W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem sądu za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się też dzień wpływu do ZUS prawomocnego orzeczenia sądu.
Zgodnie z art. 100 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748, dalej ustawa emerytalna) prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do ich nabycia. Jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.
Przykład
Pan Kazimierz ukończył powszechny wiek emerytalny 15 maja 2015 r. Wniosek o emeryturę złożył dopiero 16 lipca. Czy ZUS przyzna emeryturę i rozpocznie jej wypłatę od daty nabycia prawa czy od złożenia wniosku o jej przyznanie? Ponieważ wniosek o ustalenie prawa do emerytury ubezpieczony zgłosił dwa miesiące po dniu nabycia prawa do świadczenia, nie należy się ono za okres sprzed zgłoszenia, ale dopiero od daty złożenia wniosku w ZUS.
Po wyroku
W myśl art. 118 ustawy emerytalnej ZUS wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się też dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli ZUS nie odpowiada za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Wydając orzeczenie, organ odwoławczy stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.
Przykład
15 lipca 2015 r. sąd pracy i ubezpieczeń społecznych wydał orzeczenie przyznające ubezpieczonemu prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach na mocy art. 184 ustawy emerytalnej wstecz od 1 grudnia 2014 r. Podczas postępowania sądowego osoba ta była i nadal jest zatrudniona. Czy ZUS wyrówna jej emeryturę od daty nabycia prawa do niej czy od daty jej przyznania świadczenia przez sąd?
