Ważne orzecznictwo
Stanowisko takie potwierdza m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który zapadł 8 lipca 2009 r. Sąd podkreślił w nim, że skoro ustawodawca wskazał w art. 34a ust. 1 ustawy z 1984 r. Prawo przewozowe, iż upoważnienie to obejmuje wyłącznie wydanie przepisów określających sposób ustalania wysokości opłat dodatkowych i opłat manipulacyjnych, to brak jest podstaw do uznania, iż dopuszczalne było takie konstruowanie przepisów lokalnych, aby określały one nie sposób ustalania wysokości wskazanych wyżej opłat, ale ich wysokość (sygn. akt II GSK 952/08).
Stanowisko takie potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 marca 2016 r. stwierdzającym nieważność uchwały rady miasta Kielce wprowadzającej kwotowe stawki opłat dodatkowych za jazdę: bez ważnego biletu, bez ważnego dokumentu potwierdzającego prawo do ulgi, czy za spowodowanie zatrzymania lub zmiany trasy środka transportowego bez uzasadnionej przyczyny (sygn. akt II GSK 2232/14). W uzasadnieniu tego orzeczenia NSA podkreślił, że realizacja ustawowego upoważnienia do wydawania aktów prawa miejscowego powinna mieć charakter ścisły, precyzyjnie odnosić się do zakresu ustawowego umocowania.
– Skoro ustawodawca wskazał w art. 34a ust. ustawy - Prawo przewozowe, iż upoważnienie to obejmuje wyłącznie wydanie przepisów określających sposób ustalania wysokości opłat dodatkowych i opłat manipulacyjnych, to brak jest podstaw do uznania, iż dopuszczalne było takie konstruowanie przepisów lokalnych, aby określały one nie sposób ustalania wysokości wskazanych wyżej opłat, ale ich wysokość – uzasadniała Małgorzata Grzelak, sędzia sprawozdawca.
A skoro tak, to uchwała Rady Miasta Kielce została wydana z przekroczeniem upoważnienia ustawowego z art. 34a Prawa przewozowego.
– Tym samym jest on niezgodny z art. 2 Konstytucji RP, ponieważ w demokratycznym państwie prawnym nie może funkcjonować akt prawny o charakterze podustawowym, sprzeczny z przepisami ustawowymi przez to, że został wydany przez organ władzy wykonawczej z przekroczeniem delegacji ustawowej do jego wydania. W konsekwencji należy uznać, że prawidłowo sąd I instancji stwierdził nieważność stosownych zapisów uchwały – podkreślił NSA.
Konsekwencje nieważności
Zgodnie z art. 147 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd, uwzględniając skargę na uchwałę lub akt organu jednostki samorządu terytorialnego, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części.