Fiskus nie zarobi na darmowej komunikacji - gminna rekompensata dla spółki komunalnej

Tegoroczne wybory samorządowe po raz kolejny pokazały, że komunikacja publiczna i pomysły na jej ulepszenie to jedna ze sztandarowych obietnic każdej kampanii. Nie zabrakło nawet pomysłów na zupełnie darmowe bilety. W środę podatkowymi skutkami takich rozwiązań zajął się za to Naczelny Sąd Administracyjny. W precedensowym wyroku uznał, że gdy gmina dopłaca do działalności swojej spółki zajmującej się komunikacją, nie trzeba się martwić o VAT. I to nawet gdy bilety dla pasażerów są darmowe.

Czytaj także: Dofinansowanie transportu zbiorowego w gminach a VAT

Prezent dla pasażera

Kanwą sprawy była interpretacja podatkowa. Z wnioskiem o jej wydanie wystąpiło przedsiębiorstwo gospodarki komunalnej. Wyjaśniło, że jako spółka gminna realizuje przeniesione na nie zadanie własne w zakresie świadczenia publicznych usług przewozowych w autobusowej komunikacji miejskiej.

Z wniosku wynikało, że przedsiębiorstwo uzyskuje przychody ze sprzedaży biletów oraz opłat dodatkowych. Nie ma jednak wpływu na ustalenie ceny świadczonych usług ani na zakres darmowych przejazdów. Te są bowiem ustalane uchwałą rady miasta. Ponadto poza usługami przewozowymi prowadzi działalność poboczną, m.in. reklamową. Spółka tłumaczyła, że to, co zarabia, nie wystarcza na pokrycie kosztów działalności komunikacyjnej (podstawowej). W związku z tym jako podmiot wewnętrzny wykonujący zadania własne gminy na mocy umowy wykonawczej otrzymuje rekompensatę za świadczone usługi przewozowe w autobusach komunikacji miejskiej. Stanowi ona różnicę pomiędzy kosztami faktycznie poniesionymi (powiększonych o rozsądny zysk) a przychodami osiągniętymi w związku z realizacją tych usług. Spółka zaznaczyła jednocześnie, że rekompensata nie ma wpływu na cenę biletu i nie można jej przyporządkować konkretnej usłudze.

Chciała się upewnić czy rekompensata, którą otrzymuje od gminy w związku z wykonywaniem jej zadań własnych, nie podlega opodatkowaniu VAT. Miało to znaczenie zwłaszcza w kontekście tego, że gmina planuje wprowadzenie bezpłatnych przejazdów dla wszystkich pasażerów komunikacji miejskiej. Wówczas rekompensata będzie pokrywać 100 proc. kosztów działalności komunikacyjnej.

Fiskus przypomniał, że w świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi odzwierciedlenie regulacji unijnych, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, łącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. Przy czym, jak zauważyli urzędnicy, do podstawy opodatkowania wlicza się tyko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy lub świadczenia usługi. I właśnie taki charakter zdaniem fiskusa ma rekompensata, o którą zapytała spółka. W konsekwencji zarówno częściowe, jak i 100- -proc. wsparcie do biletów będzie opodatkowane VAT.

Zwrot kosztów, nie ceny

Z taką interpretacją przepisów o VAT nie zgodził się najpierw Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy, a ostatecznie też NSA.

Jak tłumaczyła sędzia NSA Małgorzata Niezgódka-Medek, sąd pierwszej instancji słusznie dokonał prowspólnotowej wykładni przepisów, posiłkując się m.in. orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE. Wynika z niego, że dotacja podlega opodatkowaniu, gdy jest policzalna i zindywidualizowana, ma bezpośredni wpływ na cenę. Te wytyczne – choć dotyczą jeszcze VI dyrektywy – zdaniem NSA pozostają jak najbardziej aktualne.

Dla NSA kluczowe dla charakteru spornych rekompensat okazało się to, że są one uregulowane ustawowo. Zasady ich przyznawania regulują przepisy o publicznym transporcie zbiorowym. I dotyczy to zarówno ulg w odpłatności za bilety przyznanych w ustawach, jak i w prawie miejscowym. BdTXT - W - 8.15 J: W ocenie NSA rekompensata nie jest dopłatą do ceny. Ma wyrównać stratę poniesioną przez spółkę komunalną w związku ze świadczeniem usługi użyteczności publicznej, a jej istotą jest pokrycie kosztów działalności statutowej. Wyrok jest prawomocny.

Sygn. akt: I FSK 1692/16

Transport NSA Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Zadania Samorządu Finanse samorządu Z Życia Samorządów

Pozostało 87% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj