- dzieli roczny przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku (można go wziąć np. z deklaracji podatkowej) przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności w poprzednim roku, a następnie
- mnoży przez 30.
Wzór:
(przychód z działalności gospodarczej za ubiegły rok/liczba dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej w ub. roku ) x 30
Wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.
Krok 2. Oblicz najniższą podstawę do wyliczenia składek
Podstawę wymiaru składek oblicza się następująco:
- mnożąc przeciętny miesięczny przychód (wynik kroku 1) przez specjalny współczynnik (będzie on ogłaszany każdego roku w „Monitorze Polskim").
Wzór na obliczanie najniższej podstawy wymiaru:
przeciętny miesięczny przychód x współczynnik z Monitora Polskiego
Wynik zaokrągla się do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.
Ważne! Na stronach urzędowych będą kalkulatory, dzięki którym będzie można szybko obliczyć podstawę wymiaru składek.
Krok 3. Minimalna i maksymalna najniższa podstawa
Po wyliczeniu najniższej podstawy wymiaru składek trzeba sprawdzić, czy mieści się ona w minimalnych i maksymalnych progach.
Podstawa nie może przekroczyć 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (czyli tyle, ile wynosi podstawa dla obecnych przedsiębiorców na „pełnym ZUS") i nie może być niższa niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku (czyli tyle, ile wynosi najniższa podstawa dla preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne).
Czyli nawet, gdy wyliczona w kroku 2 podstawa będzie niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, to najniższa podstawa wymiaru składek dla przedsiębiorcy będzie równa 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Ważne! Najniższą podstawę wymiaru składek ustala się raz w roku kalendarzowym – w styczniu lub w pierwszym miesiącu, w którym przedsiębiorca rozpoczyna lub wznawia prowadzenie działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym.
Krok 4. Wskaż podstawę do wyliczania składek
W poszczególnych miesiącach można zadeklarować jako podstawę wymiaru składek kwotę wyższą niż najniższa.
Krok 5. Oblicz składki
Po ustaleniu podstawy, można obliczyć składki na „mały ZUS".
Przykład
Ustalona podstawa składek wynosi 1000 zł. W związku z tym wysokość składek kształtuje się następująco:
• składka emerytalna (19,52 proc. podstawy) wyniesie 195,20 zł,
• składka rentowa (8 proc. podstawy) wyniesie 80 zł,
• składka chorobowa dobrowolna (2,45 proc. podstawy) wyniesie 24,50 zł,
• składka wypadkowa (1,67 proc. podstawy) wyniesie 16,70 zł.
Dodatkowo przedsiębiorca musi opłacić składkę zdrowotną obliczoną od podstawy wymiaru obowiązującej wszystkich przedsiębiorców.
Dobrowolność i konsekwencje
Tak jak inne ulgi w opłacaniu składek, „mały ZUS" jest dobrowolny. Przedsiębiorca, który chce opłacać wyższe składki (i mieć wyższe świadczenia), może to zrobić deklarując wyższą podstawę wymiaru niż najniższa podstawa obliczona na podstawie przychodu. Może również nie korzystać z „małego ZUS" lub zrezygnować z niego w trakcie roku.
Za miesiąc rezygnacji z ulgi oraz za pozostałe miesiące do końca roku trzeba będzie wówczas płacić składki na ubezpieczenia społeczne według standardowych zasad (tzw. pełny ZUS).
Decyzja o skorzystaniu z „małego ZUS" będzie miała wpływ na wysokość świadczeń:
• z ubezpieczenia chorobowego (m.in. zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego, zasiłku opiekuńczego),
• z ubezpieczenia wypadkowego (m.in. zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego).
Świadczenia te są bowiem obliczane od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe.
Dodatkowe obowiązki
Aby skorzystać z ulgi, przedsiębiorca będzie musiał przekazać do ZUS informację o przychodzie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za ubiegły rok kalendarzowy oraz o najniższej podstawie wymiaru składek. Informacje te poda w imiennym raporcie miesięcznym albo deklaracji rozliczeniowej (jeśli płaci składki wyłącznie za siebie), składanej:
• za styczeń danego roku, albo
• za miesiąc rozpoczęcia lub wznowienia działalności w ciągu roku.
Osoby korzystające z „małego ZUS" będą zgłaszały się do ubezpieczeń z odpowiednim kodem tytułu do ubezpieczenia. Będzie on wskazany w rozporządzeniu.
Korzystając z „małego ZUS" przedsiębiorca nie będzie musiał składać co miesiąc deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA). Wystarczy, że złoży pierwszą (za pierwszy pełny miesiąc korzystania z ulgi) i do końca roku nie musi składać kolejnych. ZUS utworzy je za niego. Jeśli zacznie korzystać z „małego ZUS" w trakcie miesiąca, musi złożyć dwie deklaracje (jedną za niepełny i drugą za pełny miesiąc).
Składki na Fundusz Pracy
Składki na Fundusz Pracy opłaca się od kwot, które stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania ograniczenia do wysokości odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego), jeśli wynoszą one w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.
A zatem, jeśli przedsiębiorca będzie korzystał z „małego ZUS", to składki na Fundusz Pracy będzie opłacał jedynie wówczas, gdy podstawa wymiaru składek na jego ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie wynosiła co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.
Bez względu na wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, składek na Fundusz Pracy nie opłacają:
- kobiety po ukończeniu 55 lat,
- mężczyźni po ukończeniu 60 lat.
Podstawa prawna:
Ustawa z 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (DzU poz. 1577).
Źródło: www.biznes.gov.pl
