ZUS: Przeszłość skróci okres ulgi

Wspólnicy spółek jawnych są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność przez sam swój status wspólnika. Muszą płacić ZUS i nie ma znaczenia, czy przejawiali w niej jakąkolwiek aktywność.

Publikacja: 22.07.2016 02:00

ZUS: Przeszłość skróci okres ulgi

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

- Od 10 stycznia 2010 r. do 30 stycznia 2013 r. byłem wspólnikiem spółki jawnej (zgodnie z naszymi ustaleniami faktycznie prowadzili ją pozostali dwaj wspólnicy). 1 lutego 2013 r. założyłem działalność gospodarczą, a w grudniu 2015 r. ją zawiesiłem. ZUS w decyzji podał, że niesłusznie korzystałem z preferencyjnego ZUS, bo w ostatnich 60 miesiącach przed startem własnego biznesu prowadziłem pozarolniczą działalność, tzn. byłem do 30 stycznia 2013 r. wspólnikiem spółki. Naliczył też wyższą podstawę wymiaru składek. Czy ZUS ma rację, skoro figurowałem jako wspólnik, a nie prowadziłem spraw spółki? Poza tym ustawa o swobodzie działalności gospodarczej mówi, kto jest przedsiębiorcą i nie ma tam wspólników. Czy jest podstawa do złożenia odwołania do sądu? – pyta czytelnik.

Artykuł 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus) ustanawiający możliwość korzystania z preferencyjnych składek ZUS ma charakter wyjątkowy i przyznaje prawo do korzystania z tej preferencyjnej jedynie tym ubezpieczonym, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o sus. Chodzi więc o prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Zamknięty krąg

Niższa podstawa wymiaru składek w pierwszych dwóch latach prowadzenia biznesu może wynosić nie mniej niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Jest zatem dużo niższa od zwykłej podstawy wymiaru składek, czyli kwoty nie niższej niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Możliwość skorzystania z preferencyjnej podstawy składek jest jednak wyłączona dla ubezpieczonych, którzy prowadzą lub w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadzili pozarolniczą działalność (art. 18a ust. 2 pkt 1 ustawy o sus). Natomiast definicję osób prowadzących pozarolniczą działalność, których dotyczy to wyłączenie, określa art. 8 ust. 6 ustawy o sus. W zamkniętym katalogu podmiotów wymienia:

1. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,

2. twórcę i artystę,

3. osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

– w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

– z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,

4. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

5. osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Każda aktywność

Jak zatem wynika wprost z art. 18a ust. 2 pkt 1 ustawy o sus, zawarte wyłączenie dotyczy wszystkich przypadków prowadzenia działalności pozarolniczej, nie tylko tych na podstawie art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Chodzi o osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonujące we własnym imieniu działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej), ale także osoby prowadzące pozarolniczą działalność zdefiniowane na potrzeby ubezpieczeń społecznych w art. 8 ust. 6 ustawy o sus (por. wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z 26 stycznia 2016 r., V U 992/15).

Co istotne, regulacja ta jest przepisem szczególnym, mającym pierwszeństwo stosowania w sprawach z ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji oraz wobec treści art. 8 ust 6 pkt 4 ustawy o sus w związku z jej art. 18a ust. 2 pkt 1 w podanym stanie faktycznym przyjąć należy, że możliwość skorzystania przez czytelnika z preferencyjnego ZUS została wyłączona z tego powodu, że był on wspólnikiem spółki jawnej na mniej niż 60 miesięcy kalendarzowych przed lutym 2013 r., tj. przed podjęciem prowadzenia pozarolniczej działalności, o której mowa w art. 8 ust. 6 ust. 1 ustawy o sus.

Ponadto ze względu na art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o sus, bez znaczenia dla tej oceny pozostaje, czy faktycznie nie prowadził spraw spółki jawnej, czy je prowadził. Oznacza to, że na gruncie tego przepisu osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność są wspólnicy spółek jawnych przez sam swój status wspólnika takiej spółki, bez względu na to, czy uregulowania umowne przewidziały jakiekolwiek pole ich rzeczywistej aktywności, czy to organizacyjnej, czy ekonomicznej, czy jakiejkolwiek innej w takiej strukturze. Takie też stanowisko wyraża Sąd Najwyższy (np. wyrok SN z 7 grudnia 2012 r., II UK 119/12).

Wniosek

Decyzja ZUS jest słuszna. Nie ma zatem uzasadnionych przesłanek do twierdzenia, że może zostać zmieniona przez sąd okręgowy po ewentualnym odwołaniu.

podstawa prawna: art. 8 ust. 6, art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 963 ze zm.)

podstawa prawna: 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 584 ze zm.)

- Od 10 stycznia 2010 r. do 30 stycznia 2013 r. byłem wspólnikiem spółki jawnej (zgodnie z naszymi ustaleniami faktycznie prowadzili ją pozostali dwaj wspólnicy). 1 lutego 2013 r. założyłem działalność gospodarczą, a w grudniu 2015 r. ją zawiesiłem. ZUS w decyzji podał, że niesłusznie korzystałem z preferencyjnego ZUS, bo w ostatnich 60 miesiącach przed startem własnego biznesu prowadziłem pozarolniczą działalność, tzn. byłem do 30 stycznia 2013 r. wspólnikiem spółki. Naliczył też wyższą podstawę wymiaru składek. Czy ZUS ma rację, skoro figurowałem jako wspólnik, a nie prowadziłem spraw spółki? Poza tym ustawa o swobodzie działalności gospodarczej mówi, kto jest przedsiębiorcą i nie ma tam wspólników. Czy jest podstawa do złożenia odwołania do sądu? – pyta czytelnik.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów