Rz: Ustawa wypadkowa pozwala inspektorowi pracy wystąpić do ZUS z wnioskiem o podwyższenie składek płatnikowi, u którego w czasie dwóch kolejnych kontroli stwierdzono rażące naruszenie przepisów BHP – o 100 proc. stawki procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalanej na najbliższy rok składkowy. Kiedy inspektor skorzysta z takiego uprawnienia?
Piotr Wojciechowski: Na takie działanie inspektorowi pracy zezwala art. 36 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Aby uruchomić tę procedurę, konieczne jest stwierdzenie przez inspektora pracy rażącego naruszenia przepisów BHP i to w czasie dwóch kolejnych kontroli. Jak wynika ze sprawozdania głównego inspektora pracy, w 2014 r. inspektorzy skorzystali z tego środka 12 razy.
Jakie przewinienie pracodawcy inspektor zakwalifikuje jako rażące naruszenie przepisów BHP?
To kwestia wysoce uznaniowa. Tej oceny samodzielnie dokonuje inspektor pracy przeprowadzający kontrolę. Pojęcie rażącego naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przybliża orzecznictwo Sądu Najwyższego. Zgodnie z wyrokiem SN z 6 lutego 2014 r. (I UK 318/13) pod zawartym w art. 36 ust. 1 ustawy wypadkowej pojęciem rażącego naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy należy rozumieć takie ich naruszenie, które stwarza bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia pracowników. Z takimi przypadkami spotkać się możemy np. na budowie, gdy pracownika zatrudnionego przy pracach na wysokości pracodawca nie wyposażył w odpowiednie środki ochrony indywidualnej uniemożliwiające upadek. Innym przykładem uchybień będzie dopuszczenie etatowca do pracy w wykopach niezabezpieczonych przed osunięciem się gruntu.
