Zaświadczenie lekarza z ZUS umożliwia powrót do pracy bez badań kontrolnych

Rozmowa | Katarzyna Kamińska, prawnik Tomczak & Partnerzy Kancelaria Adwokacka

Publikacja: 02.09.2016 02:00

Zaświadczenie lekarza z ZUS umożliwia powrót do pracy bez badań kontrolnych

Foto: 123RF

Rz: Czy pracodawca może się zwrócić do ZUS o przeprowadzenie kontroli przez lekarza orzecznika, jeśli chodzi o zwolnienie lekarskie, za które przysługuje pracownikowi wynagrodzenie chorobowe z art. 92 kodeksu pracy?

Katarzyna Kamińska: Kwestię kontroli zwolnień lekarskich przedstawianych przez pracowników reguluje rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich. Zgodnie z § 1 tego rozporządzenia, prawo do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad członkiem rodziny dokonują płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. Tacy pracodawcy-płatnicy mogą samodzielnie dokonywać kontroli pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim, ale tylko w zakre- sie formalnym (prawidłowości i autentyczności zwolnienia lekarskiego) oraz wykorzystywania zwolnienia zgodnie z jego przeznaczeniem. Płatnik nie ma kompetencji do badania zasadności wydania zwolnienia lekarskiego, czyli oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, co może zrobić tylko lekarz orzecznik. Płatnik może się jednak zwrócić do ZUS z prośbą o przeprowadzenie stosownej kontroli. Takie uprawnienie wynika z art. 59 ust. 12 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa). W takim przypadku kontroli dokonują lekarze orzecznicy, a przedmiotem ich zainteresowania jest zasadność i prawidłowość wystawienia zwolnienia lekarskiego.

Czy można wstrzymać się z wypłatą zasiłku chorobowego do czasu przeprowadzenia kontroli?

Nie, przy czym należy podkreślić, że w przypadku pracodawców zgłaszających do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 20 ubezpieczonych, zasiłki wypłaca ZUS. „Więksi" pracodawcy-płatnicy dokonują wypłat zasiłków samodzielnie, a art. 64 ust. 1 ustawy jednoznacznie wskazuje, że zasiłki powinny być wypłacane w terminach przyjętych do wypłaty wynagrodzeń. W przypadku uchybienia terminowi płatności zasiłku pracodawca-płatnik zobowiązany jest do wypłaty odsetek od tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Co prawda art. 66 ust. 1 ustawy stanowi, że wypłatę zasiłku wstrzymuje się, jeżeli prawo do zasiłku ustało albo okaże się, że prawo takie w ogóle nie istniało, jednak z literalnego brzmienia tego przepisu należy wnioskować, że prawo pracodawcy do wstrzymania się z wypłatą uzależnione jest od ustalenia powyższych okoliczności. W konsekwencji pracodawca nie powinien odmówić wypłaty zasiłku, jeżeli kontrola zwolnienia lekarskiego jeszcze nie nastąpiła.

Jeśli lekarz orzecznik uzna, że zwolnienie lekarskie straciło ważność od dnia następnego po przeprowadzeniu badania, czy trzeba pracownika skierować na badania kontrolne?

Z regulacji art. 229 § 2 i 4 kodeksu pracy wynika, że pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez aktualnych badań lekarskich. Przy czym obowiązek skierowania go na badania kontrolne istnieje w przypadku niezdolności do pracy pracownika spowodowanej chorobą i trwającą dłużej niż 30 dni. W razie stwierdzenia przez lekarza orzecznika ZUS wcześniejszej daty ustania niezdolności do pracy niż wskazana w zaświadczeniu lekarskim, zaświadczenie to od tej daty traci ważność. Jednocześnie lekarz orzecznik wystawia zaświadczenie, które jest traktowane na równi z zaświadczeniem stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, wydanym w myśl art. 229 § 4 k.p. Skoro lekarz orzecznik ocenia stan zdrowia pracownika przeprowadzając jego badanie, nie ma potrzeby, aby ponownie kierować tę osobę na badania kontrolne.

—not.j.kal.

Rz: Czy pracodawca może się zwrócić do ZUS o przeprowadzenie kontroli przez lekarza orzecznika, jeśli chodzi o zwolnienie lekarskie, za które przysługuje pracownikowi wynagrodzenie chorobowe z art. 92 kodeksu pracy?

Katarzyna Kamińska: Kwestię kontroli zwolnień lekarskich przedstawianych przez pracowników reguluje rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich. Zgodnie z § 1 tego rozporządzenia, prawo do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad członkiem rodziny dokonują płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. Tacy pracodawcy-płatnicy mogą samodzielnie dokonywać kontroli pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim, ale tylko w zakre- sie formalnym (prawidłowości i autentyczności zwolnienia lekarskiego) oraz wykorzystywania zwolnienia zgodnie z jego przeznaczeniem. Płatnik nie ma kompetencji do badania zasadności wydania zwolnienia lekarskiego, czyli oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, co może zrobić tylko lekarz orzecznik. Płatnik może się jednak zwrócić do ZUS z prośbą o przeprowadzenie stosownej kontroli. Takie uprawnienie wynika z art. 59 ust. 12 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa). W takim przypadku kontroli dokonują lekarze orzecznicy, a przedmiotem ich zainteresowania jest zasadność i prawidłowość wystawienia zwolnienia lekarskiego.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami