Zasiłek macierzyński można odłożyć na później za zgodą szefa

Może się zdarzyć, że pracownik zachoruje po złożeniu wniosku o urlop na dziecko – zarówno przed rozpoczęciem pobierania zasiłku macierzyńskiego, jak i w trakcie jego trwania. Czy w tej sytuacji z uwagi na złożony wniosek o udzielenie tego urlopu nieodwołalnie musi z niego skorzystać, choć nie może opiekować się nowonarodzonym dzieckiem?

Wniosek ojca...

Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przysługuje – zgodnie z art. 1823 § 1 pkt 1 i § 11 kodeksu pracy w wymiarze dwóch tygodni. Wolno je wykorzystać najpóźniej do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia, a w przypadku ojca adopcyjnego – do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka.

Urlop ojcowski można wziąć w całości lub rozłożyć na dwie tygodniowe części. Jest on niezależny od urlopu macierzyńskiego, z którego korzysta matka dziecka. Pracownik może więc przebywać na urlopie w tym samym czasie, w którym matka korzysta z macierzyńskiego.

... traci na aktualności

Pracownik powinien złożyć wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego na co najmniej 7 dni przed planowanym terminem jego rozpoczęcia. Pracodawca nie może mu odmówić udzielenia tego urlopu.

Może jednak zaistnieć sytuacja, że ojciec rozchoruje się po złożeniu wniosku, w którym wskazał dokładną datę rozpoczęcia korzystania z wolnego. Zarówno on, jak i pracodawca są natomiast związani terminem określonym we wniosku, a kodeks pracy nie przewiduje możliwości przesunięcia daty rozpoczęcia urlopu nawet z powodu choroby.

Przykład

Pan Robert wystąpił 10 czerwca 2016 r. o udzielenie urlopu ojcowskiego od 20 czerwca do 3 lipca 2016 r. z tytułu urodzenia mu się 3 lutego br. syna. Na okres od 16 do 24 czerwca 2016 r. przedłożył zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA z powodu choroby. Przysługuje mu wynagrodzenie/zasiłek chorobowy od 16 do 19 czerwca 2016 r. Od 20 czerwca ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego. Dni niezdolności do pracy orzeczone w czasie wypłaty zasiłku macierzyńskiego nie są wliczane do okresu zasiłkowego.

Jeśli jednak ojciec zachoruje przed faktycznym wykorzystaniem urlopu, a zwolnienie jest na tyle długie, że obejmuje okres planowanego urlopu ojcowskiego lub jego część, może prosić pracodawcę o przesunięcie urlopu. We wniosku może od razu wpisać nowy termin albo ogólnie poprosić o zmianę daty rozpoczęcia urlopu ojcowskiego. Niemniej jednak szef może, ale nie musi, przychylić się do jego prośby.

Jaka decyzja, takie skutki

Jeśli pracodawca zgodzi się na przesunięcie terminu urlopu ojcowskiego, pracownikowi przysługują za czas choroby świadczenia na ogólnych zasadach. Gdy więc nie wykorzystał jeszcze 33 dni wynagrodzenia chorobowego w danym roku kalendarzowym (z art. 92 kodeksu pracy), otrzyma właśnie to świadczenie. Jeżeli zaś już je wykorzystał, dostanie zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego. Z urlopu ojcowskiego będzie mógł skorzystać w terminie późniejszym, po ponownym złożeniu wniosku w tej sprawie.

Przykład

Od 4 lipca do 17 lipca br. pan Grzegorz zamierzał korzystać z urlopu ojcowskiego z tytułu urodzenia mu się dziecka 3 stycznia br. 29 czerwca br. z powodu choroby stał się niezdolny do pracy i przedłożył zwolnienie lekarskie do 20 lipca 2016 r. W tej sytuacji pan Grzegorz wystąpił do pracodawcy o przesunięcie terminu urlopu ojcowskiego bez wskazania nowego okresu, gdyż nie zna terminu zakończenia leczenia. Uzyskał zgodę pracodawcy. W tej sytuacji pan Grzegorz za okres choroby ma prawo do wynagrodzenia/zasiłku chorobowego. Z urlopu ojcowskiego będzie mógł skorzystać w terminie późniejszym po złożeniu nowego wniosku oraz wskazaniu okresu, w jakim zamierza korzystać z uprawnień ojcowskich.

Jeżeli natomiast pracodawca nie zgodzi się na przesunięcie urlopu ojcowskiego, ubezpieczonemu przysługuje zasiłek macierzyński, a nie świadczenie chorobowe.

Grypa w trakcie

Jeżeli pracownik rozpoczął korzystanie z urlopu ojcowskiego, nie może go przerwać nawet za zgodą pracodawcy.

Przykład

Pan Stanisław jest na tygodniowym urlopie ojcowskim, który kończy mu się 12 lipca br. Od 10 lipca br. przebywa na zwolnieniu lekarskim, które kończy się 21 lipca br. W takiej sytuacji choroba nie zawiesza urlopu. Pracownik od 10 do 12 lipca br. ma prawo do zasiłku macierzyńskiego, a od 13 do 21 lipca br. nabywa prawo do wynagrodzenia/zasiłku chorobowego.

Inaczej przy macierzyńskim

Pracownica, która urodziła dziecko, ma prawo do podstawowego urlopu macierzyńskiego, a po jego zakończeniu – do nieobowiązkowego urlopu rodzicielskiego. Za czas obydwu tych urlopów ma prawo do zasiłku macierzyńskiego (zgodnie z art. 29a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 372).

W przypadku choroby ubezpieczona nie może przerwać żadnego z tych urlopów, aby „zastąpić" go zwolnieniem lekarskim. Nie ma też możliwości pobierania dwóch zasiłków równocześnie ani przerwania pobierania zasiłku macierzyńskiego w celu otrzymania zasiłku chorobowego przysługującego z tytułu niezdolności do pracy. Nawet jeśli lekarz wystawi zaświadczenie lekarskie stwierdzające jej czasową niezdolność do pracy, gdyż nie został poinformowany o fakcie przebywania na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim, to zwolnienie nie przerywa trwania żadnego z tych urlopów i nie ma konieczności przedkładania go pracodawcy.

Jeżeli jednak niezdolność do pracy będzie trwała dłużej niż okres udzielonego urlopu i wykroczy poza pobierane świadczenie, pracownica nabędzie prawo do wynagrodzenia/zasiłku chorobowego.

Przykład

Od 4 stycznia do 22 maja br. pani Jolanta przebywa na 20-tygodniowym urlopie macierzyńskim. Od 23 maja br. korzysta z 8 tygodni urlopu rodzicielskiego, który ma się zakończyć 17 lipca br. Po tym okresie zamierza wrócić do pracy. Od 10 do 31 lipca pani Jolanta przedłożyła zwolnienie lekarskie z powodu choroby. Choroba nie przerwie udzielonego urlopu rodzicielskiego i za cały jego okres kobieta ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. Po zakończonym urlopie rodzicielskim, tj. od 18 do 31 lipca , nabędzie prawo do wynagrodzenia chorobowego zgodnie z art. 92 k.p.

Część rodzicielskiego...

Urlop rodzicielski zgodnie z art. 1821a § 1 kodeksu pracy przysługuje bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego podstawowego. Można go wykorzystać jednorazowo albo w częściach, nie więcej niż czterech.