Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 13 grudnia 2016 r. (III UK 40/16).
W tej sprawie pierwotnie ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury z uwagi na nieudokumentowanie przez niego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawca wniósł odwołanie od tej decyzji, domagając się ustalenia prawa do świadczenia. Argumentował, że pracował w warunkach szczególnych ponad 15 lat jako ślusarz, szlifierz i tokarz automatowy.
Sąd okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał prawo do emerytury. Sąd ten ustalił, że do zadań wnioskodawcy wykonywanych w trakcie pracy na stanowisku szlifierza należało szlifowanie odlewów żeliwnych na hali przy pomocy szlifierki przelotowej. Jako tokarz wytaczał z kolei odlewy, wiercił w nich otwory i ponownie wytaczał, zaś jako operator obróbki zespołu zajmował się wytaczaniem odlewów przy pomocy zautomatyzowanej maszyny. W ocenie sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalał na jednoznaczne uznanie, iż wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych.
Na skutek apelacji wniesionej przez organ rentowy sąd apelacyjny nie podzielił jednak stanowiska orzekających w niższej instancji. Zmienił wyrok oddalając odwołanie. Uznał bowiem, że dla przyjęcia, iż praca była wykonywana przez wnioskodawcę w warunkach szczególnych, decydujące znaczenia ma wymienienie tej pracy w rozporządzeniu z 7 lutego 1983 r. i w stanowiącym do niego załączniku – wykazie A oraz wykonywanie pracy w zakładzie należącym do branży wymienionej w tym załączniku. Sąd wskazał, że samo przedstawienie przez zainteresowanego świadectwa pracy w warunkach szczególnych nie przesądza jeszcze o uznaniu, iż praca taka faktycznie była świadczona w warunkach szczególnych. Podkreślił, że praca wymieniona w wykazie A, dziale III pod poz. 23 powinna być wykonywana w odlewniach staliwa, żeliwa, metali nieżelaznych i rur. Natomiast wnioskodawca obrabiał gotowe już odlewy na potrzeby produkcji części do maszyn.
Nie ulega wątpliwości, że warunki szkodliwe przy obróbce odlewu w odlewni są inne niż przy wytaczaniu części do maszyn z już gotowego odlewu. Tylko zaś praca w odlewni została ujęta w wykazie A, dziale III pod poz. 23.