Skutkiem nieterminowego uiszczania opłat składkowych na rzecz ZUS jest sankcja w postaci odsetek za zwłokę, posiadająca charakter powszechny i obligatoryjny. Obecnie ich stawka wynosi 8 proc. kwoty zaległości w stosunku rocznym.
Po spełnieniu określonych warunków płatnik mógł jednak stosować niższą stawkę odsetek za zwłokę – 50 lub 75 proc. stawki podstawowej. Tę możliwość odebrano od 13 czerwca 2017 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 29 maja br., poz. 1027). Znowelizowała ona art. 23 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Po zmianie stanowi on, że od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika odsetki za zwłokę na zasadach i w wysokości określonych w ordynacji podatkowej z wyłączeniem art. 56a ww. ustawy. Ten przepis stanowi zaś podstawę do możliwości skorzystania z obniżonej stawki odsetek za zwłokę >patrz tabela.
W kontekście kalkulowania odsetek od zaległości składkowych, płatnicy powinni przede wszystkim pamiętać, że:
- oblicza się je od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności składek do dnia zapłaty składek, włącznie z tym dniem; przy czym nie wpłaca się ich, jeżeli wysokość odsetek nie przekraczałaby 6,60 zł,
- kwotę odsetek zaokrągla się do pełnego złotego według zasady matematycznej, co oznacza, że końcówka wyliczonej kwoty poniżej 50 groszy jest pomijana, zaś końcówka równa lub wyższa od 50 groszy jest zaokrąglana w górę do pełnej złotówki,