrażaniu reguł zrównoważonego rozwoju. Jako „pomocnika” na tym polu rozwijamy system DCIM. Jest to specjalne oprogramowanie, którego głównym zadaniem jest optymalizacja i doskonalenie zarządzania centrami danych.

Musimy pamiętać, że aby coś zoptymalizować, trzeba najpierw to zmierzyć i oszacować. Jako Schneider Electric dokładamy starań, aby branża centrów danych stała się najbardziej zrównoważoną na świecie. Stąd też udostępniliśmy nasz kalkulator Lifecycle CO2e – jest to pierwsze i jak dotąd jedyne narzędzie, które pomaga operatorom DC oszacować ich całkowity ślad węglowy (zakres 1, 2 i 3) dla wszystkich emisji w całym łańcuchu wartości, w tym emisji pośrednich.

W jaki sposób ewoluował system DCIM? Jak dostosowuje się do funkcjonowania współczesnej branży IT? Co w tym zakresie proponuje Schneider Electric?

Oprogramowanie do zarządzania infrastrukturą centrów danych, znane w branży właśnie jako DCIM, zmieniło się diametralnie od czasu, gdy po raz pierwszy pojawiło się jako kategoria oprogramowania jeszcze w latach 80. XX wieku.

Obecnie CIO stoją w obliczu nowych wyzwań związanych z utrzymaniem odporności, bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju swoich systemów IT. DCIM 3.0 jest naszą odpowiedzią na zmieniające się wyzwania dla branży.

Nie skupiamy się już na tradycyjnym centrum danych, ale na wszystkich punktach połączenia między użytkownikiem a aplikacjami. W świecie wysoce rozproszonych hybrydowych środowisk informatycznych infrastruktura o znaczeniu krytycznym jest wszędzie i musi być odporna, bezpieczna i zrównoważona. Te wyzwania są powodem, dla którego Schneider Electric zmodernizował swoje portfolio oprogramowania do monitorowania, zarządzania, planowania i modelowania fizycznej infrastruktury IT, z elastycznymi opcjami wdrażania, które obejmują rozwiązania lokalne i oparte na chmurze do obsługi rozproszonych środowisk, od kilku do tysięcy lokalizacji na całym świecie.

Czy ograniczenie zużycia energii to jedyny proces, który powinna wdrożyć branża w ramach redukcji śladu węglowego?

Centra danych zużywają rocznie około 100 miliardów kilowatogodzin energii elektrycznej, przy czym branża IT znajduje się na początkowym etapie podróży w kierunku zrównoważonego rozwoju.

Zwiększona niestabilność rynku energii wzbudziła obawy o długoterminową stabilność europejskiego systemu energetycznego i potrzebę przejścia na odnawialne źródła energii w celu zmniejszenia zależności od paliw kopalnych. Rządy i organy regulacyjne wywierają coraz większą presję na centra danych, aby zmniejszyły swoją zależność od nieodnawialnych źródeł energii i przeszły na bardziej zrównoważone alternatywy. Wszystko to może wymagać znacznych inwestycji w infrastrukturę i technologię, a także skutkować wyższymi kosztami operacyjnymi (OpEx).

Jednak dzięki cyfryzacji te ostatnie można zmniejszyć, jednocześnie poprawiając ogólną wydajność operacyjną. W walce ze zmiennością kosztów może pomóc dywersyfikacja portfela energetycznego, zwłaszcza przy skupieniu się na odnawialnych źródłach energii, które są chronione przed wahaniami kosztów paliwa.

Co się stanie, jeżeli firmy z branży nie wdrożą rozwiązań dotyczących zrównoważonego rozwoju?

Wysoki popyt na energię, niskie poziomy magazynowania gazu i zakłócenia w łańcuchu dostaw doprowadziły do rekordowych poziomów cen energii w 2022 roku. Rok 2023 upływa pod znakiem ciągłego ryzyka nie tylko w zakresie zmienności kosztów, ale także częstszych i poważniejszych awarii.

Centra danych zużywają znaczne ilości energii, a ich działalność w dużym stopniu zależy właśnie od niezawodnych i przystępnych cenowo dostaw energii elektrycznej. Ponadto, zmienność i niepewność w systemie energetycznym stanowi rosnące zagrożenie dla działalności centrów danych i ogranicza rentowność, czas pracy bez przestojów i lokowanie nowych obiektów.

Pamiętajmy jednak, że centra danych w pewnym stopniu zarządzają naszą planetą. Rozwój społeczeństw i realizacja w zasadzie wszystkich celów zrównoważonego rozwoju z agendy ONZ są możliwe jedynie z udziałem wysokich technologii.

Materiał powstał we współpracy z Schneider Electric