- ZUS wydał decyzję, w której ustalił, że od lipca 2010 r. do września 2015 r. podlegam obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i za ten okres ustalił mi postawę wymiaru składek. Problem w tym, że mimo zarejestrowania działalności gospodarczej faktycznie jej nie prowadziłem, nie składałem zeznań, nie wykazywałem przychodu w urzędzie skarbowym i nie opłacałem składek ZUS. Formalnie wykreśliłem działalność z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej dopiero we wrześniu 2015 r., z tym że wyjechałem z kraju do pracy we wrześniu 2010 r., na co mam dowody. Czy ZUS postąpił prawidłowo? Czy mam szansę na zmianę decyzji przez sąd? – pyta czytelnik.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Polski prowadzą pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące. Z mocy art. 12 ust. 1 tej ustawy osoby te podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu.
Z kolei art. 13 pkt 4 ustawy o sus wskazuje, kiedy osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą obowiązkowo podlegają tym ubezpieczeniom. Chodzi o okres od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania z wyłączeniem okresu, na który zawieszono wykonywanie działalności na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Faktyczne prowadzenie
Z opisu wynika, że czytelnika nie było w Polsce od września 2010 r. i faktycznie od tego czasu nie prowadził działalności gospodarczej, mimo żeby była ona formalnie zarejestrowana. Dodatkowo nie dokonywał żadnych rozliczeń podatkowych z urzędem skarbowym, w tym typowych dla przedsiębiorców.
Sąd Najwyższy w wielu orzeczeniach (np. wyrok z 22 lutego 2010 r., I UK 240/9) podkreślał, że ocena, czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana, a więc także czy zaistniała przerwa w jej prowadzeniu, należy do sfery ustaleń faktycznych. Istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o prowadzeniu działalności, ale wpis ten prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności, jest traktowana jako prowadząca ją. W konsekwencji przyjmuje się, że skoro nie wykreśliła działalności z ewidencji, to faktycznie ją prowadziła i w związku z tym miała obowiązek zapłaty składek społecznych.