Składki ZUS: zaległości a wszczęcie egzekucji z nieruchomości

Rozmowa | Andrzej Radzisław, radca prawny, współpracuje z kancelarią lexconsulting.pl

Aktualizacja: 31.07.2016 09:55 Publikacja: 30.07.2016 12:30

Składki ZUS: zaległości a wszczęcie egzekucji z nieruchomości

Foto: 123RF

Rz: Kiedy ZUS decyduje się na wniosek o wpis hipoteki na nieruchomości? Czy ma znaczenie wysokość długu, postawa dłużnika albo inne czynniki?

Andrzej Radzisław: Wpis hipoteki ma na celu zabezpieczenie należności z tytułu nieopłaconych składek. Teoretycznie nie ma znaczenia, na jaką kwotę opiewa zadłużenie, jednak w praktyce przy stosunkowo niewielkich kwotach z tego rodzaju środka ZUS korzysta w ostateczności.

Wpis hipoteki ma zabezpieczyć spłatę zadłużenia, ale ma również znaczenie psychologiczne. Zastosowanie tego środka wpływa na dłużnika i powoduje jego większą mobilizację przy spłacaniu zadłużenia. Ma bowiem świadomość, że z nieruchomości będzie mogła być prowadzona egzekucja bez względu na to, kto będzie jej właścicielem, a sprzedaż nieruchomości obciążonej takim wpisem jest utrudniona.

Przy korzystaniu z tego instrumentu znaczenie ma także postawa dłużnika. Jeżeli przejawia on wolę spłaty zadłużenia, korzysta z układu ratalnego, a zadłużenie jest stosunkowo niewielkie, to ZUS raczej wpisu nie dokona. Gdy natomiast dłużnik nie podejmuje żadnych kroków w celu spłaty zadłużenia, to ZUS uzna, że wpis jest konieczny.

Skąd ZUS pozyskuje informacje o majątku przedsiębiorcy, który ma dług z tytułu nieopłaconych składek?

Jeżeli ze zgromadzonych dowodów wynika, że dane zobowiązanie płatnika może zostać niewykonane, wówczas ZUS ma prawo żądać od niego wyjawienia nieruchomości i innych przysługujących mu praw majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki lub zastawu. Taki obowiązek wynika z art. 26 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Analogiczne żądanie może być stosowane również wobec małżonka, następców prawnych i osób trzecich, którzy odpowiadają za zaległości dłużnika.

Wyjawienie następuje w formie oświadczenia składanego ustnie do protokołu lub pisemnie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Aby skorzystanie z tego trybu było możliwe, musi być wszczęte postępowanie administracyjne, podczas którego zebrane będą dowody uzasadniające przypuszczenie, że zadłużenie nie zostanie uregulowane.

Dodatkowo jeżeli dłużnik ubiegał się w ZUS-ie o udzielenie ulgi w spłacie zadłużenia, to przedstawiał informację o swojej sytuacji materialnej. Ona również może posłużyć organowi rentowemu do ustalenia majątku dłużnika.

Czy przedsiębiorca wie wcześniej, że ZUS ma zamiar wnieść wniosek o wpis? Czy ZUS może to zrobić w każdym czasie, czy może w razie nieefektywnej egzekucji?

Podstawą ustanowienia hipoteki jest doręczona decyzja określająca wysokość należności z tytułu składek, o odpowiedzialności osoby trzeciej lub o odpowiedzialności następcy prawnego. Gdy więc dłużnik otrzyma taką decyzję, a jest np. właścicielem nieruchomości, to musi się liczyć z tym, że ZUS może złożyć wniosek o wpis hipoteki na tej nieruchomości. ZUS nie ma natomiast obowiązku uprzedzania płatnika, że zamierza z takiego uprawnienia skorzystać i dokonać wpisu.

Wpis hipoteki może zostać dokonany w każdym czasie po spełnieniu wskazanego wyżej warunku. Nawet więc, gdy płatnik zawrze z ZUS-em układ ratalny i reguluje swoje zadłużenie, to ZUS może się zabezpieczyć poprzez ustanowienie hipoteki. Wówczas jednak egzekucja z nieruchomości nie będzie prowadzona, a wpis pełni funkcję dodatkowego zabezpieczenia na wypadek, gdyby dłużnik przestał spłacać swoje zadłużenie.

Natomiast gdy egzekucja z innych źródeł jest nieskuteczna, to po uzyskaniu wpisu hipoteki ZUS może dążyć do prowadzenia egzekucji z nieruchomości i w ten sposób odzyskać zaległości.

—not. j.kal.

Rz: Kiedy ZUS decyduje się na wniosek o wpis hipoteki na nieruchomości? Czy ma znaczenie wysokość długu, postawa dłużnika albo inne czynniki?

Andrzej Radzisław: Wpis hipoteki ma na celu zabezpieczenie należności z tytułu nieopłaconych składek. Teoretycznie nie ma znaczenia, na jaką kwotę opiewa zadłużenie, jednak w praktyce przy stosunkowo niewielkich kwotach z tego rodzaju środka ZUS korzysta w ostateczności.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe