Pracownik musi zwrócić składki ZUS, które zapłaciła za niego firma

Gdy pracodawca ureguluje składki na ubezpieczenia społeczne za byłego pracownika, może żądać od niego zwrotu składek w części, która ustawowo obciąża etatowca.

Publikacja: 20.12.2018 05:40

Pracownik musi zwrócić składki ZUS, które zapłaciła za niego firma

Foto: 123RF

W uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2013 r. (III PZP 6/13) wskazano, że na gruncie ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1629) obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne jest konsekwencją podlegania tym ubezpieczeniom przez pracownika z mocy prawa. Przy czym powstanie stosunku ubezpieczenia społecznego nie zależy od opłacenia składek ani nawet od zgłoszenia do tych ubezpieczeń. Podleganie ubezpieczeniom społecznym rodzi z kolei określone obowiązki po stronie płatnika składek (pracodawcy lub zleceniodawcy).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy systemowej, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe za pracowników obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do ZUS w całości płatnicy składek. Natomiast w myśl art. 17 ust. 2 tej ustawy pracodawca oblicza także część składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowaną przez pracownika i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonego, przekazuje do ZUS.

Czytaj też:

ZUS: kiedy pracownik musi zwrócić pracodawcy część składek

Czas na odzyskanie składek ZUS płynie od dnia ich opłacenia

Składki ZUS po przekwalifikowaniu umowy przez sąd

Część składek na ubezpieczenia społeczne, która obciąża pracownika, jest potrącana z jego wynagrodzenia za pracę. Pracodawca jest wobec pracownika dłużnikiem zobowiązanym do zapłaty przysługującego wynagrodzenia w pełnej wysokości, a kwoty, które przekazuje jako płatnik podatku dochodowego i zaliczki na składki ubezpieczeniowe, są częścią wynagrodzenia pracownika. To, że nie są one fizycznie wypłacane pracownikowi, lecz przekazywane odpowiednim organom jako zaliczki i składki, jest w tym wypadku wymaganym przez prawo sposobem realizacji obowiązku zapłaty pracownikowi części wynagrodzenia.

Skoro pracownik ma ustawowy obowiązek partycypacji w kosztach swojego ubezpieczenia społecznego, to nie ma podstawy do przerzucenia tego obowiązku na pracodawcę, jeśli pracownik korzystał z ustalonych warunków zatrudnienia przez to, że otrzymywał do dyspozycji tę część wynagrodzenia, która powinna zasilić Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Z tego samego powodu żądanie pracodawcy wobec pracownika zwrotu pokrytych należności składkowych nie może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 8 k.p.). Natomiast zasady współżycia społecznego sprzeciwiają się temu, aby pracownik został obciążony obowiązkiem spłaty należności jednorazowo.

Powyższe wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 26 września 2018 r. (II PK 151/17).

—Anna Borysewicz, adwokat

W uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2013 r. (III PZP 6/13) wskazano, że na gruncie ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1629) obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne jest konsekwencją podlegania tym ubezpieczeniom przez pracownika z mocy prawa. Przy czym powstanie stosunku ubezpieczenia społecznego nie zależy od opłacenia składek ani nawet od zgłoszenia do tych ubezpieczeń. Podleganie ubezpieczeniom społecznym rodzi z kolei określone obowiązki po stronie płatnika składek (pracodawcy lub zleceniodawcy).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów